“Kafalardaki mayınları temizlemek daha zor!”

Türkiye’nin sorunları sanki azdı, şimdi onlara bir de mayınlı araziler eklendi. Meğerse ne kadar önemliymiş. Konuştukça yeni sorular akla geliyor. Ama cevap vermesi gereken kurumlar sus pus.
Mayın Yasası’nın TBMM’de yasallaştığı saatlerde, biz de Mardin’de Artıklu Üniversitesi’nde aynı konuyu tartışıyorduk.
Mardin, mayınlı arazilerin en fazla bulunduğu kentimiz. Mezopotamya Ovası’nın tam göbeğinde. 5 bin yıllık bir geçmişe sahip. Çeşitli dinlerin ve kültürlerin merkezi olmuş. Ama şimdi mayınların gölgesinde kalmış.
Kırsaldaki bazı ilköğretim okullarında tek kız öğrencinin olmadığını duyduğumda şoke oldum. Türban öğretim kurumlarında çoktan serbest olmuş. Bol yıldızlı otellerde bile içki yasağı var. Ve böylesi bir ortamda mayınlardan kurtulmaya çalışıyorlar. Ankara’da kopan fırtına, henüz oralara gelmemiş.
Bölgedeki uçsuz bucaksız toprakların birçok ülkenin gözlerini kamaştırması doğal. Bir sulansa bütün Ortadoğu’yu besler. Ama 150 kilometre ötedeki GAP’ın boşa akan sularını getiremiyoruz.
Ve 3.5 saatlik tartışmanın sonu: GAP projesi neden bitirilmiyorsa, mayınlar da o yüzden temizlenmiyor!..
SMS anketi ise Türkiye’nin bu konudaki tavrını çok net ortaya koydu.
Soru, ‘TBMM’nin çıkarttığı Mayın Yasası’nı, Cumhurbaşkanı onaylasın mı?’ şeklindeydi. Yüzde 96 hayır çıktı.
Mardin, en parlak günlerini Artuklu Beyliği döneminde yaşamış. Üniversiteye de bu yüzden bu ad verilmiş.
Konuklarımız, yıllardır konuyu yakından izleyen CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, stratejist emekli paşa Nejat Eslen ve bölgeyi adım adım gezen gazetecilerden Tayfun Talipoğlu’ydu.
İşte satır başları: 

Kemal Anadol

-  Muhalefet daha önce bu konuyla ilgilenmiyordu diyorlar, bunlar gerçeği ifade etmiyor. Ben bu konuyla ilgilenirken Başbakan daha 21 yaşındaydı. 
-  Başbakan kendisine uçak almayı, devlet bankasından 750 milyon dolar kredi vererek damadının şirketine gazete-televizyon satın almayı biliyor ama sıra mayınlara gelince para yok diyor. 
-  O topraklar oralarda kolu bacağı havaya uçan, topraksız köylülerin. Biz bunun için önerge verdik ama reddedildi.
-  Ben muhalefet milletvekiliyim. İktidar yapın, bakan yapın, görün bakın nasıl temizlenir o mayınlar. 
-  GAP’a bu kadar yatırım yapılmış, 7 yıldır sulama tesisatı olduğu yerde duruyor. 
-  Diyelim ki bu araziler 49 yıllığına yabancılara kiralandı, o halde Türk uyruklular çalışsın diyoruz. Bunun hakkında önerge verdik fakat AKP oylarıyla reddedildi. 
-  Bugüne dek hiçbir İsrail anlaşmasında CHP’nin imzası yoktur. 
-  Dünyada sınırlarını 44 yıl gibi bir süre koyarak temizleten bir başka ülke var mı? 
-  Bu temizliği yapmak Silahlı Kuvvetler’in görevidir. 
-  Eğer Ottowa Anlaşması’ndaki süre biterse 10 yıl daha ek süre tanınabilir. Şimdi bu acele niye? 
-  Cumhurbaşkanı yasayı onaylarsa, CHP kesinlikle Anayasa Mahkemesi’ne gidecektir. 
-  Bölgedeki su meselesi çok önemli. Ben CHP Grup Başkanvekili olarak söz veriyorum, takipçisi olacağım. 

Nejat Eslen
-  Ottowa Anlaşması imzalandıktan sonra Türkiye’de ulusal mayın ajansları kurulmalıydı. 
-  Mayınların temizlenmesi askerin işi değil, ihale yoluyla yapılacak bir iştir. Ayrıca dünyada bu işi gönüllü yapan kuruluşlar var. 
-  Yap-işlet-devret modeli ucu açık ve anlamsız bir model. 
-  İdeal olan temizliği milli mayın temizleme şirketlerinin yapması. 
-  Ortada milyarlarca dolarlık bir pazar var. Dolayısıyla dünyadaki tüm mayın temizleme şirketlerinin gözü Türkiye’ye dönmüş durumda. 
-  Kendi mayınını temizleyemeyen bir ülke nasıl bölgesel güç olur?
-  Önümüzdeki yıllarda özellikle Ortadoğu’da suyun önemi artacak. Çatışmalar, göçler başlayacak. Ve Fırat nehri, o mayınlardan temizlenecek arazinin tam ortasından geçiyor. Bu topraklar sulandığında daha da kıymetli olacak. Dolayısıyla uluslararası güçlerin gözü bu topraklarda. 
-  Türk Silahlı Kuvvetleri bu işi yapabilecek yetenektedir. Ama askerin başka işleri var, enerjisini oralara yöneltmek zorunda. Fakat mecbur kalınırsa asker bu işi yapar. 
-  Terörle mücadelede bir şehir vermekle, mayın temizlerken bir askerin bacağını kaybetmesi aynı şey değil. 
-  O bölgede petrol olabilir.

Tayfun Talipoğlu
-  Son zamanlarda Suriye ile ilişkileri bu düzeydeyken Başbakan’ın bu işi İsrail’e vermesi, siyasi bir intihar olur. One minute şovundan sonra bu işin İsrail’e verileceğini sanmam. 
-  Bölgenin daha önemli sorunları var. Burada gittiğim bir köyde 411 mevcutlu bir okulda bugüne dek 6 kişi liseye devam etmiş etmiş ve hiç kız yok. 24 bin kız çocuğu ilköğretimi bitirdikten sonra okula devam etmiyor. Tüm bu tartışmalar içinde bu gerçekler kaybolup gidiyor.
-  Antalya’nın toprakları daha mı az değerli? Orada bütün topraklar 49 yıllığına kiralık.
-  Var olan toprakları ne kadar işlettik? Hâlâ Suruç Ovası’na su getirememişiz.
-  Yabancı sermaye olmasının ne zararı var? Cebinizdeki cep telefonu, bu ülkenin haberleşme sistemi yabancıların elinde, farkında mısınız? 
-  O bölgede ekonomik sorunlar çözülürse birçok sorun çözülür.
Programın videosunu ve deşifresini abbasguclu.com.tr’de bulabilirsiniz.