Kilonuzu nasıl korursunuz? (2)
05.11.2007 - 00:00 | Son Güncellenme:
Taylan Kümeli gazetedeki köşesinde kilosunu sağlıklı biçimde koruma konusunda en çok sorulan sorulara tek tek cevap veriyor...
11) Diyet sırasında açlık krizlerimle baş edebilmek için ne yapmalıyım?
Günlük tüketilecek kaloride az miktarda kısıtlamaya gitmek ve besin tercihlerini düşük glisemik indeksli alternatifler arasından yapmak açlık hissinin bastırılmasına epey yardımcı olacaktır. Ancak temel olarak makarna, kurubaklagiller, tahıllar, turunçgiller ve doğal yoğurt gibi düşük glisemik indeksli besinlerin içeriğindeki karbonhidratın yüksek glisemik indeksli besinlerdeki karbonhidratlara göre daha yavaş biçimde basit şekerlere parçalanması, bu besinlerin daha uzun süre tokluk hissi oluşturmasına neden olur.
Glisemik indeksi düşük besinler gibi besin emilimini yavaşlatıcı etkileri olan yağ ve proteinin de her öğünde uygun miktarlarda bulunması tokluk hissinin oluşumu ve uzun sürmesi açısından önemlidir. Doğal posadan yana zengin bir beslenme programı da açlık krizleriyle mücadelede oldukça faydalıdır.
12) Çikolata gibi bazı besinlere olan aşırı ilgimi nasıl kontrol altına alabilirim?
Sağlıklı bir beslenme programında bize çok fazla zevk veren ama zararları da olan tüm besinleri hayatımızdan çıkarmak zorunda değiliz. Bu besinler sağlıklı beslenme programlarına bile çok küçük miktarlarda da olsa katılabilir. Zayıflama diyetlerinde bile az yağlı bir öğün sonrasında küçük bir parça çikolata yenilebilir.
Zayıflama diyetlerinde önemli olan öğün kaçırmamak ve uzun süreli açlıklardan kaçınmaktır. Uzun süreli açlıklar kan şekerini düşürerek çikolata, bisküvi gibi kan şekerini çok hızlı yükselten basit karbonhidratlı yiyeceklere duyulan arzuyu tetikler. Bundan kaçınmak için glisemik indeksi düşük besinlerden oluşan küçük ve sık öğünler tüketerek kan şekeri dengesinin sağlanması gerekir.
Yağ yakıcı veya yağ yakıcı enzimleri tetikleme özelliği olan besinlerlerle ilgili tüm iddialar hiçbir bilimsel temele dayandırılamamıştır.
14) Diyet yapmadan kilo vermenin kısa bir yolu yok mu?
Liposuction (eritilen yağ kütlesinin vücuttan çekilmesi) konusunda şu an için cevap: Maalesef yok. İştahı kapatan reçeteli ilaçlar kilo vermenize yardımcı olabilir ancak bu ilaçlar da doktorlar tarafından en son çare olarak, yine de diyetle birlikte ve çok katı prosedürlere tabi olarak öneriliyor.
Dışarıda yediğimiz öğünler genelde diyet ruhuna çok da hitap etmeyen besin kalıplarından oluşuyor. Dışarıda yemek iş veya sosyal yaşantınızın vazgeçilmez bir parçası ise yemekte tercihlerinizi sağlıklı olanlardan yana kullanarak ya da takip eden diğer öğünlerde daha az besin tüketerek diyet programınız dışına çıkmamanız elbette mümkün.
16) Bu kadar çok sevdiğim yiyecekleri özlerken diyetime nasıl devam edebilirim?
Yüksek yağlı ve baharatlı besinler (örneğin peynir, kraker, cips) aynı zamanda tuz açısından da çok zengindir. Tat tomurcuklarınızı yüksek tuzlu besinleri beğenmeyecek şekilde eğitmeniz en fazla iki, yüksek oranda şeker içeren besinleri beğenmeyecek şekilde eğitmeniz ise sadece iki-üç hafta sürecektir. Bu süre sonunda besinleri tuzlu ve tatlı olarak algılamanız mümkündür.
Eğer bu eğitim süreci size uygun bir yöntem değilse diyetinizde küçük bir miktar enerjiyi joker kaloriniz gibi düşünüp diğer besinlerden biraz kısıtlı tüketip, favori besinlerinizden her gün o kaloriye uygun miktarda tüketerek aşırı yeme krizlerine karşı önlem almış olursunuz..
Olestra gibi yağ yerine geçen maddeler formülasyonları nedeniyle vücut tarafından absorbe edilmez ve vücuda kalori vermezler. Farklı ülkelerde yağ yerine geçen farklı maddeler kullanılmakla birlikte kanıtlar yağı azaltılarak üretilmiş besinlerin insanları daha az yemeğe teşvik etmediği ve elzem yağ asitlerini çok az miktarda içermesi dolayısıyla da kilo kaybı ve korunmasına bir katkısı olmadığına işaret ediyor.
18) Zayıflama diyeti sırasında bir süre sonra kilo kaybının yavaşlamasının nedeni nedir?
Kısa süreli zayıflama programlarında başladığımızda ilk bir, hatta iki haftada çoğunun yağ değil su olduğu hızlı bir kilo kaybı görülüyor, asıl yağ kaybı bu haftalardan sonra gerçekleşiyor. Uzun süreli zayıflama programlarında ise metabolizma hızı kademeli olarak yavaşladığından kilo kaybı da zorlaşıyor.
Zayıflama programlarında istikrarlı bir kilo kaybı tablosu görebilmek için kalori tüketimini de kademeli olarak azaltmak gerekiyor. Hedef kilonuza yaklaştığınızda artık tükettiğiniz kalori iyice azalmış olacağından (bazal metabolizma hızının altına düşmemeli) bu dönemde fiziksek aktivitenin artırılması kilo kaybını destekleyecektir. Ayrıca kilo kaybı günden güne, haftadan haftaya hormonlar, ödem vb. sebeplerden dolayı yavaşlayabilmektedir.
Kilo günlük ve haftalık olarak değişimler gösterebiliyor. Sık sık yapılan tartımlar kilomuzla ilgili sağlıklı bilgi sahibi olmamıza engel olur. Bu nedenle erkeklerde haftada bir, kadınlarda ise periyod dönemi bitimi olacak şekilde ayda bir yapılacak tartımlar kilo kontrolü için yeterli olacaktır.
20) Yeni ince vücudumuzu koruyabilmek neden bu kadar zor?
Bu çok doğru bir tespit. Kilonun korunması, verilmesine oranla her zaman çok daha zor olur. Araştırmalar başarılı diyetlerin sonunda genellikle verilen kiloların geri alındığını ortaya koyuyor. Zayıf kimselerin metabolizma hızları kilolulara göre daha düşük olma eğilimindedir. Bir başka deyişle zayıfladığınızda kilolu halinizdeki miktarlarda yemek yiyemezsiniz.
Diyet sonrası çok katı bir koruma program uygulamak tabii ki gerçekçi bir yaklaşım değil ancak tüm yaşama entegre edilmesi gereken sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimsemek ve uygulamak kilonun korunmasında en önemli noktadır.
