Fikret BİLA
DEVLET Bakanı Güneş Taner'in sözünü ettiği
"şok" paket var mı, yok mu?
Hükümet
"var" mı diyelim,
"yok" mu, diyelim diye düşünürken, ekonominin bel kemiği sayılan Hazine bir
"şok"la karşılaştı...
Sayıştay Hazine Grubu Denetçiler'i Hazine'ye, kaynağı belirlenemeyen 6OO trilyon liralık dış borç ile, petrol şirketlerine ödenen 5OO milyon dolarlık kur farklarına ilişkin sorgu açtı. Hazine'nin verdiği savunmaları yeterli görmeyen Sayıştay Hazine Grubu 5OO milyon dolarlık kur farkı ödemesinin tazmin edilmesini içeren raporunu Sayıştay 5. Dairesi'ne gönderirken, dış borçlarla ilgili raporunu TBMM'ye sundu.
Bugün Meclis'te ele alınması beklenen Sayıştay Hazine İşlemleri Raporu'nda, Hazine hesaplarında görülen 6OO trilyon liralık dış borcun kaynağının belli olmadığı vurgulanıyor. Rapor, Hazine'nin ülkenin dış borç hesabını bilmediği, borcunu alacaklılara sorarak saptamaya çalıştığı belirtiliyor. Bu tür hesap düzeniyle de 600 trilyon liralık dış borcun nereden kaynaklandığının anlaşılamadığı kaydediliyor.
Hazine hesaplarının bu şekliyle aklanmasının mümkün olmadığının ifade edildiği raporda, l995 yılı kesin hesabı sırasında da Meclis'in Hazine hesaplarını aklamayarak iade ettiğine dikkat çekiliyor.
Hazine, Sayıştay'ın sorgusu üzerine 6OO trilyon liralık kaynağı belirsiz dış borcu izah etmekte zorluk çekiyor.
Hazine'nin zorlandığı bir diğer konu da Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı petrol şirketlerine yapılan 5OO milyon dolarlık kur farkı ödemesi. Petrol Yasası'nın yabancı şirketlerin yurtdışına sermaye transferlerinde, Türkiye'ye sermaye getirdikleri tarihteki kurlar dikkate alınarak yapılabileceği hükmüne rağmen, Hazine'nin kur farkı ödemesini üstlenmesine ilişkin sorgu Hazine'yi sıkıştırmış durumda. Raporda,
"Yapılan denetim sonucunda, 6326 sayılı Petrol Kanunu'nun 116. madde metninin Hazine Müsteşarlığı'nca farklı yorumlanması nedeniyle yabancı petrol şirketlerine ithal etmiş oldukları sermayelerine mahsuben yurtdışına yapmış oldukları transferlerde kur farkı ödendiği tespit edilmiştir. Söz konusu madde gerekçesinde ithal edilen sermayelere mahsuben yapılacak transferlerin kur garantisinden yararlanamayacağı açıkça belirtilmiş olmasına rağmen yabancı petrol şirketlerine kur farkı adı altında ödemeler yapıldığı görüldüğünden konu Sayıştay yargısına intikal ettirilmiştir" deniliyor. Sayıştay Hazine Grubu, söz konusu ödemenin yasal dayanaktan yoksun olduğu görüşünde. Bu nedenle de düzenlediği raporda kur farkı ödemelerinin geri alınmasını istiyor.
Sayıştay'ın Hazine hakkında TBMM'ye gönderdiği rapor, olumsuz.
Yazara Email F.Bila@milliyet.com.tr
