Nöroloji Uzmanı Prof.Dr. Barış Metin

Distoni terimi, hastaların belirli bir vücut bölgesinde istemsiz kasılma sonucu ortaya çıkan hareket bozukluğunu anlatmak için kullanılıyor. Belirtiler bir veya birden çok uzvun istemsiz kasılması, boyunda dönme, gözlerin istemsiz yukarı bakması veya gözde istemsiz kapanma, istemsiz dil çıkarma, yüzün bir tarafa çekilmesi ve benzeri hareketler şeklinde olabilir. Her yaşta ortaya çıkabilir ve çeşitli sebepleri vardır. Distoni eskiden tedavisi olmayan bir hastalık olarak bilinirken son yıllarda ortaya çıkan gelişmeler sonucu birçok tedavi alternatifi ortaya çıktı. Ancak tedavisinin distoni tipine bağlı olarak değiştiğini söylemekta fayda var. 

Bebeklik ve çocukluk döneminde de görülebiliyor 

Distoni bebeklik ve erkek çocukluk döneminde ortaya çıkınca genelde altından serebral palsi gibi doğuma yakın meydana gelen bir beyin hasarı çıkar. Bunun yanında çeşitli beyin enfeksiyonları sonrasında da çocuklukta distoni gelişebilir. Ayrıca nadir görülen birçok genetik ve metabolik hastalık

İnme özellikle ileri yaşta sık görülen bir engellilik ve ölüm nedenidir. İnme için en önemli risk faktörlerinin sigara, kalp hastalığı, boyun damarlarında darlık, obezite, hareketsizlik, kontrolsüz şeker, tansiyon ve kolesterol yüksekliği olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanında nadir görülen bazı ailevi pıhtılaşmaya eğilim durumları da inmeye neden olabiliyor. 

İnmeden korunmak için sigara bırakılmalı 

İnmenin kuşkusuz en büyük önlenebilir nedeni sigaradır. Örneğin günde 20 adet sigara içen bir bireyin inme geçirme olasılığı hiç içmeyene göre 6 kat yüksektir. İnmeden korunmak isteyen bir bireyin ilk yapması gereken şey içiyorsa sigarayı bırakmaktır. 

Kalp, diyabet ve hipertansiyona dikkat!

Kalp hastalıkları ve kalpte ritim bozuklukları da önemli bir inme nedenidir. Bu hastaların mutlaka kendilerine reçete edilen kan sulandırıcı ilaçları aksatmadan kullanması gerekiyor. Aksi taktirde beyne pıhtı atması durumu gerçekleşebiliyor. 

Diyabet ve hipertansiyon damarları yıpratması bakımından önemli inme

Birçok kişi uykusuzluk yanında aşırı uyumadan da şikayetçi oluyor. Aşırı uyuma yakınması günlük yaşam aktivitelerini, sosyal, akademik ve aile hayatını bozacak bir durum olarak sıklıkla karşımıza çıkıyor. Aşırı uyuma kendini birkaç şekilde gösteriyor. Örneğin kişi gece bir saatte uykuya yatıp çok uzun bir uyku dönemi sonrası uyanıyor olabilir. Sabah erken saatlerde uyanmak kişi için ciddi bir eziyet haline gelebilir ve gündüz yorgunluk, dikkat-konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik, mutsuzluk ve depresif ruh haline dönüşebilir. Bazı kişiler uyku açısından baykuş olarak nitelendirilir. Yani uykuya geç dalarlar ve eğer uyku süreleri uzunsa sabah geç uyanırlar. Bu kişiler tabii ki sabah erken kalkmakta zorlanırlar. Böyle durumlarda çeşitli ilaçlar, takviyeler ve davranışsal yöntemlerle kişinin uykusunu biraz erkene almasını sağlanıp tedavisi sağlanabilir. 

Hafta sonu uyku eksikliği telafi edilebilir 

Başka bir grup hasta vardır ki bunlar gece makul bir saatte yatmalarına karşın yine de çok uzun uyurlar ve uyanmaları öğleni

Birçok danışan hastamız uzun süredir günlük hale gelmiş baş ağrılarından şikayet ediyor. Bu nedenle her gün ağrı kesici almak zorunda kalan ya da her gün ağrı kesici kullanma alışkanlığı geliştirmiş birçok kişi var. Kronik günlük baş ağrısı, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürdüğü gibi ağrı nedeniyle ilaç kullanımını tetiklediği için uzun dönemde ağrı kesicilere bağlı birçok sağlık sorunun ortaya çıkmasına neden oluyor. Örnek vermek gerekirse sık ve aşırı ağrı kesici kullanımı böbrek fonksiyonlarında azalma ve mide ülserlerine neden olabiliyor. 

Migren ilaçları ağrı kesici değildir 

Kronik günlük baş ağrısında öncelikle ağrının nedenini tespit etmek gerekiyor. Ağrı genelde migrenin kronikleşmesine bağlı oluyor. Migren hastalında, hastalık tedavi edilmediğinde ağrılar ilerleyip günlük ağrı şekline dönüşebiliyor. Bu tip hastalarda etkili bir migren tedavisine hemen başlamak gerekir. Migren ilaçları sanıldığı gibi ağrı kesiciler değildir. Günlük olarak alınırlar ve ağrıyı kesmek

Bazı hastalar aşırı hayal kurmaktan şikayet ediyor. O kadar fazla hayal ve fantezi alemine dalıyorlar ki bu durum günlük işlerini yapmalarına engel oluyor. Bu durumdan muzdarip olan hastalar bu şikayetle çeşitli kuruluş ve uzmanlara başvuruyor ancak genellikle tam olarak anlaşılamıyor ve durumlarına yönelik bir tedavi alamıyorlar. Durumun tedavisiz kalmasının nedeni, hayal kurma bozukluğunun tüm dünyada yaygın olarak bir hastalık olarak henüz kabul edilmemiş olmasıdır. 

