Telomer nedir? Telomer tedavisi ne işe yarar nasıl yapılır?
Sertab Erener'in tedavisini gördüğü telomer nedir? Telomer tedavisi nasıl yapılır ve ne işe yarar? İşte telomer hakkında bilmeniz gereken her şey...
Telomer, kromozom sonlarını komşu kromozomlarla birleşmesinden ya da bozulmadan koruyan her bir kromozomun sonunda bulunan tekrarlayan nükleotit dizileri bölgesidir. Telomer adı Yunanca'daki 'telos' yani 'son' ve 'meros' yani 'kısım' sözcüklerinden gelir. Omurgalı canlılar için telomerlerdeki nükleotit dizileri TTAGGG, DNA dizilimi AATCCC ve tek diziler TTAGGG şeklindedir.
Telomer neden kısalır?
TTAGGG dizilimi insanlarda 2 bin 500 defa tekrarlanır. İnsanlarda ortalama telomer uzunluğu doğum sırasında 11 baz çifti ile başlar ve yaşlılıkta 4 baz çiftine kadar azalır. Erkeklerdeki baz çifti azalışı kadınlara oranla daha fazladır.
DNA ikileşmesi sırasında DNA'yı çiftleyen enzimler, her bir kromozomun sonuna kadar ikileşmeyi devam ettiremez. BU sebeple her kromozom sonlarındaki her ikileşme kısaltırılır. Telomerler kullanıp atılabilişr tampon görevi görürler ve hücre bölünmesi sırasında kesilirler. Telomerlerin varlığı, kromozomda kendinden önceki genlerin kesilmesindense korunmasını sağlar.
Telomerler de Shelterin adı verilen proteinler sayesinde korunurlar.
Zaman içinde her bir hücre bölünmesi sebebiyle telomer sonları daha kısa olmaya başlar. Telomerler, telomeraz ters transkriptaz adı verilen bir enzimle doldurulurlar.
Telomer tedavisi nasıl uygulanıyor?
Telomer tedavisi için öncelikle telomer testi uygulanır. PRC yöntemi ile telomer boyu ölçülür. Eğer telomer boyu uzunsa bu durum bireyin yaşlanma sürecinin yavaş olduğu anlamına gelir. Telomer boyu kısa olan bireylerde ise yaşlanma süreci daha hızlıdır. Telomer tedavisi de bu durumun önüne geçmek için uygulanır.
Telomer tedavisi nasıl başlıyor?
Telomer tedavisi görecek kişilerin doğru eslenme alışkanlıkları, sağlıklı yaşam tarzı ve zihin sağlığı olması gerekiyor. Bu süreç uzman doktorlar ve diyetisyenler tarafından takip ediliyor.
Bu sayede tedavi süresince düzene konulan alışkanlıkların telomer boylarına olan etkisi kontrol edilebiliyor.
Beslenme alışkanlığı hatalı olan bireylere antioksidan takviyesi yapılıyor. Antioksidan sayesinde yaşlanmanın belirtileri geciktiriliyor ve telomer tedavisi çok daha etkili bir hal alıyor.
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu
