Oteller Sokağı’nda antik dönem izleri
Oteller Sokağı’na cephesi olan binanın bodrum katında bulunan tonozlu Roma galerilerini görmek için İzmir Eğitim Diş Hastanesi’ne gittim. Binanın yeni sahibi olan Diş Hastanesi’nin güvenlikçileri, galerileri göremeyeceğimi söyledi. Fazla ısrar etmedim, bu arada aklıma Oteller Sokağı düzenlenmesi sırasında yaşanan bir olay geldi. Zamanında, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina ile Konak Belediye Başkanı Erdal İzgi, Oteller Sokağı düzenlenmesini incelerken, dönemin özel hastane yöneticileri belediye başkanlarını kafeterya ve depo olarak kullandıkları Roma galerisini görmeye davet ettiler. Hastane yöneticileri, galerilerden onlarca kamyon toprak çıkarıp temizlediklerini, Fevzipaşa Bulvarı’na bakan bina ile Oteller Sokağı’na bakan iki bina arasına yaptıkları geçidi anlattı. Bu sırada, Başkan Piriştina’ya galeri zeminine döşenen günümüz seramiklerini gösterip, iki binayı birbirine bağlayan yeraltı geçidinin izinsiz kazıldığını, çıkarılan toprağın aslında arkeolojik toprak olduğunu, arkeologlar denetiminde kazılması gerektiğini söyledim. Başkan, durumu kavrayıp anında galeriyi terk etti... Aynı yıllarda Oteller Sokağı ve çevresinde yapılan çalışmalar, 2005’te Konak Belediyesi’ne ‘Tarihi Kentler Birliği, Tarihi Mirası Koruma Proje ve Uygulamaları Özendirme Ödülü’nü kazandırdı.
Bir gün Agora’ya...
Dış cephesi günümüz seramikleriyle kaplı, Evliyazade Camii’nin bitişiğinde, 1930’lu yıllarda Tilkilik Ortaokulu adıyla hizmet veren, yangın sonrası yıkılan Evliyazade konağının arsası, bir dönem atık deposu olarak kullanılmıştı. Bu alan, 2009 yılında Doç. Dr. Arkeolog Akın Ersoy tarafından kazıldı. Kazıda, Roma dönemine ait, içinde şifalı otların ezildiği mermer havan, tüf taşından mühür, pişmiş topraktan yapılma figürlü figürsüz kandiller, güveç kabı, maşrapa, kâse, kurşun terazi ağırlığı, Helenistik döneme ait pişmiş topraktan yapılma zenci tipini yansıtan baş parçası, geç Roma, erken Bizans dönemine ait kutsal yağ, su konan Ampulla’lar, mermer Athena heykelciği başı ve fotoğrafını gördüğünüz 1500 yıllık kandil çıkarıldı.
Halit Ziya Uşaklıgil’in hatıraları olan Oteller Sokağı’nın girişinde bulunan konakta Mustafa Kemal Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın dünyaya geldiğini, Türk resminin büyük ustası Prof. Dr. Ayetullah Sumer, Sümerbank’ın kurucusu İktisat Bakanlığı ve milletvekilliği yapmış Mustafa Kemal Atatürk’ün çalışma arkadaşı Nurullah Esat Sumer’in bu sokakta doğduğunu, komşu sokaklarda bulunan Mısri Dergâhı’nı, İzmirli bestekâr Rakım Elkutlu, Altınordu Spor Kulübü’nü Türkiye Basketbol Şampiyonu yapan, Balkanlar’ın en uzun boylu basketbolcusu Hüseyin Alp ve radyo sanatçısı piyanist Mümtaz Uygun’un yaşadığı evleri, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde adı geçen Fettah Camisi’ni, semt evi olarak kullanılan Nebahat Tabak ve Kadın Müzesi binalarının öyküsünü, 1294 eski adıyla Mağaralı Sokak’ta sonradan yapılan işyerlerinin altında kalan başka bir Roma dehlizinin yattığını yazmıştım...
Dilerim, bir gün bu galerilerden hep birlikte Agora’ya, belki de Kadifekale’ye yürürüz... Roma galerilerinin son durumunu göremedim, ancak hazır gitmişken İzmir Eğitim Diş Hastanesi’nde Diş Hekimi Ertan Uysalcı’ya uğrayıp diş tedavimi yaptırdım. Yoğun olarak çalışan değerli diş hekimimize ve çalışma arkadaşlarına minnettarım.
