Türkiye hastalığı nüks edince…

Dün öğleden sonra mesaim önce Atina’daki meslektaşlarımdan gelen telefonlara cevap vermekle geçti.

Sebebi Türkiye’nin resmi programında olmayan ama Atina’nın açıkladığı Erdoğan-Miçotakis görüşmesinin iptal olması.

Detayları haber sayfalarımızda var, ortada bir kriz yok ama dün gelen telefonlar gösterdi ki ilişkinin bir ayağında sağlıksız işler oluyor.

Başlıktaki hastalık teşhisini de koyan ben değilim,

Savunma ve Dışişleri bakanlıkları yapmış, Türkiye’yi alakadar eden konuları en iyi bilenlerden birisi olan Dimitris Avramopoulos.

Avramopoulos bu hastalıkla ilgili ne yazdı, “Türkiye’nin rolüne dair algının, tehdit ve korku duygusuyla şekillendiği bir saplantı içindeyiz. Türkiye’yi yalnızca bir tehdit olarak görme saplantımız, yalnızca ülkenin uluslararası konumunu değil, aynı zamanda Yunan vatandaşlarının psikolojisini de olumsuz etkiledi.”

Geçen Cuma’dan beri Yunanistan’da, “Erdoğan, Beyaz Saray’a gidiyor, Başbakan Miçotakis’e davet yok” haberleri yapılıyor.

Sosyal medyada Başbakan Miçotakis’in uluslararası toplantılarda Başkan Trump’ın dikkatini çekmeye çalıştığı videolar paylaşılıyor.

Gördüklerim suyun bu yakasında beni mutlu etmiyor, hastalığın nüks ettiğini görüyor ve şaşırıyorum.

***

Hastalık şurada, Miçotakis, Mayıs 2022’de Beyaz Saray’da ağırlandı, ABD Senatosu’na konuşma yapmasına izin verildi.

O dönem ne Türk medyası ne de Türk halkı, “Atina’ya davet var, bize yok” histerisine kapılmadı.

Türkiye, o geziyi, Miçotakis’in, “Bize F-35 verin, Türkiye’ye F-16 satmayın” diye özetlenebilecek diplomasisini izleyerek takip etti.

ABD-Yunanistan ilişkileri yerine, Türkiye’nin olmadığı bir yerde Türkiye’yi konuşmanın, bedeli iki yıl süren diyalogsuzluk oldu.

Yunanistan halkı rahat olsun, Erdoğan’ın Beyaz Saray’a giderken çantasındaki konular arasında Atina’ya dair meseleler yok.

Suriye’nin toprak bütünlüğü, İsrail yayılmacılığı ve çatışma riski gibi çok önemli konularımız var.

“Ya Türkiye, F-35 sahibi olursa” endişesi de garip, 5. nesil savaş uçağı Kaan tezgâhta, Yunanistan’a gelecek F-35’lerden önce filoya katılacak.

Dünyanın ilk SİHA gemisini yapmış, kendi uçak gemisini üretmeye hazırlanan, yerli hava savunma sistemlerini üreten, yerli tankını kısa süre sonra envantere alacak olan Türkiye’nin, çok daha önemli başlıkları var.

Yunanistan’daki problem diplomasinin tek konusunu Türkiye yapmak, zafer ya da mağlubiyet duygusunu Türkiye üzerinden yaşamak.

Avramopoulos “halkın psikolojisini de olumsuz etkilediler” derken ne kadar haklıymış.

***

Başbakan Miçotakis’in Beyaz Saray’a davet edilmemesinin iki nedeni var.

Birinci neden, ABD’deki seçim sürecinde Yunanistan ve Yunanistan diasporası tüm güçleriyle Biden’a destek verdiler.

ABD pragmatizmi iyi bilir, tek neden bu olsa halledilirdi.

Gerçek sorun, 2021-22’de Yunanistan diplomasisini yönetenlerin, ABD’nin bir istediği yerde beş vermeleri ve Washington’ın Yunanistan’dan alabileceklerinin tamamını almış olması.

Dönemin Yunanistan Dışişleri Bakanı, Türk ordusunun gücünü, Türkiye’nin stratejik konumunu, Türkiye’nin yarattığı pazar büyüklüğünü doğru hesap edemedi, “Türkiye’yi dünyanın kalanından dışlanmış devlet haline getiririz” fikrine Başbakan’ı da ikna etti.

