En iyi tarayıcı hangisi?

PC Net Dergisi

Sıradan bir bilgisayar kullanıcısı olmaktan bir adım ötede "bilinçli kullanıcı" olarak tanımlanabilecek herkes artık web tarayıcıların öneminin farkında. Günümüz koşullarında sıradan kullanıcılar bile bilgisayarla uğraştıkları vaktin büyük kısmını tarayıcı kullanarak harcıyor. Tarayıcılar belki de bilgisayarları­mızın üzerinde çalışan en önemli yazılımlar haline gelmiş du­rumdalar. Bugün tarayıcı üzerinden birçok işi yapmak mümkün ve belki gelecekte bütün işler tarayıcı üzerinden yapılabilir hale gelecek. Yani tarayıcılar önümüzdeki yıllarda da hayatımızdaki önemlerini artırmaya devam edecek. Google da geçtiğimiz yıl Chrome'u duyurarak bu konuya verdiği önemi açıkça göstermiş oldu. Arama devi, bu hamleyle yalnız­ca tarayıcı üzerinde çalışan servisler üretmekten öte tarayıcının kendisini de üretir hale gelmiş oldu. Yıllardır internette dolaşan "Google işletim sistemi yapacakmış!" benzeri dedikoduları bi­lirsiniz. Şirket belki de kullanıcılarına Chrome ile "İşletim siste­mine gerek yok. İyi bir tarayıcı yapalım yeter." demiş oldu.

Ezeli rekabet
Uzunca bir süredir Internet Explorer ile Firefox arasında sıkı bir rekabete sahne olan tarayıcı pazarı, 2009 yılında farklı rakiple­rin de öne çıkmaya başlamasıyla daha da kızışacak gibi görünü­yor. Konuya ilgi duyan kullanıcılar Internet Explorer ile Firefox'un kapışmasını yıllardır yakından izliyor. Microsoft'un Internet Exp­lorer 6 zamanında deyim yerindeyse bir rehavete kapılması ve tarayıcısını geliştirmekte gecikmesi Firefox'un önemli oranda kullanıcı kazanmasına yol açmıştı. Internet Explorer 6, yerini IE7'ye bırakmadan önce Firefox belirgin şekilde daha başarılı özellikler sunuyordu ve kullanıcılar arasında "bilgisayardan an­layanlar Firefox kullanır" gibi bir izlenim yerleşmişti. Microsoft, işletim sistemlerindeki büyük pazar payı sayesinde tarayıcı pazarının da hep en büyük oyuncusu oldu. Internet Explorer 6, bir zamanlar çoğu özelliğiyle Firefox'tan geride kaldıysa da pazarın tartışmasız en çok kullanılan ürünüydü. Bunda kullanıcıların büyük kısmının aradaki farktan haberdar olmamasının ve tarayıcılarını değiştirmek için bir şey yapma­malarının payı büyüktü. Halen çoğu bilgisayar kullanıcısı sor­gusuz sualsiz işletim sistemiyle birlikte gelen tarayıcıyı kullanı­yor ve bu oldukça doğal bir durum.

Firefox payını buldu
Son birkaç yılda Firefox'un hızlı şekilde yükseldiğine şahit ol­duk. Çeşitli kaynakların yayınladığı istatistiklere göre Firefox birkaç ayda bir yüzdelik dilimini artırarak 2008'in sonunda yüzde 2l'i bulmayı başardı.
Geçtiğimiz yıllarda Firefox'un hızlı yükselişinin ardındaki se­beplerden biri de Google'ın desteğiydi. Google, çeşitli şekillerde Firefox'u destekliyor, Firefox da varsayılan arama motoru olarak Google'ı kullanarak bu desteğin karşılığını veriyordu. Mozilla'nın başarılı tarayıcısının Linux kullanıcılarının da ne­redeyse tek tercihi halinde olduğunu hatırlatalım. İşte tüm bu etmenlerin bir araya gelmesi ve internetin Microsoft'un hâkimiyetinde olmasından rahatsız olan kesimin de desteğiyle Firefox tarayıcı pazarının beşte birinden fazlasına sahip olma­yı başardı. Fakat Google'ın Chrome ile pazara göz dikmesi, Mozilla'nın işini zorlaştıracağa benziyor. Chrome, çıkar çıkmaz Google'ın ana sayfasından duyurulduğu için çok hızlı şekilde kullanıcı kazanmaya başladı. Henüz birkaç aylık geçmişi var­ken bile yıllardır bu piyasada olan Opera'yı geride bırakmış gibi görünüyor.

