Bir canavarın dirilişi

Hazırlayan: Tunç ALANKUŞ Birçok spor dalında olduğu gibi satrancın açılış bölümünü, zirvedeki oyuncuların seçimi belirler. Başarı, kimi sistemlerin - belirli zamanlarda - doğru olduğunu kanıtlar sanki. Ve en başarılılar tarafından denenmiş bu sistemler kısa sürede moda olurlar. Tıpkı Brezilya'nın futbolda şampiyon oluşunun "4 - 1 - 3 - 2"yi yaygınlaştırması gibi, Kasparov'un liderliği de Şah - Hint açılışını popüler hale getirir. Öyle ya, kazanan daima haklıdır! Zirvedekiler, büyük ustalar ve neredeyse tüm satranç dünyası, şampiyonun repertuvarını benimser. Modayı takip etmenin yararları da vardır elbette. Doğal olarak mercek altında herkes tarafından incelenen hamleler çalışan her oyuncuya güven kazandırır ama bazen ev ödevini yapmış büyük usta bile şaşkına döner masa başında... Güvenle oynadığı - rakip için kötü olan - sistem korkunç bir kılıkta karşısına çıkmıştır. Sürpriz! Hiç ummadığınız bir büyük usta veya satrancı zevk için oynayan bir fanatik; en zararsız gözüken unutulmuş bir açılıştan "insanı çıldırtacak karışıklıklar" çıkartır. Ve birdenbire "bilinmeyen"e giren çalışkan profesyonel daha oyunun ilk hamlelerinde kontrolü kaybeder. Örneğin 1970 yılında yazar Tim Harding, "Eğer Frankenstein ve Kont Drakula satranç oynasalardı ne olurdu," sorusuyla satranç dünyasının başını ağrıtmıştı. İngiliz yazarın tozlu raflardan çıkardığı zararsız (!) bir açılış (Viyana) baş belasına dönüşmüş ve "Frankenstein - Drakula varyantı" olarak adlandırılmıştı. 1920'lerde zamanın ünlü ustası Spielmann, "Siyahlar 3. hamlede Axe4 oynar ve eşitler," dediğinde açılış demode olmuştu. Heyhat yaratıcı şampiyon Alekhine 1935'te - hem de dünya şampiyonluğu maçında - açılışı başarıyla kullanınca canavar tekrar dirildi. Ne var ki sistemin çok karışık ve karanlık oluşu zirvedekileri ürkütünce canavar tabuta girdi. Öyle ya, tertemiz İspanyol açılışı varken delirten varyantlarla kim uğraşacaktı? Bir süre sonra... Önce yazışmalı satranç oyuncuları, ardından Alexander Shabalov sahiplendi "karanlık" varyantı. Eski Sovyet ekolünden olan Shabalov, ABD'ye iltica ettikten sonra stilini tamamen değiştirerek satrancına renk kattı ve canavarı tekrar tabuttan çıkarttı. İlk oyun Shabalov'dan, ikinci oyunsa efsanevi Alekhine'in karışıklık ve karanlıktan çıkarttığı güzelliklerden... Alexander Shabalov - Jonathan Parker Lloyds Bank, 1994 1. e4 e5 2. Ac3 Af6 3. Fc4 Axe4 4. Vh5 Ad6 5. Fb3 Ac6 6. Ab5 g6 7. Vf3 f5 8. Vd5 Ve7 9. Axc7+ Şd8 10. Axa8 b6 11. d3 Fb7 12. h4 h6 13. Axb6 axb6 14. Vf3 Fg7 15. Vh3 e4 16. Vh3 e4 17. cxd3 Ke8 18. Fd1 f4 19. Fxf4 Af5 20. 0 - 0 Axh4 21. Ac3 Ad4 22. Ae4 Fxe4 23. dxe4 g5 24. Fg3 Vxe4 25. Kc1 Ke6 26. Fg4 Ahf5 27. Fc7+ Şe7 28. Fxb6 h5 29. Fxh5 Vf4 30. Va3+ Ad6 31. Kce1 Fe5 32. g3 Vd2 33. Va8 terk Alexander Alekhine - Max Euwe Dünya Şampiyonluğu, 1935 1. e4 e5 2. Ac3 Af6 3. Fc4 Axe4 4. Vh5 Ad6 5. Fb3 Fe7 6. Af3 Ac6 7. Axe5 Axe5 8. Vxe5 0 - 0 9. Ad5 Ke8 10. 0 - 0 Ff8 11. Vf4 c6 12. Ae3 Va5 13. d4 Vh5 14. c3 Ae4 15. f3! Ag5 16. d5 cxd5 17. Ad5 Ae6 18. Vg4 Vg6 19. Fe3 b6 20. Kad1 Fb7 21. Vxg6 hxg6 22. Kfe1 Kac1 23. Şf2 Fc5 24. Fxc5 Fxd5 25. Fxd5 Axc5 26. Kxe8+ Ke8 27. b4 Ae6 28. Fxe6 dxe6 29. Kd7 Kc8 30. Kxa7 Kxc3 31. Ka8+?! Şh7 32. a4 Kb3 33. b5 g5 34. Şe2 e5 35. Şd2 f6 36. Şc2 Kb4 37. Şc3 Kd4 38. Ka6 Şg6 39. Kxb6 Kxa4 40. Ka6 Kd4 41. b6 terk