Olmayan yasağa açıklık

Milliyet’in 14 Mayıs 2008 tarihli ekonomi sayfasında, ‘Kadehle rakı da bakkala sipariş de serbest’ başlıklı bir haber yer aldı. Haberin spotunda açık içki satışının yasaklanmadığını, yetki belgesi şartı getirildiğini söyleyen Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Kazım Çalışkan’ın, “Bu belgeyle işyerinin etki alanında kadeh içki de satılacak, kokteyl de yapılacak” ifadesine yer verildi.
TAPDK Başkanı’nın, “5752 sayılı kanunla, restoran, bar ve gece kulüplerinde ’açık içki’ satışının yasaklanmasının söz konusu olmadığı” yönündeki açıklaması hafta boyunca tartışıldı.
Milliyet’i ilk sayısından bu yana takip ettiğini söyleyen okurumuz Bahattin Kerimcan Ağaoğlu şöyle diyor:
“Haberi okurken, ‘yasak olmayan bir konu nasıl olur da ‘artık serbest’ diye yazılabilir? duygusuna kapıldım. Bugüne kadar yasaktı da benim mi haberim olmadı diye kuşkuya kapıldım ve gazetemi aradım. Öğreniyorum ki bir kadeh rakı yasak yönünde haberler çıkmış. İyi de ben Milliyet okuruyum. Yanlış olan haberi bilmiyorum ki (Bu, haberde belirtilmemiş) doğru haberi okuyayım. Milliyet, doğru ve dürüst haberciliği ile tanınır, yanlış haberleri düzeltmekle değil. Yanlışı, yanlış yapan düzeltsin. “ 

Editörün yanıtı
Milliyet Ekonomi Editörü Ebru Sungur’un Okur Temsilcisi’ne yaptığı açıklama şöyle:
“5752 sayılı yasanın kadehle içki satışını yasakladığı yönündeki haber, geçen haftanın başında gündemin neredeyse en çok ilgi çeken konularından biri oldu. 13 Mayıs Salı günü Hürriyet gazetesinin manşetten verdiği bu haber üzerine, haber TV’leri hemen her bültenlerinde bu konuya yer verdi.
Hatta, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Kazım Çalışkan yayınlara konuk edildi ve ayrıntılı açıklamaları duyuruldu.
İnternetteki haber siteleri de bu gündemi yakından takip etti. TAPDK’nın habere getirdiği açıklama şöyleydi: ‘Restoran, bar ve gece kulüplerinde kadehle içki satışının yasaklanması söz konusu değil. Bu kanunla açık içki satışları sadece bu konuda işletme ruhsatı olmayan bakkal, büfe gibi yerlerde yasaklanıyor.’

Üst başlıkta açıkladık
Milliyet, 14 Mayıs Çarşamba günkü nüshasında bu haberi okurlarına ‘TAPDK Başkanı Çalışkan alkol yasağı iddialarına açıklık getirdi’ üst başlığı ve ‘Kadehle rakı da bakkaldan sipariş de serbest’ başlığıyla duyurdu.
Açık içki satışında kanunda yer alan kriter, sayfada iri puntolarla yer alan ‘tek şart ruhsat’ ifadesiyle vurgulandı. Haberde de TAPDK Başkanı’nın 5752 sayılı kanuna ilişkin açıklamaları yer aldı.
Haberin girişinde TAPDK Başkanı’nın, yasaya neden açıklık getirdiği ayrıntısıyla anlatılmadığı için, ‘Kadehle içki satışı serbest’ başlığı, ‘Sanki daha önce yasak mıydı?’ eleştirisini haklı kılabilir. Ancak, sayfadaki üst başlığı aslında tam da bu amaçla kullanmış, bu haberin, başlamış bir tartışmanın yeni boyutu olduğunu bu üst başlıkla vurgulamak istemiştik.”

Ombudsman’ın görüşü
Kadehle rakı, şarap yasak’ haberi Hürriyet’in 5752 sayılı yasayla getirilen düzenlemeyi yanlış yorumlaması üzerine ‘gündem oluşturan’ bir haber. ‘Milliyet ertesi gün ‘doğru’ haberi vermekle birlikte ekonomi sayfasında ‘Kadehle rakı serbest’ diyerek olmayan yasaktan yola çıkarak uygulamaya ‘açıklık’ getirmiş oldu.
Benzer bir hataya ‘İçki yasağı korku saldı’ diye başlık atan İngiliz The Guardian gazetesinin düştüğü de dikkate alınırsa, gazetenin kendi kaynaklarına başvurmasının zahmetli de olsa en güvenilir yol olduğunu kesindir.