Hangi tarayıcıyı kullanmalı?
Bir web tarayıcısından özel beklentileriniz olmasa bile hangi tarayıcıyı kullandığınız önemlidir. Çünkü farklı tarayıcılar za­manla kullanım alışkanlıklarında da değişiklikler yaratıyor. Örneğin Firefox'un RSS okumadaki kullanışlı özelliği, Internet Explorer'i bırakıp bu tarayıcıya geçen birinin haberleri takip etme alışkanlığını değiştirebilir. Şu anda piyasada en çok kul­lanılan web tarayıcılar sırasıyla Internet Explorer, Firefox, Safa­ri, Chrome ve Opera. Bu isimler arasında Internet Explorer ve Safari'nin birer işletim sistemiyle birlikte geldiğini ve kullanıcı sayılarının bu yüzden ayrıca arttığını hatırlatmakta yarar var. Firefox ve Opera'nın kullanışlı özellikleri sayesinde bazı bilinçli kullanıcılar tarafından tercih edildiğini, Chrome'un kullanımı­nın hızla artmasının ardındaysa Google'ın gücünün olduğunu söyleyebiliriz. Şimdi bu tarayıcıların ayrıntılarına göz atalım.

Internet Explorer 7
Son zamanlarda tarayıcılar, üreticileri tarafından hızlı şekilde geliştirilmeye başlandı. Sürüm numaralarının birkaç yılda bir değiştiği günler rekabetle birlikte geride kaldı. Özellikle Firefox ve Opera'nın yeni sürümler yayınlama konusunda çok hızlı ol­duğunu söyleyebiliriz. Microsoft da Internet Explorer 6'yı uzun süre kullanımda tutmasından sonra farklı bir strateji izleyerek Internet Explorer 8'i hızlı şekilde geliştiriyor. Bu yazıda tüm tarayıcıların geçerli güncel sürümlerine yer ver­meyi uygun bulduk. Bu yüzden Internet Explorer'm da 7 nu­maralı sürümüne göz atacağız.
Internet Explorer 7, temel ihtiyaçları başarıyla yerine getiren ve güvenlik konusunda da pek sıkıntı yaratmayan bir tara­yıcı. Güvenlik demişken bir noktaya değinmekte fayda var. Microsoft'un IE 7'yi geliştirdiği dönemde tüm tarayıcı geliştiri­cileri ilk kez bir araya gelmiş ve güvenlik konusunda bazı ortak kararlar almışlardı. Web sayfalarının güvenlik sertifikalarının ne şekilde görüntüleneceği, dolandırıcılık amacıyla hazırlan­mış olma ihtimali olan sayfaların kullanıcıya nasıl bildirileceği gibi ayrıntılar için geliştiriciler halen bir araya geliyor ve ortak yollar izliyorlar. Bu girişim sayesinde biz de kullanıcılar olarak farklı tarayıcılarda benzer güvenlik özellikleri görmeye başla­mış olduk.
Bilgisayarını çeşitli sebeplerle güncellemeyen az miktarda kul­lanıcı halen Internet Explorer 6 kullanıyor olsa da Internet Exp­lorer 7 uzunca bir zamandır Microsoft işletim sistemlerinin var­sayılan tarayıcısı. Bu tarayıcının piyasaya sürülmesiyle birlikte Microsoft'un birçok eksiğini kapattığını ve diğer rakiplerinde bulunan en önemli özelikleri başarıyla sağladığını söyleyebili­riz. Konuyla ilgilenenler sekmeli tarama ve çoklu açılış sayfası gibi özelliklerin Microsoft tarafında ilk kez Internet Explorer 7'de göründüğünü hatırlayacaklardır.

Internet Explorer 7'yi diğer rakipleriyle karşılaştırırken en önemli avantajının hızlı açılması olduğunu söyleyebiliriz. Program işletim sistemine entegre olmasının avantajıyla her hangi bir zamanda neredeyse tıklamanızla birlikte açılmış olu­yor. Diğer web tarayıcıların özelikle ilk açılış konusunda büyük sıkıntıları var.