Uyumsuz Hayal Kurma (Maladaptive Daydreaming) kavramı vardır. Dr. Eli Somer bu bozukluğu yıllar önce tanımlamış. Halen bu durumun tıp ve psikoloji kitaplarına girip bir hastalık olarak dünyaca tanınması için uğraş veriyor. Son birkaç yılda bu bozuklukla ilgili birçok araştırmaya katıldım ve bozukluğun ülkemizde de tanınmasına katkıda bulunmaya çalıştım. 

Hayal kurmak çekici geliyor 

Uyumsuz hayal kurma, aşırı ve engellenemeyen bir biçimde hayallere dalma olarak tanımlanıyor. Bu duruma sahip bireyler, durup dinlenmeden hayal kuruyor ve ne kadar uğraşsalar da hayallere dalmaya dur diyemiyorlar. Hayaller onları

Bu hafta özellikle erkekleri çok rahatsız eden bir baş ağrısı tipinden bahsetmek istiyorum. Migren ağrıları kadınlarda sık görülen bir baş ağrısı tipidir. Küme tipi ağrı ise erkeklerde daha çok görülüyor. Ancak bu kadınlarda hiç görülmediği anlamına da gelmemeli. Küme baş ağrıları migren kadar yaygın olmamakla birlikte şiddeti migrene göre çok daha yüksektir. Hatta şiddet olarak kadınların doğum ağrılarıyla bile karşılaştırılabiliriz. Bu ağrılara küme denmesinin nedeni yılın bazı dönemlerine kümelenmesidir. Kümeler daha çok ilkbaharda ve sonbaharda görülüyor. Bir küme başladığı zaman bir veya birkaç ay her gün tekrarlayan ağrı olabiliyor. Ağrı genelde göz arkasında hissediliyor ve bu ağrıyı çekenler genelde "Hayatımdaki en kötü ağrı, böyle bir ağrı daha önce çekmedim" diye tarif ediyorlar. Ağrı ile birlikte gözde yaşarma, kızarma ve burun akıntısı görülebiliyor.  

Hızlıca önleyici tedaviye başlanmalı

Küme ağrıları genelde gece saatlerinde başlıyor ve  çoğu

Bu rahatsızlığın adı medyada oldukça sık dile geliyor. Son yıllarda tanınırlığında ve bilinirliğinde artış olması hastaların da bu rahatsızlık konusundaki farkındalığının artmasını sağladı. Huzursuz bacak sendromu (HBS), toplumda oldukça sık görülen ve tedavi edilmediği zaman ciddi problemlere neden olan bir durumdur. En sık yol açtığı sorun, belirtilerin gece artması sonucu uykusuzluktur. Uzun süren uykusuzluk da dikkat, konsantrasyon bozukluğu, iş ve akademik performansta düşme, kazalarda artış ve psikolojik sıkıntılara neden olabiliyor. 

Rahatsızlık gece saatlerinde belirginleşiyor 

Huzursuz bacaklar sendromu rahatsızlığının en önemli özelliği, gece ve gündüz farkı göstermesidir. Yani şikayetlerin gece saatlerinde belirgin olması ve huzursuzluğun bacaklar hareket edince rahatlamasıdır. HBS, temel olarak bacaklarda huzursuzluk hissi olarak tarif ediliyor. Bazı hastalarım bu durumu ağrı ve uyuşma olarak da tanımlayabiliyor. Bu his, hastaları, bacaklarını sürekli hareket etmeye zorluyor.  Hareket isteği öyle güçlü oluyor ki bazı hastalar gece uyumadan önce saatlerce

Geçtiğimiz hafta Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) uzun yıllardan sonra ilk kez bir Alzheimer hastalığı ilacının kullanımını resmi olarak onayladı. Bu karar hem hekimler hem de hastalar tarafından heyecanla karşılandı. Heyecanın nedeni şu ana kadar Alzheimer hastalığının kesin ve nedene yönelik bir tedavisinin bulunmamasıydı. İkinci bir neden ise şu ana kadar faz 2 ve 3 aşamalarına gelen birçok ilacın bu aşamalardan geçememesiydi.

Proteinler beyinde birikerek hücre ölümüne yol açıyor

Alzheimer hastalığı 20’nci yüzyılın başında Alman nöropatolog Alois Alzheimer tarafından tanımlandı. Alzheimer hastalıkta beyinde beta amiloid ve tau proteinlerinin biriktiğini gözlemlemiş. Nöropatolog Alois’in bu buluşu bugün bile hastalığın işareti olarak kabul ediliyor. Bu proteinlerin beyinde birikmesi sonucu normal beyin işlevlerini bozup hücre ölümüne neden oldukları düşünülüyor.

İşte FDA tarafından yeni onaylanan Aducanumab molekülü tam da bu birikimler üzerinden etki gösteriyor. Bu ilaç aslen bir monoklonal antikordur. Yani