Kilo almadan sigarayı bırakmak

Dilara Koçak

Sigara içmek kanser, kolesterol yüksekliği, koroner arter hastalıkları, solunum bozuklukları ve osteoporoz riskinin artması gibi birçok hücrede hasara neden olur. Vitamin ve mineraller gibi temel besin öğelerinin emiliminin engellenmesine neden olur. Sigaranın insanı öldürdüğü sürekli ifade edilen önemli bir uyarı ancak buna rağmen her gün birçok genç sigara içmeye başlıyor. Türkiye’de her yıl yaklaşık 100 bin, dünyada ise 5 milyon kişinin sigaraya bağlı hastalıklardan öldüğü bildiriliyor. Üstelik sigara içmemesine rağmen tütün dumanına maruz kalanlarda da ölüme yol açabiliyor. Bu durum tüm tütün ürünleri nargile, puro, pipo vs için geçerli. Sigaranın içinde bulunan nikotin ve çok sayıda toksik madde, bedenin kendini temizleme sistemine çok büyük zarar veriyor.

Sigara kanser riskini artırır

Sigara içmek özellikle C vitamini alımında problemlere yol açar. Bildiğiniz gibi C vitamini vücudumuzun temel antioksidanlarındandır. Antioksidanlar birçok hastalığın önlenmesinde önemli rol oynar. Eğer sigara içiyorsanız vücut dokularınızda ve kanda C vitamini eksikliğiyle karşılaşılması mümkündür. Bu eksikliği ortadan kaldırabilmek için vücudunuz daha çok ­C vitaminine ihtiyaç duyar. Sadece C vitamini alımını değil sebze ve meyve tüketiminizi de sigara içiyorsanız mutlaka artırmalısınız. Ama şunu bilmelisiniz ki hiçbir şey sigara içerek vücudunuza verdiğiniz zararı geri çeviremez.

''Önce zayıflayayım, sonra sigarayı bırakırım'' fikri çok doğru bir yaklaşım olmaz. Ancak beslenme alışkanlıklarını düzenleyip planlı bir süre sonunda da sigara bırakma kararını hayata geçirmek daha doğru olur. Sigara içimi başta ağız ve dudak kanseri olmak üzere birçok tümörün kaynağıdır. İstatistiklere göre sigara tüketen erkeklerin yüzde 40’ı emeklilik yaşamına başlamadan hayatlarını kaybetmekte, kadınlarda ise rahim kanseri riski artmaktadır.

Bırakanlar da kilo verebilir

Sigara dumanındaki kimyasallar sindirim sistemimize de ulaşacak ve burada tahribatlara yol açacaktır. Özellikle bileşimindeki oksidan maddeler, besinlerle dışarıdan aldığınız ve antioksidan dediğimiz bağışıklık sisteminizi güçlendiren vitaminlerin (C, E, A vitamini ve A vitamini ön maddesi olan beta karotenin) kanda ve serumdaki seviyelerini azaltır. Daha sık nezle, grip olunur. Ve ağız tadınız bozulur.

Genellikle sigarayı bırakanlar ilk başta birkaç kilo alırlar. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, sigarayı bırakan erkeklerin yüzde 61’i, kadınların ise yüzde 51’i sigarayı bıraktıktan sonra 1 - 2 kilo alır. Ancak sigarayı bırakanların yüzde 23’ü de kilo vermektedir.

Bırakırken kilo almamak için

Sigarayı bırakmaya niyetlenen kişi sigarayı bırakmadan önce beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmek üzere bir beslenme ve diyet uzmanıyla görüşmelidir.
Sigara bırakınca nikotin sebebiyle metabolik hızda azalma yaşanabilir. Buna engel olmak için düzenli bir egzersiz programına başlanarak tedbirli olunmalıdır. Spor yapanların sigarayı bırakma başarısı iki kat fazladır.
Sigara bırakıldığında kan şekerinizde düzensizlik oluşabilir ve canınız tatlı isteyebilir. Bunu önlemek için şekersiz ciklet çiğneyin, şeker ihtiyacınızı meyvelerden veya taze sıkılmış meyve sularından karşılayın. Ancak bir çay bardağı taze meyve suyunun 45 - 50 kalori içerdiğini unutmayın. Bu nedenle maden suyuyla karıştırmayı deneyin.
Sigarayı bıraktıktan sonra kafeinli içecekleri çok fazla içmeyin, bu içecekler sigarayı hatırlatabilir. Ayrıca kafein, sigara bırakıldığında görülen sinirlilik, gerginlik ve huzursuzluğu artırabilir.

Sigarayı bıraktıktan sonra

Tat alma duyusu artar, yiyeceklerin tat ve kokusu daha iyi hissedilir. Sigarayı bırakan kişi tütünden aldığı damak zevkini yiyeceklerden almaya yönelir.
Sigara bırakılınca iştah açılabilir.
Genelde sigara yemeğin bitiş sinyalidir. Kalabalık ve uzun sohbetlerin olduğu ortamda kişi yemek yemeye sürekli devam edebilir ve eskiye oranla daha fazla yiyecek tüketir. Bu durumda diş fırçalamak veya naneli şekerle yemeği sonlandırmak çözüm olabilir.
Öğün aralarında acıktıkça, taze sebzelerden (marul, domates gibi) salatalar hazırlayıp yağsız tüketebilirsiniz. Sos olarak yağsız soslar, yoğurt ve limon kullanılabilir.
Daha sık meyve tüketin. Daha önce böyle bir alışkanlığınız yoksa meyvelerden salatalar hazırlayıp bunu daha eğlenceli hale getirebilirsiniz.
Şekeri bırakın. Tatlı ve çikolata tüketiminizi sınırlayın. Nadiren kendinizi ödüllendirmek için sütlü veya meyveli hafif tatlılardan (kaymaksız ayva, kabak gibi) tüketmeye çalışın.
Kepekli ekmek tüketin. Hem daha çok tokluk hissi yaratacak, hem de B grubu vitaminlerce çok zengin olduğu için faydalı olacaktır.
Azar azar ve sık beslenin. Gün içinde 5 - 6 öğünde beslenmek her zaman en iyisidir.
Sigarayı bırakan kişi kendisini ödüllendirmek ister. Eğer uzun süre ödül olarak yüksek miktarda kalori içeren besinleri seçerse bu durumda sağlıksız beslenme alışkanlığı oluşabilir.