Gelelim Internet Explorer'ın arayüz özelliklerine. Herhangi bir araç çubuğu yüklenmediyse, IE 7'nin kullanıcı arabirimi ol­dukça sade görünüyor. Kullanmadığınız ayrıntıların ayağınıza dolaşmaması genel olarak bir avantaj olsa da tarayıcı sizi ek özellikleri kullanmak konusunda motive etmiyor. Örneğin Inter­net Explorer 7'yi yıllarca kullanıp da ekranın sağ alt köşesin­de bulunan yakınlaştırma (zoom) özelliğinden haberi olmayan birçok kullanıcı olmalı. Benzer şekilde IE 7'nin birçok özelliği farklı yerlerine gizlenmiş durumda.

Microsoft'un tarayıcısının RSS okuma konusunda fena bir per­formans sergilemediğini söyleyebiliriz. Fakat bu özellik de ol­madık bir yere gizlenmiş durumda. RSS okuma özelliği "Özet akışları" adı altında Sık Kullanılanlar bölümünün içinde yer alıyor. Bu özellik böyle olmadık bir yere gizlenmek yerine daha el altında bir yere yerleştirilebilirdi. Örneğin Firefox bu konuda gayet başarılı. Internet Explorer 7'nin XML dosyalarını biçim­lendirmek ve görüntülemek konusunda gayet başarılı olduğunu belirtmekte yarar var. IE 7'de sekmelerin kullanımı da oldukça verimli şekilde düzenlenmiş. İstediğiniz sayıda sekmeye farklı açılış sayfaları yerleştirebiliyorsunuz.

Firefox 3.0.5
Öncelikle Internet Explorer dışındaki tüm tarayıcıların lE'nin sağladığı temel özellikleri sağlamakta olduklarını belirtelim. Yani Microsoft'un tarayıcısıyla baş edemeyecek ya da bir adım ileriye gitmeyecek hiç kimse "bu piyasada ben de varım" demiyor. Internet Explorer'ın yaygınlığı yüzünden "alternatif tarayıcılar" olarak anılan grubun en çok kullanılan üyesi Firefox, dünyada internet kullanan her beş kişiden birinin tercihi olmuş durumda. Önemli bir çoğunluğun hangi tarayıcıyı kullandığını önemseme­diğini düşünürsek, Firefox'un Internet Explorer karşısında ciddi bir zafer kazandığını söyleyebiliriz. Çünkü tarayıcısını bilinçli şe­kilde seçen kitlenin büyük çoğunluğu Firefox kullanıyor. Firefox'u incelerken değinilmesi gereken ilk özellik, tarayıcının eklentilerle geliştirilebiliyor oluşu. Standart web tarayıcınıza bambaşka özellikler katabilen bu eklentiler dünyanın çeşitli yerlerindeki birçok gönüllü ve profesyonel geliştirici tarafından hazırlanıyor, http://addons.mozilla.org adresinden ulaşılabilen sayısız eklentiyi kullanarak, tarayıcınızı kendi ihtiyaçlarınıza tam anlamıyla yanıt verir bir hale getirebilirsiniz. Ayrıca Firefox için en ilgi çekici tarayıcı eklentilerini bulmak hiç de zor değil. Web'de kısa bir aramayla birçok blog ve web sitesinden bu ko­nuda öneriler bulabilirsiniz. Biz de zaman zaman en ilgi çekici Firefox eklentilerini bir araya toplayan makaleler hazırlıyoruz. Firefox'ta eklentiler olmadan da kullanıcının işini kolaylaştıran birçok özellik mevcut. Örneğin adres çubuğunun sağ tarafında bulunan yıldızı kullanarak beğendiğiniz bir sayfayı kolayca işa­retleyebiliyor, yer imlerine ekleyebiliyorsunuz. Daha önce yer imlerine eklemiş olduğunuz bir sayfada bu yıldıza tıklamanız durumunda, yer iminin adını ve adresini kolayca değiştirebi­liyorsunuz. Firefox'un kullanışlı indirme yöneticisi, web'deki çeşitli kaynaklardan indirilmekte olan dosyalarınızı kolayca yönetmenizi sağlıyor.

