Mükemmel iki müzik belgeseli
Netflix kanalında izlediğim iki mükemmel müzik belgeseli üzerine yazmamak kayıp olacaktı. Büyük perdede olanları ballandıra ballandıra anlatabiliyoruz. Küçük ekrana da haksızlık etmemek gerekir...
Bob Dylan: Gürleyen Yıldırım Revüsü
Martin Scorsese, müzik belgesellerini çok sever. Helen Bob Dylan, onun özel ilgi alanına girer. Onun üzerine Eve Dönüş Yok (2005) ile ilkini yapmıştı. Şimdi ise Bob Dylan’ın çok özel bir dönemini yansıtan ‘Gürleyen Yıldırım Revüsü’nü (Rolling Thunder Revue) ekledi. Dylan’ın Joan Baez’le duygusal birliktelik yaşadığı bir dönemi anlatıyor. Seyircisiyle bir bütün olmayı amaçladığı, ortak bir ruhu yakalamayı, ‘kendini yaratmak dönemi’ olarak da adlandırdığı bir zamanı belgeliyor. Yıl 1975, ABD’nin kuruluşunun 200. yılı, buruk ve tartışmalı kutlanmaktadır. Vietnam Savaşı’nın derin yaralarını iyileştirememiş, arkasından gelen Watergate Skandalı’nın sarsıntılarıyla iyice dumura uğramış bir Amerikan gençliği vardır. Jimmy Carter’ın nispeten demokrat yaklaşımlarına rağmen, Dylan tutucu politik çevrelerde sevilmeyen bir isyankâr, yerine göre bir ucubedir. O da kendi kurallarına göre bir kuruluş kutlaması düşünür. Yanına Joan Baez, Robert McGuinn, violenist Scarlet Rivera, Ronee Blakley, ‘Ramblin’ John Elliott ve Bob Neuwirth gibi dönemin önemli müzisyenlerini alarak bir turne yapmayı planlar. Büyük salonlarda, alanlarda çalınmayacak, aksine küçük yerlerde seyirciye yakın olarak çalınacaktır. İşin özü, birbirinden farklı müzik türlerini içeren revü konseptinde bir şeylerin ortaya çıkmasıydı. Ekibe, Beat kuşağının önemli şairi Allen Ginsberg de katılır. Dylan’ın esin kaynağı yazarlardan birisidir Ginsberg. Konserlerden önce çıkıp şiir okuyup biraz söyleşi yapacaktır. Modern Commedia Dell’arte gibi yaratıcı ve kasmayan, uçuk bir şeyler yapma arzusu turneyi ateşler. Karavan tipi bir otobüsle kentlere gidilecektir. Direksiyona bizzat Dylan geçer ve turne başlar.
Bruce Springsten Broadway’de
Büyük stadyum konserleri artık insanları yoruyor. İçten, daha yakın istiyorlar sevdikleri sanatçıları. İşte bu duygudan yola çıkarak Bruce Springsten, bir Broadway şovuna başlamış. Sahneye tek başına çıkıyor. Siyah tişört, blucin tek gitar veya piyano başında şarkılarını seslendiriyor. Esas önemlisi sohbet ediyor, anlatıyor, anlatıyor...
2017’den bu yana New York City’de, Walter Kerr Tiyatrosu’nda toplam 237 şov gerçekleştirilmiş. Bilet satışlarından kazanç, tam 113 milyon dolarla Harry Potter müzikalini bile sollamış. Biletler artık aylar öncesinden tükeniyor. İkinci el bilet, internette 10 misline satılıyor. Rolling Stone dergisi şovu, bugüne kadar Broadway’de yapılmış en gerçek, en güzel şov olarak tanımlıyor.
Springsten; çocukluğundan başlayarak yaşantısını, esinlendiği sanatçıları anlatıyor. Doğduğu kasabadan, annesinden, babasından meydandaki bardan burada çalan blues, rock gitaristlerinden bahsederken öyküler arasına uyan şarkılarını ekliyor.
Okulu seven birisinden rock’n roll yıldızı olmaz diyor. Fabrika işçisi babasını takıldığı bardan çağırmak için akşamları annesinin kendisini oraya nasıl gönderdiğini, babasının nasıl tepki verdiğini, nüktedan bir tonda anlatıyor. Aynı bara, büyüdükten sonra kendisinin de takıldığını söylüyor, orada kendisini ilk etkileyen gitaristleri mutlulukla yâd ediyor. Tüm metinler sanki bir günlük defterinden alınmış gibi akıyor... Sonra, sahneye sevgili eşi Patti Scialfa çıkıyor ve iki şarkıyı birlikte seslendiriyorlar: Tougher Tahn The Rest ve Brillant Disguise...
Hayatım boyunca 9-5 çalışmadım, böyle bir işim olmadı. Hiçbir fabrikayı da içten görmedim. Karşınızda kesinlikle kişisel deneyimi olmayan konularda şarkılar yazan, tuhaf bir şekilde başarılı olmuş bir adam var. Yazdıklarımın hepsini uydurdum. İşte bir rock’n roll efsanesinin samimi itirafı.
İnsanlar şatafattan yoruldular; böyle şeyler duymak, hissetmek istiyorlar. Madonna da böyle bir şovun hazırlığı içine girmiş. Eddie Veder, benzer bir şovu uzun süredir tek başına götürüyor.