Tolga ŞARDAN - ANKARA

SUSURLUK kazasında elde edilen "şüpheli" silahların menşeilerini belirlemek amacıyla TBMM Susurluk Komisyonu'nun isteği üzerine, Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarında yapılan incelemeler sırasında, akıbeti saptanamayan silahlara ait ilginç bağlantılar ortaya çıkarıldı. Soruşturmayla görevlendirilen iki Mülkiye Başmüfettişi, İsrail'den alımı yapılan 10 Baretta marka tabancanın demirbaş kayıtlarında olmasına karşın ortadan kaybolduğunu belirlerken, Baretta tabancıların da arasında bulunduğu İsrail'den alınan silah ve teknik malzemenin bedeli olan 236 bin 650 doların Emniyet Genel Müdürlüğü kaynaklarından ödenmediğini ortaya çıkardı. Emniyet Genel Müdürlüğü'ndeki kayıtlar ve belgelerde yapılan araştırmalar sonucunda, müfettişlerin yaklaşık 27 milyar lira tutarındaki ödemenin Başbakanlık Örtülü Ödeneği'nden karşılandığına ilişkin, "şifahi görüş" bildirdikleri öğrenildi.
Milliyet muhabirinin aldığı bilgiye göre, TBMM Susurluk Komisyonu'nun isteğiyle, DYP'li Sedat Bucak'ın aracında bulunan Baretta marka silahın menşeinin belirlenmesi için başlatılan soruşturmayı yürüten İçişleri Bakanlığı Teftiş Kurulu'nda görevli iki müfettiş, söz konusu silahı Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarında araştırmaya başladı.
Namlu ve çatısında iki ayrı seri numarası tespit edilen "şüpheli" 9 mm'lik Baretta marka tabancanın "seyri" hakkında Interpol kanalından İtalya ve İsrail'le yazışmalar yapılırken, tabancanın Emniyet Genel Müdürlüğü'nün hiçbir birimine kayıtlı olmadığı saptandı. Şüpheli silahın yapımcı İtalyan firma tarafından önce İsrail'e satıldığı anlaşılırken, İsrail İnterpolü, İtalya'dan alınan silahın bir süre kullanıldıktan sonra özel anlaşma kapsamında Türkiye'ye satıldığını bildirdi. Silahın resmi yollardan alımının yapılmasına karşın kayıtlarda görülmemesi üzerine, 1994 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü adına İsrail'den alımı yapılan tüm silah ve teknik malzemeler üzerinde araştırma başlatıldı.

Mülkiye müfettişleri, Emniyet Genel Müdürlüğü uzmanlarıyla birlikte, yürüttüğü silah soruşturmasını 1993 yılında Türkiye ile İsrail arasında yapılan "özel anlaşma" çerçevesinde yapılan alımlara yöneltti. Soruşturmanın ilk aşamasında, İsrail'den anlaşmaya ilişkin tüm bilgi ve belgEler istenirken, Emniyet Genel Müdürlüğü İkmal Dairesi'ndeki kayıtlarda inceleme altına alındı.
Müfettişlerin yaptığı belirlemelere göre, Emniyet Genel müdürlüğü, İsrail ile Türkiye arasındaki güvenlik ve eğitim anlaşması kapsamında, bu ülkeden terörle mücadelede kullanılmak amacıyla 1993 yılı ortalarında bazı silah ve malzemeleri satın almak için yeni bir anlaşma yaptı. Aralarında çeşitli marka ve çapta 100 tabancanın yanı sıra, 10 Baretta marka 9 mm'lik tabanca, 100 parça Uzi şarjör ve aparat, Remington marka av tüfeği ve fişekleri ile M - 16 Shutşun fişekleri bulunan toplam 12 kalem silah ve malzeme, bir anlaşma ile ithal edildi.
İsrail hükümetinden gelen belgelere göre, toplam bedeli 236 bin 650 dolar olan malzemelerin Türkiye'ye satışı, uluslararası hukuk gereği, merkezi Londra'da bulunan HOSPRO adındaki şirket aracılığı ile gerçekleştirildi. Bu arada, anlaşma kapsamındaki silah ve malzemeler hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü'nden genel müdür yardımcısının imzasıyla, İsrail hükümetine sözkonusu silah ve teknik malzeme için Türkiye'nin "son kullanıcı ülke" olduğuna ilişkin 08.12.1993 tarihli resmi belge hazırlanarak gönderildi. Soruşturma için İsrail'den istenilen belgeler arasında yer alan son kullanıcı belgesinde, Türkiye'nin gümrüğe gelen silah ve malzemelerin tamamının "satın alındığı"nın belirtildiği görüldü.

Anlaşma kapsamında, 1994 yılının ilk iki ayı içinde yapılması gereken teslimatlar, yıl içinde partiler halinde çeşitli tarihlerde gerçekleştirildi. Müfettişlerin araştırmaları sırasında, Türkiye'ye gönderilen malzemelerin kabul ve sayımının Emniyet Genel Müdürlüğü'nde İkmal Dairesi Başkanlığı'nda oluşturulan komisyon tarafından yapılması gerekirken, komisyonun görev dışı bırakılarak, malzeme paketlerinin doğrudan Özel Harekat Dairesi Başkanlığı'na teslim edildiği anlaşıldı.

Müfettişlerin araştırmasına neden olan anlaşmayla ithal edilen 110 silah içinde bulunan 10 parça Baretta marka silahın seri numaralarının belli olmasına karşın Emniyet Genel Müdürlüğü'ndeki akibeti tespit edilemedi. Bu arada, İsrail hükümetinden satışla ilgili gelen bir mektup ile iki ülke arasındaki protokol gereği aracı şirket olan HOSPRO adlı şirketten gelen yazılar incelemeye alındı.
Soruşturma sırasında müfettişler, İsrail hükümetine ödenen bugünün değeriyle yaklaşık 27 milyar liranın Emniyet Genel Müdülüğü tarafından ödenmediğini tespit etti. Bu amaçla, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün bütçesi ile İstihbarat ve özel ödenek kullanan diğer tüm birimlerin kayıtlarında yapılan araştırmalardan bir sonuç alınamazken, müfettişlerin, satış bedelinin Başbakanlığa ait örtülü ödenekten sağlandığına ilişkin "şifahi görüş" belirttikleri öğrenildi.
Mülkiye müfettişlerinin yaptıkları soruşturmaya ilişkin hazırladıkları ön rapor, Emniyet Genel müdürlüğü tarafından 1994 yılında yapılan alımlara ilişkin tüm belge ve kayıtlarla, silah demirbaş kayıtlarından oluşan bir dosyayı TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu'na gönderdiği öğrenildi.