Üç yıl önce, Hürriyet gazetesinin 1974 Mayıs’ında attığı “Olmaz Olsun Böyle Dostluk” başlığını hatırlatmış, gazetenin bir ay süreyle, Yunanistan’ın Ege’de dostluğa sığmayan tutum ve davranışından örnekler verdiği yayınını aktarmıştım. Her gazete makalesi gibi o yazı da bir çağrı içeriyor; Yunan dostlarımıza, 1919’da, kendi tarihlerinde “Smirna felaketi” olarak geçen günleri hatırlatma ve yeni felaketlere yol açmamaları için aklıselim yolunu gösteriyordu.
Yunanistan’ın 1919’daki “küçük Asya işgali” girişimi, şimdiki Başbakan Kiryakos Miçotakis’in büyük-büyük babası Eleftherios Venizelos’un “elden çıkan Helen topraklarına yeniden kavuşma” idealinden çıkmıştı. Dede Venizelos, “Büyük devletler artık Osmanlı’yı defterden sildi!” havasındaydı. İngiltere Başbakanı, onun koluna giriyor, “İzmir’den İstanbul ve Trabzon’a kadar Anadolu sahillerini ve adaları Yunanistan’ın almasından yanayız” diye teminatlar veriyordu. Venizelos, Yunan işgal ordusunu yolcu ederken “Tarihin 1453’de kesintiye uğrayan akışını düzeltmeye gidiyorsunuz” diyordu.
Torun Miçotakis, geçen ay ABD Kongresi’nin ortak oturumuna hitap ederken, benzeri bir dünya görüşüyle Türkiye’nin tarihsel bir hata içinde olduğunu söylemeye cesaret ediyordu. Ege adaları ile ilgili hukuki tartışmaları aktarmadan, Amerikalı siyasetçilerden “Türkiye adalarımız üzerinde askeri uçuşlara son vermeli” diyerek yardım istiyordu.
Oysa 1922’den bu yana, Türkiye bu ülkeye dost gözüyle bakıyor, 1952’den bu yana da müttefik muamelesi yapıyordu. Türkiye’ye iki kilometre uzaklıktaki adaların üzerinde 10 millik hava sahası, çevrelerinde yüzlerce kilometrekarelik ekonomik alan ilan etmenin, bunu dost ve müttefik saydığı bir komşu ile karşılıklı görüşmeler yapmadan, tek taraflı zorlamalarla dayatmanın hiç mi sonucu olmayacaktı? Yunanistan, bugün Türkiye’nin, kendisinden 6 katı genişlikteki ve 8 kat daha kalabalık, 7 kat daha zengin komşusu olduğunu unutup, ABD’nin ve AB’nin iteklemesiyle nasıl kabadayılanıyorsa, 1914’te de aynı şekilde kabarıyordu. Bugün Miçotakis nasıl ABD Başkanı Joe Biden’la, AB Başkanı Von der Leyen’le el ele, kol kola resimler çektiriyorsa Venizelos da İngiltere Başkanı Lloyd George ile, ABD Başkanı Woodrow Wilson ile kapalı kapılar ardında, Osmanlı’nın cenazesini nasıl kaldıracaklarına dair planlar yapıyordu.
ABD Kongresi’ne Türkiye’nin Ege çıkarlarına karşı Yunan planlarına yönelik hukuk girişimlerinden hiç söz etmeyip, sadece “Türkiye adalarımızın üzerinden savaş uçağı uçuruyor” diyen kişinin kapalı kapılar ardında neler söylediğini tahmin etmek zor olmasa gerek.
Türkiye, 1919’da Paris’te büyük devletler mezbahasında masaya yatırılan Osmanlı değil. Türkiye, Yunanistan’a ne üç yıllık Anadolu işgali mezaliminin hesabını sordu, ne de kaçan Yunan ordusunu Meriç’ten öte takip etti. Türkiye, 9 Eylül’de İzmir’i kurtardığının ertesi günü Yunanistan’ı dost ve müttefik saydı. Ama görünen o ki bu dostluk çoktan bitti. Anlaşılan, Fransa ve ABD ile Türkiye’nin taraf olmadığı ittifaklar imzalayarak, şimdi bu “müttefik” sıfatından da vazgeçmeye hazır.
