Çocuklara Yapılan Cinsel İstismar Nasıl Önlenir?

“İnternet” terimi 1960’lı yıllarda hayatımıza girmiş bir oluşum. Yıllarca gelişim süreci devam etti ve 1970’li yılların başında Amerika’daki üniversiteler arasında e-posta (SMTP) ve NNTP uygulamaları kullanılmaya başlandı. 30 Nisan 1993’te CERN tarafından “www” ön eki ile İnternet kamunun ulaşabileceği şekle getirildi. Ülkemizde internet kullanımı 12 Nisan 1993 tarihinde ODTÜ‘den Ankara-Washington arasında kurulan kiralık hat ile başladı.

İnternet kullanımı o tarihten itibaren her geçen yıl arttı ve artık 4,5G gibi çok özel bir teknolojiye sahibiz. İnternet her anımızda yanımızda ve bu durumu kötü niyetle kullanmak isteyen kişilerin sayısı hiçte az değil.

Son dönemde yine oyunlarla baş gösteren “cinsel istismar” haberlerine rastlamaktayız. “Ne varsa bu oyunlarda var” demeyin zira bu durumumdan hem kendinizi hem de çocuklarınızı uzak tutabilirsiniz. Ülkemizde her 5 çocuktan biri “cinsel istismara” uğruyor ve birçoğu bunu ailelerine anlatamıyor bile.

Uzmanlarla yaptığımız görüşmeler neticesinde şöyle genel bir görüş ortaya çıkıyor. Çocuklarımızın sanal dünyada cinsel istismara uğramamaları için çocukların aileleri ile olan ilişkişleri çok iyi olmalı. Bu ve buna benzer durumların rahatlıkla anlatabileceği güvenli bir iletişimin sağlandığı ailelerde yaşana tüm olumsuzluklar çok daha kolay atlatılabiliyor. Aile içinde iletişimin karşılıklı güvene dayalı olması gerektiğinin altı özellikle çiziliyor. Ülkemizde yapılan bir araştırma çocuklara sanal dünyada uygulanan cinsel istismara karşı oldukça yetersiz önlemler aldığımızın da göstergesi oluyor.

Araştırmaya göre sadece %31’lik bir kısım çocuklarını hem donanım hem de yazılım ile korumaya çalışırken; genellikle çocukların internetten uzaklaştırılarak bu otokontrolün hayata geçirilmeye çalışıldığını görüyoruz ki; bu en yanlış seçenek. Uzman görüşüne yazının ilerleyen kısımlarında yer vereceğiz ama öncelikle biz ebeveynlerin evlerinde alması gerektiği önlemleri sizlerle paylaşmak istiyoruz.

Cinsel İstismara Karşı Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

Öncelikle tüm ebeveynlere alınabilecek önlemlere donanım tarafından başlamalarını öneriyoruz. Son dönemde piyasaya çıkan yeni nesil modemler “kelime filtrelemesi” yaparak çocuklarımıza zararlı gördüğümüz sitelere girmesinin engellenmesini sağlıyor. Bunu yapmak oldukça basit ve lütfen bu işlemler için “ben anlamam, ben yapamam, bilemem” gibi cevaplar vermeyin. Zira durum çok ama çok önemli.

Modem Arayüzüne Girip URL Filtresini Etkinleştirin!

Yapmanız gereken şey modem arayüzüne giriş yapmanız. Modemin arkasında ağ anahtarınızı görebilirsiniz. Muhtemelen 192.168.1.1 gibi rakamlardan oluşan bir ağ adresi ile modeminize girebilirsiniz. Buraya girdikten sonra (her modemde olacak diye bir durum yok; yeni nesil modemlerde bu ayarlara ulaşabiliyorsunuz) sol taraftaki seçeneklerden Firewall ya da Güvenlik Duvarı seçeneğine tıklayarak “URL Filtresini Etkinleştir” seçeneğine tıklıyoruz ve aşağıda bulunan kutucuğa hangi kelimelerin filtrelenmesinin engellenmesini istiyorsak oraya onları yazıyoruz. O kutucuğa Google yazarsanız bir daha o modem üzerinden kimse google anasayfasına ya da drive.google.com gibi farklı yan sayfalara giriş yapamaz. Buraya “porno” “seks” vs vs gibi kelimeler yazarak çocuklarınızın cinsel içerikli sitelerden uzak durmasını sağlayabilirsiniz.

Modem Arayüzüne Girip Ebeveyn Kontrolünü Etkinleştirin!

Modem arayüzüne giriş yaptıktan sonra yine sol tarafta “Ebeveyn Kontrolü” seçeneğini göreceksiniz. Buraya girdiğinizde biraz kafanız karışabilir ama lütfen panik yapmayın.

Burada açılan arayüzden hangi kullanıcının hangi günlerde hangi saat aralıklarında internete girebileceğinin yönetimini yapabiliyorsunuz. Ev Ağı Kullanıcısı sekmesine tıklayarak modeme bağlı olan tüm cihazları görebilirsiniz. Çocuğunuzun kullandığı tablet, telefon ya da PC‘yi buradan seçerek hangi zamanlarda internete giriş yapması gerektiğini kolaylıkla yönetebilirsiniz. Karıştırmaktan lütfen ama lütfen korkmayın. Bir kez öğrendikten sonra oldukça kolay olduğunu göreceksiniz.