Firefox'un adres çubuğu diğer tarayıcılara göre daha akıllı di­yebiliriz. Çünkü Firefox'ta daha önce ziyaret etmiş olduğunuz bir adrese gitmek için çubuğuna yalnızca sitenin sayfa başlığını yazmanız da yeterli olabiliyor. Tarayıcı geçmiş kayıtlarına ba­karak daha önce ziyaret edilmiş ilgili sayfaları öneriyor. Adres çubuğuyla ilgili önemli bir özellik daha mevcut. Hemen her tarayıcıda olduğu gibi Firefox'ta da adres çubuğuna URL'ler dışında her hangi sözcükler yazdığınızda, bu sözcükler varsa­yılan arama motorunda aranıyor. Fakat burada Firefox'ta bu özellik biraz daha gelişmiş durumda. Adres çubuğuna bilindik bir web sitesiyle özdeşleşmiş sözcükler girdiğinizde, tarayıcı arama yapmak yerine doğrudan gitmek istediğiniz sayfaya yönleniyor. Örneğin adres çubuğuna "Milliyet" yazdığınızda Firefox'un www.milliyet.com.tr adresini açtığını göreceksiniz. Google'ın iş birliğiyle hayata geçmiş olan bu özellik, birçok kişinin gözünden kaçmış olabilir.

Firefox, otomatik açılan pencereleri engelleme, dahili arama ve kişisel bilgilerin kolayca temizlenebilmesi gibi tüm tarayıcılarda standart olan özellikleri kullanıcısına sunuyor. Ayrıca bir önceki kullanımda tarayıcı sağlıklı şekilde kapanmadıysa size önceki oturumunuzu kurtarmayı önerebiliyor. Yani olmadık zamanda kilitlenen bilgisayarınızı yeniden başlatırsanız, Firefox'ta açık olan sayfalarınızı kaybetmemiş oluyorsunuz.

Opera 9.63Tüm tarayıcılar içinde göze en çok hitap edenin Opera olduğu­nu söyleyebiliriz. Opera'nın arayüzü gerçekten çok hoş bir ta­sarıma sahip. Tasarım, göze hitap etmesinin yanı sıra kullanım kolaylığı da sağlıyor.
Tarayıcının üst kısmında sekme başlıklarının solunda bulunan "panolar" simgesinin altında bir anlamda Opera'nın bütün ar­tıları yatıyor. Elbette bu simgeye tıklamadan önce de Opera'nın gayet başarılı bir tarayıcı olduğu söylenebilir ama bu simgenin altında yatanlar belki de Opera'yı sizin gözünüzde piyasanın en iyi tarayıcısı yapabilir.
Yukarıdan aşağıya doğru bakacak olursak ilk olarak Yer İmle­ri panosunu görüyoruz. Opera'nın yer imleri, kullanışlı arama özelliğiyle diğer tarayıcılardan ayrılıyor. Tarayıcınızı yıllarca kullanacağınız düşünülürse sayısız adresi yer imlerine ekleme­niz ve sonrada bunların içinde aradığınızı bulamamanız ihti­mali doğuyor. Opera'nın yer imlerinde arama özelliği sayesinde bunu dert etmenize gerek yok.

İkinci pano olan Bileşenler'e girdiğinizde, Opera'nın geliştiri­lebilir yönüyle tanışıyorsunuz. Opera için hazırlanmış olan bi­leşenler (widget'lar) Firefox'un eklentileri kadar büyük bir güç yaratmasalar da tarayıcınızı kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda geliştirmenize olanak tanıyor. Bileşenler panosunun içindeki Ekle düğmesine tıklayarak gönüllü geliştiriciler tarafından ha­zırlanmış birçok bileşene ulaşabiliyorsunuz. Opera'nın bir diğer panosu da web'de sörf yaparken not alma­nızı sağlıyor. Sörf sırasında not almanız gereken şeyler için bir Word dosyası açmak ya da Windows'un Not Defteri'ni kullan­mak yerine tarayıcınızda bulunan bu özelliği kullanmak haya­tınızı kolaylaştırabilir. Özellikle aldığınız notları ileride tekrar sörf sırasında kullanacaksanız, Opera'nın Notlar bölümünü denemenizde fayda var.

Opera, rakibi Firefox'a benzer bir indirme yöneticisine sa­hip. İndirdiğiniz dosyaları yönetmek için FlashGet ya da Free Download Manager benzeri ek bir program kullanmak yerine tarayıcınızın bu özelliğinden faydalanabilirsiniz. Opera'nın in­dirme yöneticisi yarım kalan indirmeleri devam ettirebildiği gibi Torrent dosyalarını da destekliyor. Tarayıcınızdan BitTorrent ko­nusunda elbette Vuze'de olduğu gibi yüksek bir performans beklememelisiniz ama iş gördüğünü söyleyebiliriz. BitTorrent üzerinden dosya indirme işlemlerini arada sırada yapanlar için Opera'nın dahili indirme yöneticisi yeterli olabilir. Yer İmlerindeki arama özelliğinin aynısı Geçmiş bölümünde de bulunuyor. Daha önce ziyaret ettiğiniz bir sayfayı tekrar bul­mak Opera ile çok kolay.

