Melekler şehrinin oyu Türk mimara
Los Angeles’ta şehir müzesinin yenilenmesine yönelik projelerin yarıştığı oylamayı Türk mimar Saffet Kaya kazandı. Kaya projesini ‘yeniden hayal etmek’ üzerine kurdu.
Los Angeles halkı, bugünlerde bir şehre sahip çıkmanın kitabını yazıyor adeta. Alt tarafı Los Angeles County Museum of Art binasının (LACMA) bir bölümü yenilenecek.
Bunun için İsviçreli mimarlık şirketi Peter Zumthor önemli bir proje hazırladı.
Aman efendim kıyamet koptu; sanatseverler, mimarlar, halk, kent konseyi, binanın kullanım alanı daralacağı için ‘istemeyüz’ dediler. Müzenin bazı sponsorları da tasarımı pahalı ve kullanışsız buldukları için projeye karşı çıktılar. Öyle ki, proje uygulanırsa müzedeki koleksiyonlarını geri çekeceklerini dahi açıkladılar. Aaron Betsky de, Architect Magazine’de yayımlanan yazısında yeni müze projesinin mevcut galeri hacmini küçültecek olmasına rağmen gerektirdiği büyük bütçe sebebiyle müze yönetiminin bu kararına şiddetle karşı olduğunu yazdı.
Yarışma düzenlendi
LACMA’nın Doğu kampüsünde bulunan dört binasının yıkılacağı ve yerine Atelier Peter Zumthor & Partner tarafından projelendirilen yeni binanın inşa edileceği haberi, Los Angeles halkı ve mimarlardan büyük tepki alınca, müze yönetimi geri adım atmak zorunda kaldı. Projeye karşı olan sanat uzmanları, kent konseyi, koleksiyonerler, sivil toplum kuruluşları bir araya geldi. Oluşturdukları halk inisiyatifine Citizens’ Brigade to Save LACMA (LACMA’yı Kurtarmak İsteyen Vatandaşlar Birliği) adını verdiler. İnisiyatif, galeri alanını küçültmeden yeni müze için gerekli hizmetleri en iyi şekilde sunmaya imkân tanıyacak projeleri belirlemek için protest, “LACMA not LackMA” yarışması düzenledi.
İsimsiz zarflar
Jürisinde Aaron Betsky, Bill Pederson, Greg Goldin, Joseph Giovannini, Lauren Bon, Patrice Marandel ve Winka Dubbledam gibi isimlerin yer aldığı yarışmada, üyelerin etki altında kalmaması için başvurular anonim alındı. Yarışma iki kategoride düzenlendi. “Mevcut Yapılarla Çalışmak” (Working With The Existing Buildings) kategorisinde halihazırda arazide bulunan yapıların hepsi veya birkaçıyla entegre projeler geliştirilmesi istendi. “Sıfırdan Başlamak” (From The Ground Up) kategorisinde ise arazideki yapıları yıkarak yeni binalar tasarlanması talep edildi.
Başkanı geçti
Dünyanın önde gelen mimari ofislerinin katıldığı yarışmada, tasarımlar ön seçime tabi tutuldu. Kazanan tasarımlar, ikinci aşamada halk oylamasına sunuldu. Amerikan başkanlık seçimlerinden daha fazla katılımın gerçekleştiği oylamanın kazananı ise Türk mimar Saffet Kaya oldu. Zaha Hadid’in baş mimarı, birçok ödülü birlikte aldığı Saffet Kaya dünyada çok iyi tanınan bir isim olsa da, kent demokrasisi uygulamasının en ilginç örneklerinden birisi olan yarışmayı bir Türk’ün kazanması insanı yine de gururlandırıyor.
Halkın gönlünü çelen proje
Saffet Kaya, Los Angeles halkının gönlünü çelen projesini, “Mevcut Yapılarla Çalışmak” konsepti ile hazırladı. Saffet Kaya Design’ın önerdiği; ‘Yeniden hayal etmek / yeniden yapılandırmak’ tasarımı, sokak seviyesini galerilerin bulunduğu yükseltilmiş yapıya bağlayan bir mimari peyzaj içeriyor. Alışılmış galeri mekânlarının yanı sıra spiral bir seyir rampasının bulunduğu proje, ziyaretçilere müzedeki farklı galeri hacimlerinden görüntüler sunuyor. Yapının merkezini oluşturan galeri boşluğu müzenin kimliğini güçlendiren akıcı bir mekân olarak farklı etkinliklere de ev sahipliği yapabiliyor. “Kolektif bir çekirdek” olarak tanımlanan bu mekân, sanat eserlerinin yanı sıra sosyal paylaşım ve iletişim için de bir bağlam oluşturuyor.
Zaha Hadid’in baş mimarıydı
Lefkoşalı Türk mimar Saffet Kaya Bekiroğlu, dünyaca tanınan bir mimar. Zaha Hadid’in baş mimarıydı. 2004-2017 yılları arasında Zaha Hadid Architects’te (ZHA), 2012 Olimpiyat Oyunları için Londra Su Sporları Merkezi ve Haydar Aliyev gibi ödüllü projeler dâhil olmak üzere uluslararası tasarımların proje tasarımcısı ve mimarı olarak çalıştı. Öncesinde de beş yıl boyunca Frank O. Gehry & Associates’de birbirinden önemli projelere imza attı.
Massachusetts’deki MIT Bilgisayar Bilimi ve Yapay Zekâ Laboratuvarı, Chicago Millennium Park Açık Müzik Pavyonu gibi yüksek profilli, büyük ölçekli projelerin tasarım ve geliştirilmesinde yer aldı.
Her kulaçla izolasyona karşı durdular
Dünya şampiyonu milli yüzücü Ahmet Nakkaş ve eski Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen aralarında Tarkan Tüzmen, Faruk İlgüy, Osman Akkuş ve Kubilay Çimen’in bulunduğu grup ile Kıbrıs Barış Harekâtı’nın 46. yıl dönümünde Mersin’den, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne (KKTC) yüzdü. Dönüşümlü olarak birer saatlik molalarla 93 km yüzerek, 28 saatte adaya çıktılar. Maratonun amacı KKTC’ye uygulanan izolasyona dikkat çekmek, kulaçlarla bir duruş sergilemekti.
Hareket şart
Maraton sonrası konuştuğum Ahmet Nakkaş genciyle, yaşlısıyla hareketsiz bir toplum olduğumuza dikkat çekti. Pandemi döneminde gördük gerçekten; tüm Avrupa evinin önündeki parklarda sabah, akşam spor yaptı. Spor eksikliği nedeniyle Türk yaşlılarının, Avrupalı yaşlılara göre daha fazla hastalıkla mücadele etmek zorunda kaldığına dikkat çeken Nakkaş, “Hiç olmazsa gençlerimize spor alışkanlığı kazandıralım. Sağlıklı bir toplumun yolu bilinçli spor alışkanlığı edinmekten geçiyor” dedi.
Ahmet Nakkaş ile sohbetimizde bu konuda harekete geçtiklerini de gördüm. Spor Gönüllüleri Derneği ile çocukları spora yönlendirmek için AB ile proje geliştirmişler. AB’den aldıkları 263 bin euro’luk fon ile obeziteye karşı farkındalık çalışmaları yapacaklar.
