Çözüm Bunların bir bölümü mevcut büyük dinlerin bir karışımı veya değişik bir yorumu biçiminde kendilerini gösterirlerken, bazıları da kendilerinin "yeni bir başlangıç" olduğunu söyleyip takipçilerinden radikal kararlar bekliyorlar. Radikal değişim isteyen ve takipçilerinin eskiyi unutup kendini tamamen bu yeni dine vermesini öngören yeni dinlere, "cult" adı veriliyor.Bu arada, mevcut büyük dinlerde de yeni aşamalar var. Örneğin, Hıristiyanlık kişiler üzerindeki otoritesini giderek yitiriyor. Hıristiyanlık içinde, Yehova Şahitleri, Mormonlar ve Pentecoscal Kiliseler gibi yeni oluşumlar söz konusu. Daha çok zenci Amerikalılar arasında taraftar bulan Pentecoscal Kiliseler, Hıristiyanlığın ilk günlerdeki gibi yaşanmasını öngörüyor. Hindu dininde bile, Bhagvan ve Hare Krişna gibi farklı anlayışta dinler var. İslamın içinde gelişen Ahmedi ve Bahai hareketini de bunlar arasında sayabiliriz. 19. yüzyılda İran'da gelişen Bahai tarikatının merkezi, İran'daki dini yönetimin oluşmasından sonra İsrail'in Hayfa şehrine taşınmış bulunuyor. Çok gelişmiş büyük dinler dururken, dünyamızda hala taraftar bulabilen bir çok dini oluşum var. Latin Amerika, yeni dinlerin geniş ölçüde taraftar bulduğu bir bölge. Burada, Voodoo, Xango, Candomble, Mucamba, Umbanda, Maria Lionza, Rastafari gibi değişik dini oluşumlar var. Afrika kökenleri insanların yaşadığı bölgelerde, Afrika dinlerinin ve Hıristiyanlığın karması bazı inançlar mevcut. Örneğin, Candomble'nin dini takipçileri, "Bakire Meryem" benzeri "Yemonya" denilen bir tanrıya inanırlarken; Umbanda dini, Hıristiyan Katolik ve Kızılderili inançları arasında bir inanç kümesine sahip. Brezilya'da yaygın olan Umbanda dininde, kurban ve sihir geleneği de var."Cult" sayılan inançlar, genellikle toplum düzene karşı çıkarlar. Bunların çoğunda toplu meditasyon geleneği var. Takipçileri genellikle gençler ve tüm hayatlarını bu inanç için veriyorlar. Bu inanç topluluklarına bir kez girildiğinde, bir daha kolayca kopulamıyor. Kore'de gelişen "Moon" tarikatı, Japonya'daki "Aum Şinrikyo" ve Hindistan'daki "Oşo" tarikatları, çağımızdaki "cult" inaçlardan bazıları. Bu inançların zamanla yeni dünyada da takipçileri oluştu. Hatta, bazı "cult" inançların, "guru"larının ölmesi sonrası devamı Amerika'da sağlandı. "Order of the Solar Temple" inancı, 1994-97 arasında toplu intiharlara sahne olmuştu. Bu inançların, bazı teknikler kullanarak her takipçisini "kutsal birer varlık" haline getirdiğine ve geçmişe seyahat edebilme olanağı verdiğine inanılıyor. Scientology Kilisesi, Taoizm ve bizdeki Sufizm de bunların daha yumuşatılmışları arasında sayılıyor.Bilim adamları, bu gelişmelerin büyük dinlerde bir reform ihtiyacından kaynaklandığını ileri sürüyorlar. Bu değişimin de, "temel"i kaybetmeden yapılması üzerinde görüş birliği var. Robotlarla yapılan üretimler yüzünden, işçi ihtiyacının giderek düştüğü günümüzde, toplumsal düzeni devam ettirebilmek için, inançların aşırıya kaçılmadan bir biçimde sürdürülmesi ihtiyacı var. ytoruner@milliyet.com.tr Çok farklı oluşumlar var