Son olarak Opera'nın en ilgi çekici özelliklerinden biri olan dâhili RSS okuyucusuna değinmemiz gerekiyor. Web'deki çe­şitli haber kaynaklarını ve blog'ları RSS üzerinden takip etmeyi seviyorsanız bu özelliği mutlaka denemelisiniz. Opera'nın RSS okuyucusu Outlook benzen yapısıyla oldukça kullanışlı.

Google Chrome
Tarayıcı piyasasındaki en yeni isim, Google'ın Chrome'u. Geç­tiğimiz yıl Google'dan şaşırtıcı bir hamle olarak gelen Chrome, diğer Google ürünlerinin aksine çok kısa zamanda beta aşa­masını tamamlayarak 1 numaralı kararlı sürümüne kavuştu. Elbette Google'ın bir tarayıcı üretmesi ilgi çekici bir durumdu ve çok sayıda kullanıcı Chrome'u hemen denedi. Google'ın ana sayfasında yer alan tanıtım bağlantıları da Chrome'un bir anda dişe dokunur bir kullanıcı sayısına ulaşmasını sağladı. 2009'yılına girerken bir yaşını doldurmamış olan Chrome, ta­rayıcı piyasasında yüzde birlik bir dilimi ele geçirmişti bile. Tarayıcıyı diğer rakiplerinden ayıran en belirgin özelliğinin sade yapısı olduğunu söyleyebiliriz. Her ne kadar Google geliştiricileri Chrome'u lanse ederken sayfaları hızlı yorumlamasını ön plana çıkardıysa da tasarım özellikleri kullanıcıların daha çok ilgisini çekti. Google Chrome'un oldukça sade ve hafif bir arayüzü bu­lunuyor. Öyle görünüyor ki, şirket kullanıcıların web sayfalarıyla olan ilişkileri sırasında çeşitli araç çubukları ve tarayıcı eklenti­lerinin araya girmesini istemiyor. Örneğin yüklenmekte olan say­fanın adres bilgisi diğer tarayıcılarda durağan şekilde bulunan durum çubuğunda gösterilirken, Chrome'da pencerenin en alt sol kısmında geçici olarak görünüp kayboluyor. Tarayıcıyı açtığınız ilk anda, varsayılan olarak geçmişte en çok ziyaret ettiğiniz sayfaların ön izlemesini görüyorsunuz. Bunlar­dan birine tıklayarak zaman kazanmanız amaçlanmış. Bunun özellikle salon bilgisayarlarında, bilgisayarın fare ve klavye ye­rine uzaktan kumandayla kontrol edildiği durumlarda çok kul­lanışlı olabilir. Fare demişken Chrome'un fare ile kontrolde bazı kolaylıklar sağladığını belirtmeden geçmeyelim. Bazı eylemleri fareyle yapmanız sağlanarak kolaylık yaratılmış. Örneğin tara­yıcıda açık olan bir sekmeyi farenin sol tuşunu basılı tutarak pencere dışına sürüklediğinizde, sayfa yeni bir Chrome pence­resinde açılabiliyor.
Chrome'un ayrıca "yeterli" diyebileceğimiz bir indirme yöneti­cisi var. Bu araç sayesinde dosyaların indirilmesini istediğiniz zaman durdurup daha sonra yeniden başlatabiliyorsunuz.

Son Söz
Tarayıcılar elbette bir­çok farklı açıdan kar­şılaştırabilir. Biz bu­rada kullanıcıyı en çok ilgilendiren, öne çıkan özellikleri üzerinden bir değerlendirme yapmaya çalıştık. Windows'la birlikte gelen Internet Explorer işletim sistemine gömülü olmasının avantajı­nı kullanırken diğer tarayıcılar farklı bakış açılarına sahip geliş­tiricilerin hayata geçirdiği ek özelliklerle farklılaşıyor. İnternette sıkça zaman geçiren okuyucularımıza Internet Explorer'm yanında Firefox, Opera, Chrome ve hatta Safari'yi kurup denemelerini öneriyoruz. Firefox, eklentileriyle; Opera'ysa diğer tarayıcılarda bulunmayan bazı kullanım özellikleriyle ön plana çıkıyor. Sisteminizde bulunmayan tarayıcıları aşağıdaki adreslerden indirebilirsiniz.