Sosyal medyaya yeni düzen

Türkiye’de sosyal ağ kullanıcısı olan 54 milyon vatandaşı doğrudan ilgilendiren “sosyal medya” düzenlemesi, Genel Kurul’da aralıksız 16 saat süren görüşmelerin ardından dün sabah saatlerinde yasalaştı. Yeni yasaya göre 1 Ekim 2020 itibarıyla Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan Facebook, Twitter gibi yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar, Türkiye’de en az bir temsilci bulundurmak zorunda olacak. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunlu olacak. Temsilci belirlemeyen veya BTK’ya bildirimde bulunmayan ağ sağlayıcılar için 5 aşamalı bir yaptırım sistemi devreye sokulacak.

AK Parti ve MHP milletvekillerinin ortak imzasını taşıyan “sosyal medya” düzenlemesini muhalefet partileri sansür düzenlemesi olarak niteledi ve karşı çıktı. Genel Kurul’da yapılan bazı teknik düzeltmeler dışında teklif değişikliğe uğramadan Genel Kurul’da kabul edildi. İşte 54 milyon sosyal ağ kullanıcısı ilgilendiren sosyal medya düzenlemesi:

Port bilgisi detayı

Kanuna 1 Ekim’de yürürlüğe girmek kaydıyla “sosyal ağlar” tanımı ilk kez eklendi.

“İnternet trafik bilgisi”; sadece IP adresini değil, kullanıcıyı ayırt edebilen “port bilgisi”ni de kapsayacak. Bununla, aynı IP adresinin farklı kullanıcılarının mağduriyet yaşamaması amaçlandı.

İçerik çıkarma

İçeriğinin suç oluşturduğuna yeterli şüphe bulunan yayınlara erişimin engellenmesinin yanı sıra içeriğin çıkarılması yönüne karar da verilebilecek. İçerik veya yer sağlayıcısı yurt dışındaysa karar re’sen BTK Başkanı tarafından verilebilecek. 4 saat içinde kararın gereğini yerine getirmeyen sorumlular, 500 ila 3 bin gün arasında adli para cezasına; 10 bin-100 bin TL arasında idarî para cezasına çarptırılacak. Buna rağmen karar yerine getirilmezse BTK, yetkilendirmenin iptaline karar verebilecek.

İnternet ortamında yapılan yayının içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlâl edildiğini iddia eden kişiler ile kurumlar doğrudan sulh ceza hâkimine başvurup içeriğin çıkarılmasını isteyebilecek. Kararın gereği en geç dört saat içinde yerine getirilecek. Kişilik hakları ihlâl edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim, başvuranın adının karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verebilecek. Kararda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı gösterilecek.

Yetkili zorunlu

Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; 1 Ekim 2020’den itibaren yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemek zorunda olacak. Bu kişinin iletişim bilgilerine internet sitesinde yer verilecek; ayrıca temsilcinin kimlik ve iletişim bilgileri BTK’ya bildirilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunlu olacak.

5 aşamalı yaptırım

Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcı için 5 aşamalı yaptırım sistemi devreye girecek. İlk olarak BTK tarafından bildirimde bulunulacak ağ sağlayıcı, 30 gün içinde temsilcisini belirleyip BTK’ya bildirmezse 10 milyon TL para cezası ile karşı karşıya kalacak. İkinci aşamada 30 milyon TL daha idari para cezası kesilecek. Üçüncü aşamada reklam yasağına tabi tutulacak. Dördüncü aşamada internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50; beşinci aşamada da yüzde 90 oranında daraltılması söz konusu olacak. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hâkim kararları kendiliğinden hükümsüz kalacak...

Cevap vermeyene 5 milyon TL ceza

Sosyal ağ sağlayıcı, kişilik haklarının ve özel hayatının gizliliğini ihlâl eden içeriklere yönelik başvurulara, en geç 48 saat içinde cevap vermekle yükümlü olacak. Olumsuz cevaplar gerekçeli olarak verilecek. Cevap vermeyene 5 milyon TL ceza kesilecek.

Sosyal ağ sağlayıcıları, 6 ayda bir kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulamasına ve kişilik haklarının ve özel hayatının gizliliğini ihlâl başvurularına ilişkin bilgileri içeren rapor yazmak ve BTK’ya bildirmek zorunda olacak. Rapor hazırlamayan sosyal ağ sağlayıcıya 10 milyon TL idari para cezası kesilecek. Hazırlanacak ilk raporlar, 2021 yılı haziran ayında BTK’ya bildirilecek ve internet sitesinde yayımlayacak.

Söz konusu sosyal ağ sağlayıcılar, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacak.

Hukuka aykırılığı mahkeme kararıyla tespit edilen içeriğin, bildirime rağmen 24 saat içinde kaldırılmaması halinde sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmininden sorumlu olacak. Bunun için içerik sağlayıcıya dava açılması şartı aranmayacak.

TBMM 2 aylık tatile girdi

Sosyal medya düzenlemesini yasalaştıran TBMM 1 Ekim 2020 Perşembe gününe kadar tatile girdi. Parti grupları finalde toplu hatıra fotoğrafları çektirdi.