Yaptığınız bu işlemler sayesinde çocuğunuzun internetin “pisliğinden” uzak durmasını sağlayabilirsiniz ama özellikle sosyal platformlarda çocukların ne yaptığının izlenmesi ve nerelere girip çıktığının hangi fotoğrafları beğendiği ya da hangi oyunda kimler ile ne konuştuğu gibi eylemlerin takibi bu ve buna benzer yöntemlerle sağlanamıyor.

İnternet Takip Programı ile Çocuğunuzu Kontrol Edin

Birçok çocuk artık “gizli sekme” (Ctrl+N) açarak sosyal medyada dolaşıyor ve siz daha sonra girip baksanız bile onun ne yaptığını göremiyorsunuz. İşte antivirüs programları da bu noktada imdada yetişiyor.

Piyasada satılan ve dünyaca bilinen antivirüs programları sayesinde çocuklarınızın hem mobilden hem de PC üzerinden neler yaptığını görebilirsiniz. Evet bu noktada çocuklarımızın özel hayatlarına da müdahale etmiş bulunuyoruz ama çocuğumuzun ciddi bir travma geçirmesinin önlemini de ancak bu şekilde alabiliriz zira ortam çok ama çok kötü.

Antivirüs, Safe Location ve Safe Kids gibi uygulamalar sayesinde çocukların mobil olarak nerede olduklarını da görebiliyoruz. Birçok ebeveynin “çocuk servisten hala gelmedi” “servis annesinin telefonu kapalı” gibi sorunlar yaşadığını canlı canlı görürken bu ve buna benzer yazılımlar ile hem çocuğumuzun hem de bizim ruhsal sağlığımızı koruyacak önlemleri alabiliriz diye düşünüyoruz.

Cinsel İstismara Uğrayan Çocuğumuza Nasıl Yaklaşmalıyız?

Peki tüm bunları yapmamıza rağmen çocuğumuz sanal dünyada cinsel istismar ile karşı karşıya kaldıysa ne yapmak gerekli? Bu soruyu çocuk psikolojisi üzerine eğitim almış Uzman Klinik Psikolog Nevzat HASDEMİR‘e sorduk ve kendisinden oldukça ilginç cevaplar aldık.

“Çocuğun her ne şekilde olursa olsun istismara uğraması, biz psikologlar açısından önemlidir ve biran önce çocuğun bu durumda desteklenerek güçlenmesi sağlanmalıdır.“

Çocuğun Söylemesi ya da Ailenin Bu Durumu Fark Etmesi Önemli Değil! Suçluluk Psikolojisi; Çocuklarımız genellikle bu durumu gizlemeye çalışırlar. Bu noktada aileler yaşanan olayı çocuğun yaptığı bir şeyden ziyade karşı taraftaki tacizci kişinin sorumluluğu olduğu mesajını çocuğa vermelidir. Aile bu mesajı hem sözel olarak hem de davranışsal olarak ifade etmelidir. Çocuk kendini çaresiz hisseder; Çocuğa burada yanında olduğumuzu ona inandığımızı sözel ve davranışsal olarak ifade etmeliyiz. Çocuğun anlattığı her şeyi doğru kabul edip bu durum üzerinden hareket etmeliyiz. Çocuğu bu süreçte kendini güvende ve rahat hissedip açık bir şekilde atlatması için teşvik etmeliyiz. Kendine güven; Kendisi ile ilgili negatif duygular hissederler bu durumda çocuğun güçlü olduğu beceri, ilgi alanı, dersler vb konularda pozitif duyguların ve farkındalığın artması için çalışılmalı bu sayede kendine güveni arttırılabilir. Güçlü ve başarılı olduğu yada yapmaktan hoşlandığı aktivite ve etkinlikler desteklenerek yaptırılmalıdır. Sosyal hayat adaptasyon: Çocuklara yaşlarına uygun ve saygılı olabilecek şekilde başkaları ile iletişim ve ilişki kurmayı öğrenmesi için ona yardımcı olabiliriz. Çocuklara rol model olarak yada oyunlarla sosyal ilişki, sosyal kurallar öğretilmelidir. Peki Bu Gibi Durumlardan Çocukları Nasıl Koruyabiliriz? Çocuğa bedeninin özel olduğu ve o istemeden kimsenin onu görmemesi gerektiği anlatılmalıdır. Bedenimizdeki bazı bölgelerin: genital, göğüs kısmı, kalça vb bölgelerin sadece ona ait olduğu anlatılmalıdır. Bu bazen oyunla, bazen de yaşına uygun sözel ifadelerle olmalıdır. Aile, akraba, komşular çocuğu severken genital bölge vb bölgelere dokunmadan sevmeli ve çocuktan öpmek isterken bile bazen izin alınması çocuğun bilincini arttırmasına olumlu katkıda bulunur. Çıplak olmanın ve dolaşmanın uygun olmadığı ,sadece banyo vb yerlerde çıplak olunabileceği vücudunun ona özel olduğu hissettirilmelidir. Soyunma ve giyinmeyi yalnız olarak yapması için teşvik edilmelidir. Aile sevgi gösterilerinde anne ve baba çocuğun görebileceği yada işitebileceği cinsellikle ilgili hiçbir eylemde bulunmamalı BUNLARIN HEPSİNİ BİLİMSEL AHLAK EĞİTİMİYLE ÖNLEYEBİLİRİZ.