Tek bir imzayla ve süresiz olarak Yunanistan’ın ABD’nin ileri karakolu olmasına izin verip sonra niye böyle oluyor diye düşünmek garip.

Bugün yaşanan tablo mevcut Dışişleri Bakanı Gerapetritis’in başarısızlığı değil önceki Bakan’ın Yunanistan’ı değersiz kılmasının sonucudur.

***

Yunanistan’daki garip ruh halinin bir başka örneği de Fransa-Türkiye ilişkileri.

Kathimerini’nin Genel Yayın Yönetmeni ve her buluşmamızdan büyük keyif aldığım Papachelas, bu haftaki yazısında “Çok güvendiğimiz Fransa bile Ankara ile iletişim kanalları açtı” cümlesini kullanmış.

O zaman Yunanistan kamuoyu benden duysun, Yunanistan ile Güney Kıbrıs arasında anahtar teslim boru döşeme işini alan Fransız firması Nexans, 57 yıldır Türkiye’de üretim yapıyor, şirketin Ortadoğu ve Afrika’dan sorumlu Bölge Başkanı Türk vatandaşı.

Atina’daki gibi bir ruh haline sahip olsak, sen nasıl olur da bu ihaleyi alırsın diye Nexans şirketine zorluk çıkarmamız gerekir.

“Çok güvendiğiniz” Fransa’nın Büyükelçisi’ni Türkiye’ye silah satacakları için bir bakan azarlamaya kalktığı için Başbakan Miçotakis, Paris’te Macron ile görüşmesinden önce on dakikalarca arabasında bekletilmedi mi?

Türkiye takıntısı Yunanistan’ın diğer ülkelerle de olan ilişkisine zarar verir hale geldi, kimse farkında değil mi?

Sadece bu değil ki, Yunanistan, İtalya’dan 2. el firkateynler almak istiyor, bir grup Yunan deniz subayı önceki gün FREMM sınıfı firkateyn Carlo Bergamini’yi ziyaret etti. Peki İtalya’dan savaş gemisi alınca, Roma-Ankara ilişkileri bozulacak mı sanıyorsunuz?

Bu önemli değil, bakın Türkiye, Yunanistan’a firkateyn satacağı için İtalya ile olan ilişkilerini bozmayı düşünmüyor.

Diplomasiye, hayata, başka ülkelere Türkiye üzerinden bakmak en çok Yunanistan’a zarar veriyor.

Yine Kathimerini’de gördüğüm haber, Yunanistan Deniz Harp Okulu kontenjanlarının yüzde 62’si boş kalmış.

Büyüklükleri nedeniyle Ege gibi Adalar denizinde fayda değil risk oluşturacak firkateynler alınıyor ama onları işletecek denizci sayısı yetersiz.

Boşa gideceğini bile bile silahlanmaya bu kadar para harcamanın Yunanistan halkına faydası ne acaba?

***

Yunanistan’ın onurlu halkı, İsrail’in Gazze’deki soykırımına sessiz kalmıyor, limanlarda İsrail gemilerini protesto ediyor, Atina’da eylemler yapıyor.

Aynı anda Yunanistan Savunma Bakanlığı, İsrail şirketleriyle milyarlarca euroluk anlaşmalar imzalıyor.

Yunanistan’ın onurlu halkı anketlerde ülkedeki en büyük sorunun ekonomi, yargı sistemi, yolsuzluk tartışmaları olduğunu söylüyor, Türkiye ile ilişkileri sorun olarak görenlerin oranı yüzde 9,2’de kalıyor, buna karşın siyaset Türkiye ile yatıp kalkıyor.

Mantığın babası sayılan Aristoteles, tüm ömrünü Yunanistan’da geçirdi ama belli ki eserler verdiği topraklarda unutulmuş.

Daha çok refah ve daha sağlıklı bir ruh hali için Türkiye ile iyi ilişkileri savunmak, bunun için mücadele etmek, vereceklerinden çok alacaklarına odaklanmak lazım ama nedense kimse o noktaya gelmek istemiyor.

İki ülke de silah için para harcıyor, para kazanılır bir şekilde ama ruh hali bozulup da konu takıntıya döndüğü zaman iş yapmak zorlaşıyor.

Görüşmemiz gereken konular var, o yüzden Başbakan Miçotakis, hazır anketlerde yükselişe geçmişken, öteleyip durduğu Ankara ziyaretini takvimine alsın ki, diyalog ortamı ivme kazansın...