Lunapark kazaları daha yeni mi başlıyor?

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, lunapark ve eğlence alanlarında gerçekleşen ölümlü kazaların önümüzdeki dönemde yaşanacak olası kazaların habercisi niteliğinde olduğu konusunda uyardı.

Sayıları her geçen gün artan eğlence alanlarında kullanılan discovery, hızlı tren, gondol v.b. makinelerin periyodik kontrollerinin yapılması, emniyet aksamlarının test edilmesi gerektiğine dikkat çeken Çakar, mevzuatta tanımlı periyodik kontrollerinin yapılmasında kamu adına ve kamu güvenliği için görev almaya hazır olduklarını bildirdi. Çakar, ilgili bakanlıkları ve yerel yönetimleri acil tedbir almak üzere mevzuat düzenlemesi yapılması konusunda göreve çağırdı.

TMMOB Makine Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar yaptığı açıklamada lunapark ve eğlence alanlarında gerçekleşen ölümlü kazaların denetimsizliğin boyutlarını ortaya koyduğunu vurguladı. Yaz aylarının gelmesi ile birlikte on binlerce insanın sıcak yaz günlerinde başta çocuklar olmak üzere aileleri ile birlikte gittiği ve Türkiye’nin birçok yerinde bulunan sabit ya da mobil lunapark ve eğlence mekanlarının dolmaya başladığını dile getiren Çakar, tesislerin aktif olarak çalışması ile birlikte üzücü kazaların ve ölüm haberlerinin de duyulmaya başlandığını belirtti. Çakar, Trabzon, Adıyaman, İstanbul Küçükçekmece ve Balıkesir’deki lunapark ve eğlence alanlarında gerçekleşen ölümlü kazaların önümüzdeki dönemde yaşanacak olası kazaların habercisi niteliğinde olduğuna dikkat çekti.

"Aylık ve yıllık kontrollerin yanı sıra günlük olarak da tüm emniyet tedbirleri kontrol edilmeli"

"Daha önce de defalarca söyledik: Denetimsizlik acı facialara ve ölümlere yol açmaktadır" diyen Çakar, mevzuatta lunaparklar, oyun ve eğlence alanlarının, sıhhi müesseseler içerisinde umuma açık istirahat ve eğlence yerleri olarak adlandırıldığını vurguladı. Bu işyerlerinin bulundukları sınırlar dikkate alınarak İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından ruhsatlarının verilmesi ve denetimlerinin yapılması gerektiğini ifade eden Çakar, sayıları her geçen gün daha da artan bu eğlence alanlarında kullanılan Discovery, hızlı tren, gondol v.b. eğlence makinelerinin periyodik kontrollerinin yapılması, emniyet aksamlarının test edilmesi gerektiğine işaret etti. Bu kontrollerin sürelerinin ilgili mevzuatlarda ve standartlarda açıkça belirtildiğini kaydeden Çakar, aylık ve yıllık olarak kontrollerin yapılmasının yanı sıra günlük olarak da işletmeye alınmadan önce tüm emniyet tedbirlerinin çalıştığının kontrol edilerek çalıştırma işlemi yapılması gerektiğini, bu kontrollerin de kayıt altına alınması gerektiğini aktardı.

"Kontroller uzman makine mihendisleri nezaretinde yapılmalı"

Vatandaşın özellikle hafta sonları kalabalıklar halinde eğlendikleri bu yerlerde herhangi bir olay veya yangın çıkması halinde güvenli bir şekilde boşaltılmasından, makinelerin operatörlerinin eğitimlerine kadar sorgulanması ve denetlenmesi gereken birçok nokta olduğuna dikkat çeken Çakar, şu açıklamalarda bulundu: "Öyle ki kaldırım taşları üzerine oturtulmuş, zeminlerine uygun bir şekilde montajı yapılmamış eğlence makineleri ile halkımızın can güvenliği tehlikeye atılmaktadır. Bu işyerlerinin İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından çalışma ruhsatlarının verildiği bilinmektedir. Ancak tamamen bir mühendislik tasarımı olan ve yüzlerce hareketli parça ve güvenlik aksamları ile devasa konstrüksiyonlar olarak imalatı yapılan bu cihazların test ve kontrollerinin ve güvenlik aksamlarının uzman makina mühendisleri nezaretinde yapılması gereği ihlal edilmektedir. Ayrıca çeşitli bölgelerde, genellikle küçük yerleşim yerlerinde yapılan panayırlarda kurulan lunapark makineleri, genellikle 10 günlük periyodlarla çalışmakta, ardından da sökülüp başka panayır alanlarına taşınmakta ve gidilen yerde tekrar montaj edilmektedir. Bu tip sürekli söküp-takma işlemlerinde kalıcı mekanik hasarlara veya güvenlik zafiyetlerine neden olunabileceği açıktır. Sabit tesislerin ilk kurulumunda, mobil tesislerin ise her kurulumunda tesisteki her bir makine ve yapının işletmeye alınmadan TS EN 13814’e göre test ve kontrolleri yapılmalıdır. Ancak garantili ve güvenli çalışmayı taahhüt edecek olan test ve kontrol raporları ile periyodik kontrol raporlarının düzenli olarak ilgili idareye sunulmadığı yaygın bir gerçektir. Bu noktada, söz konusu eğlence makinelerinin kontrol edildiğine dair bir evrak istemek ve evrakın altında imzası bulunan kişinin bu konuyla ilgili bir uzman olup olmadığını sorgulamadan evrakları kabul etmenin, makine ve tesisin güvenli olduğu anlamına gelmeyeceğini ve ilgili belediyelerin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağını belirtmeliyiz."

"Yaşanan ve yaşanacak olan kazalarda sorumlular bellidir"

Sadece ruhsat aşamasında, kontrol edildiğine dair yetersiz bir evrak isteyerek daha sonra kontrollerin düzenli aralıklarla yapılıp yapılmadığını takip etmeden bu yerlerin güvenlikleri sağlanamayacağına değinen Çakar, "Bu nedenle yaşanan veya yaşanacak kazalarda sorumlular bellidir! İlk kurulum, bakım, onarım ve işletme giderlerini kâr hırsı ile yanlış bir "maliyet" anlayışıyla göze almayarak can ve mal güvenliğini ihlal edenler ile halen denetim mekanizmalarını çalıştırmayan ve bu kazalar sonucunda meydana gelen ölümleri seyretmekle yetinen, kendilerinde suç olmadığını belirten yetkilileri uyarıyoruz" ifadelerini kullandı.

"Periyodik kontrollerin yapılmasında görev almaya hazırız"

Çakar, TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak, 150 noktada uzman makina mühendislerine dayalı örgütlü yapılarıyla denetim faaliyetlerinde elde ettikleri bilgi ve birikimi paylaşmak, tüm birimlerde işyeri ruhsatı düzenlenmesi aşamasında görev almaya, eğlence makinelerinin operatör ve bakım personelinin eğitimlerini düzenlemeye ve makinelerin sağlıklı ve güvenli kullanımı için mevzuatta tanımlı periyodik kontrollerinin yapılmasında kamu adına ve kamu güvenliği için görev almaya hazır olduklarını bildirdi. İlgili bakanlıkları ve yerel yönetimleri acil tedbir almak üzere mevzuat düzenlemesi yapılması konusunda göreve çağıran Çakar, çözümün "kamusal denetim" olduğunu hatırlattı.