Çözüm Bankanın CEO'su Jimmy Cayne görevi bıraktı ama bazı gayrimenkul kredilerinin hiç verilmemesi gereken kişilere verildiği veya tamamen geri ödenemez hale geldiği anlaşılıyor. Bu arada, merkez bankalarının piyasalara ciddi miktarda likidite pompalaması nedeniyle, enflasyon baskıları artıyor. Merkez bankalarının, Merrill Lynch, Citigroup, Morgan Stanley, ve UBS başta olmak üzere, bankalara yıl sonunda sağladığı fonların miktarı 27 milyar doları geçti. Amaç, tüm ekonomiyi krize sürükleme tehlikesi bulunan dev bankaların batmaması. Yine de, bu yıl sektörde iflasların olma olasılığı var. Bankaların hisse senetleri değerlerinde de düşüşler yaşanıyor. Hatta, krizden etkilenmeyen bankaların hisseleri bile düşüyor. Amerika ve bir kısım Avrupa ülkelerinde bankaların olması gerekenin üzerinde verdikleri gayrimenkul kredileri nedeniyle düştükleri sıkıntılar bitmiyor. Bear Stearns, zararının 1.9 milyar dolarlık bölümünü bilançosunun zarar hanesine yazdı ve tarihinde ilk kez çeyrek dönem zararı verdi. Dünya çapında düşünülürse, hâlâ sektörün 400 milyar dolar civarında riski var. Oluşan risklerin yaklaşık yüzde 70'inin şimdiye kadar karşılandığı hesaplanıyor. Bu hesaba göre, Nisan ayı sonrası kriz zayıflayacak. Ancak, ekonomilerde durgunlukla karşılaşılırsa, tüketici kredilerinde de problemler çıkma olasılığı var. Özellikle, Amerikan merkez bankası FED, bu durumla karşılaşmamak için çalışıyor ve bir taraftan faizleri düşürürken, diğer taraftan da piyasaya likidite sağlıyor.Öte yandan, krizden etkilenmeyen Bank of America (BOA) gibi bankalar, durumdan faydalanıp zordaki finans kuruluşlarının hisselerini ucuza satın almak peşindeler. Geçen yıl, Countrywide'ın yüzde 16 hissesini 2 milyar dolara alan BOA, 4 milyar dolar daha verip, geri kalan hisseleri de ele geçirmek istiyor. JP Morgan Chase de Washington Mutual'ı almak için görüşmeler yapıyor. Devlet kurumları da bu gibi operasyonları destekliyor. İngiliz Economist dergisine göre, BOA'nın değeri, şu anda Citibank'tan 34 milyar dolar daha yüksek. Geçen yılın başında, Citibank'ın değeri daha yüksekti. Krizi kâra çevirenler Bu konular bizim açımızdan da çok önemli. Çünkü, büyüyen riskler ve artan likidite özellikle Amerikan dolarının değerini daha da düşürecek. Artan likiditenin bir bölümü, bizimki gibi gelişmekte olan ekonomilerin borsalarına gelecek ve endeksleri yükseltecek. Gelişmiş ülkelerdeki bankacılık krizinin durulmasını takiben fonların kendi ülkelerine çekilmesi, bizimki gibi dışa bağımlı hale gelmiş olan piyasalarda ciddi sıkıntılara neden olabilecek. Öte yandan, dünya çapında yükselen enflasyonist baskı bizi de kaçınılmaz olarak etkisi altına alacak.Diğer önemli bir konu, bankacılık sektöründeki krizlere gelişmiş ekonomilerin nasıl yaklaştığı. Bankalara el koymak yerine, sistemin diğer oyuncularının devreye girmesi sağlanıyor. Yabancı devletlerle görüşülüp devletlerden kredi alınıyor. Piyasaya ve zordaki kurumlara beklenmeden gerekli likidite veriliyor. ytoruner@milliyet.com.tr El koymak tek çözüm mü?
