Plansız sanayi Bursa’yı susuz bıraktı!
Pek çok şehirde barajlar dip seviyesini gördü. Ama en çok da “yeşil” diye anılan Bursa’da tablo ürkütücü. Adı bile ferahlık, bereket, doğa demekti bu kentin. Şimdi Bursa, kendi bereketinin kuruduğunu izliyor.
Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi’ne göre, barajlardaki doluluk oranı bugün itibarıyla yüzde 0.58. Yani 3 milyondan fazla insanın yaşadığı bir şehirde, musluktan akan su neredeyse bitmek üzere. Yağışlar yavaş yavaş başladı; umudumuz barajların yeniden dolması ve Bursa’nın yeniden nefes alması.
Eskiden “su şehri” denirdi Bursa’ya. Uludağ’ın eteklerinden süzülüp gelen o berrak su, hem evleri hem de fabrikaları beslerdi. Bugün tablo tersine dönmüş durumda. Bir zamanlar 10 metreden çıkan su artık yer altında âdeta kaçıyor; her kazmada doğaya biraz daha borçlanıyoruz.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, su oranı düşünce Çınarcık Barajı’ndan kente su sağlamış. Haftada iki gün sabah 5 ile gece 5 arasında kesintiler uygulanıyor. Ancak suyu kesmek çözüm değil, sadece zaman kazandırıyor!
Planlanan 2 yapılan 18
Bu noktada geçmişe dönüp o yılları en iyi bilen isme, 1994’te Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Erdem Saker’e kulak verdim. Saker, o dönemi şöyle anlatıyor: “Bursa’nın içme suyu projesi, Devlet Su İşleri tarafından 1960’lı yıllarda planlandı. O zamanki öngörüye göre 2030’da nüfus 2 milyon 300 bin olacaktı. Kentin su ihtiyacını karşılamak için Nilüfer Barajı devreye alınacaktı. Ancak planlanan iki sanayi bölgesi zamanla on sekize çıktı. Sanayinin pompaladığı göçle nüfus 3 milyon 300 bini geçti. Ova korunacaktı ama sanayi ovaya indi. Bugün yaşadığımız tablo o plansızlığın sonucu.”
Saker, sorunun nedenini şöyle özetliyor: “Bizim dönemimizde sanayi için zemin sağlam, tarımsal değeri düşük alanlarda NOSAB planlanmıştı. Sonraki yıllarda ise her bölgeye fabrika doldu. Ova suyu çekti, yer altı dengesi bozuldu. Yağmurun toprağa inmeden yüzeyden akıp gitmesi de bu yüzden.”
Bir de Çınarcık Barajı gerçeği var. Baraj 23 yıl önce tamamlandı ama isale hatları uzun süre yapılmadı. Oysa bu baraj Bursa’nın 2060 yılına kadar su ihtiyacını karşılayacak şekilde planlanmıştı. Su kaynağı hazırdı ama planlama eksikliği yüzünden yıllarca bekletildi. Zamanında yapılsaydı, belki de Bursa bugün bu tabloyu yaşamazdı.
Artık belediyeler için “susuzluk” değil, “su yönetimi” dönemi başlıyor. Planlı kullanım, altyapı yatırımları, gri su dönüşümü, yağmur hasadı… Bunlar birer proje değil, zorunluluk.
21’inci yüzyılın en değerli kaynağı artık su. Bursa’daki kriz hepimize aynı dersi veriyor: Suyu tükettiğimiz değil, korumamız gereken bir emanet olarak görmek zorundayız.
Bilim ve spor esintisi
Karadeniz bu hafta hem sporla hem bilimle hareketleniyor. Ordu Büyükşehir Belediyesi, kenti sporla buluşturan bir etkinliğe daha ev sahipliği ediyor. Ordu Valiliği, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü ile Türkiye Atletizm Federasyonu iş birliğinde düzenlenen Ordu Yarı Maratonu, 12 Ekim Pazar günü Altınordu’da koşulacak. 21 kilometrelik yarı maratonun yanı sıra 5 kilometrelik halk koşusu da yapılacak. Ordu’yu spor kenti haline getirmeyi hedefleyen Başkan Dr. Mehmet Hilmi Güler, organizasyonla hem profesyonel sporcuları hem de sporseverleri buluşturuyor. Türkiye’nin dört bir yanından 450 sporcunun katılması bekleniyor.
Trabzon ise bu kez futbolla değil, bilimle konuşulacak. Trabzon Büyükşehir Belediyesi, 10-12 Ekim’de Bilim Festivali düzenliyor. TÜBİTAK destekli “STEAMFEST TRABZON-Bilimle Büyüyen Zihinler” projesiyle şehir üç gün boyunca bilimin kalbine dönüşecek. Bilim söyleşileri, deney atölyeleri, planetaryum gösterimleri ve bilim şovlarıyla dolu festival, her yaştan katılımcıyı bilimin heyecanıyla buluşturacak.
Sağlıcakla kalın.
