‘Temel hakların korunması devletin ortak hedefidir’

Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, uzun yargılama şikayetlerinin Adalet Bakanlığı bünyesinde oluşturulan komisyona devredilmesine yönelik bir değişiklik yapılmasını istedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilen Selahattin Menteş için dün Yüce Divan Salonu’nda yemin töreni düzenlendi.

Arslan, konuşmasında 2010 Anayasa değişikliğiyle hukuk sistemine dahil edilen bireysel başvurunun, Türk yargısında yapılan en büyük reform olduğunu söyledi. “Bize yapılan başvuruları dikkate aldığımızda bunun altından kalkma kapasitesine sahip dünyada herhangi bir anayasa mahkemesinin olmadığını rahatlıkla anlarız” diyen Arslan, bireysel başvurunun amacının ülkedeki her bir hak ihlalini tek tek ele almak suretiyle gidermek değil, hak ihlallerinin kaynağını kurutmaya yönelik kararlar vermek olduğunu kaydetti.

Törende öz geçmişi okunan yeni üye Selahattin Menteş yemin etti.

190 bin karar

Arslan, böylelikle hukuk düzeninin, hak ihlali üretmeyecek bir hale gelmesinin sağlanacağını ifade etti. Arslan, giderek artan bireysel başvuru sayısı nedeniyle Anayasa Mahkemesi’nin iş yükünün de arttığını belirterek, “Bireysel başvuru hakkının tanındığı 23 Eylül 2012’den bugüne kadar toplam 236 bin civarındaki başvurudan 190 binini mahkememiz karara bağlamıştır. Şu ana kadar derdest başvuru sayısı 46 bin kadardır. Bu 46 bin rakamının ne kadar büyük olduğunu anlamak için 47 ülkeden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvuru sayısını da söylemek gerekiyor, 56 bin. Bununla karşılaştırdığımızda Anayasa Mahkemesi önündeki iş yükünün hangi boyutlara ulaştığını daha iyi anlayabiliriz” diye konuştu. Bireysel başvurunun işleyişine yönelik birtakım yasal değişikliklerin kaçınılmaz olduğunu da vurgulayan Arslan, mahkemelerin uyuşmazlıklarda karara varabilmek için yeni bir bireysel başvuruyu beklemeden, benzer konuda AYM’nin verdiği ihlal kararındaki ilkeleri değerlendirerek karar verebileceğini vurguladı.

‘Komisyon kurulsun’

Bireysel başvurunun etkili bir hak arama yolu olarak devam etmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması gerektiğini söyleyen Arslan, önemsiz, fazla zarara uğranmamış bireysel başvuruları daha hızlı şekilde ayıklayabilmek için, tek başına kabul edilemezlik kriterini müstakil, bağımsız bir kriter olarak benimsemek gerektiğini söyledi.

Arslan, “Son olarak uzun yargılama şikayetlerinin Adalet Bakanlığı bünyesinde oluşturulan komisyona devredilmesine yönelik bir değişikliğin yapılması gerek” dedi.

Arslan, “Temel hakların korunması, devletin ortak hedefidir hatta devletin varlık sebebidir. Bu hedefe doğru evrilmek için kurumlar arası iş birliği anayasal bir gereklilik olarak karşımıza çıkıyor” dedi.

Temel hak ve hürriyetlerin korunması konusunda devletin kurumları arasındaki iş birliğinin önemine de değinen Arslan, temel hakların korunmasının ortak bir hedef olduğunu, sadece Anayasa Mahkemesi üyelerinin değil, devletin başı Cumhurbaşkanı ve milletvekillerinin de “temel hak ve hürriyetlerin korunması ülküsünden ayrılmayacaklarına” dair yemin ettiklerini kaydetti.