Duygular lûgatı

Gündelik yaşamda diğer insanlarla sosyal iletişim ve etkileşim kurmak ve belirli bir düzeyde de olsa birbirimizi anlamak istediğimiz noktada duygu ve duyguların bilinçli ifadesi önem kazanır. Duygusal ifade de kelime dağarcığımızı güçlendirmek hem diğerleri ile hem de kendimizle olan ilişkimizin kalitesini arttırmaya yardımcı olur.

Duyguların sınıflandırılmasında, en önemli rollerden birisini Robert Plutchik oynamıştır. Plutchik, duyguları sekiz temel bölüme ayırmıştır: Üzüntü, tiksinme, öfke, beklenti, neşe, kabul, korku ve şaşkınlık. Plutchik’e göre bu duygular birbiriyle karışarak ikincil duyguları oluşturabiliyor. Örneğin öfke ve beklenti buluşup agresifliği oluşturabiliyor.

Bir diğer ilginç ve oldukça sofistike duygular grafiği de Dr. Gloria Wilcox tarafından hazırlanmıştır. Wicox’un 76 duygunun içine geçtiği bir gökkuşağını andıran duygu çarkını her gördüğümde duyguların hayatı/insanı ne derece zenginleştirdiğini, ne derece renklendirdiğini düşünürüm.

Doğu Londra Üniversitesi’nde çalışan Tim Lomas ise farklı dillerde olup İngilizce karşılığı bulunmayan ve duyguları ifade eden kelimeleri araştırmış. Pozitif Leksikografi Projesi ile birçok duygunun farklı dilllerdeki kullanımını listelemiş.

Mesela, 'uitwaaien' Hollanda'da rüzgârlı bir havada yürümenin insanda ortaya çıkardığı canlılık hissi için kullanılan sözcük... 'Sisu' ise Fince 'olumsuzluk karşısında olağanüstü kararlılık göstermek' anlamına geliyor.

Gündelik yaşamımızda, etkileşimlerimizde ve eylemlerimizde açığa çıkan duygularımızı, hissettiklerimizi, iç dünyamızın çeşitliliğini ifade etmek için yeterince zengin bir dil kullanıyor muyuz?

Duyguların anlatıcısı olmak

İşte iletişimin olmazsa olması duygusal farkındalık ve duygusal ifade konusunda yıllar içinde katıldığım farkındalık atölyelerinden esinlenerek oluşturduğum duygu ve duygu durumları lûgatım...

Acılı, Aciz, Afallamış, Aklını Kaçırmış, Alaycı, Aldatılmış, Anlaşılmış, Anlayışlı, Aldatılmış, Alıngan, Alınmış, Asabi, Aşağılanmış, Azimli, Aksi, Avunmuş, Azürde

Bağımlı, Bağımsız, Başarılı, Barışçıl, Bastırılmış, Başı Dönmüş, Barışsever, Bayağı, Beceriksiz, Beklenti İçinde, Bencil, Besleyen, Bezgin, Bıkkın, Biçare, Bitkin, Boğulmuş, Boyun Eğen, Budala, Bunalımlı, Büyüleyici

Canı Sıkılmış, Canlandırıcı, Cesareti Kırılmış, Cesur, Cezbedici, Coşkulu, Cüretkar

Çaresiz, Çılgın, Çıkarcı, Çökkün

Dalgın, Değerli, Dehşete Düşmüş, Dışlanmış, Dili Tutulmuş, Dingin, Dilhun, Duyarlı, Duygusuz, Duyulara Hitap Eden, Duyumsal, Düşmanca, Düşük, Düşünceli, Donmuş

Eğlenen, Ehemmiyetsiz, Eksik, Emin, Endişeli, Enerjik, Engellenmiş, Etkilenmiş, Evhamlı, Ezilmiş

Farkında, Faal, Farklı

Gergin, Gevşemiş, Göz Alıcı, Gözü Korkmuş, Gözüpek, Gururlu, Güçlü, Gülünç, Güvenen, Güvenli, Güvensiz

Hadbin, Hasedli, Hassas, Haset, Hayal Kırıklığına Uğramış, Hayrete Düşmüş, Hevesi Kırılmış, Heyecanlı, Hınçlı, Hırçın, Hırslı Hiddetli, Hoşnut, Huysuz, Huzurlu, Hüsran Dolu, Hüsrana Uğramış, Hissiz

İhlal edilmiş, İdraki Yüksek, İğneliyici, İğrenmiş, İlgisiz, İnanan, İncinmiş, İntikamcı, İsyan Etmiş, İstekli, İrite, İtaatkar, İtibarlı, İtilmiş, İyimser, İzole

Kadir Bilen, Kalbi Kırık, Kafası Karışık, Kayda Değer Olmayan, Kaygılı, Kaygısız, Kayıtsız, Kederli, Kendinden Emin, Kendine Güvenen, Keyifli, Keyifsiz, Ket Vurulmuş, Kırık Dökük, Kibirli, Kırılgan, Kırılmış, Kırgın, Kıskanç, Kışkırtılmış, Kızdırılımış, Kızgın, Kindar, Korkmuş, Konforlu, Köpürmüş, Kösteklenmiş, Kudurmuş, Kuşkulu, Kuvvetli, Küçümsenmiş

Lakayıt

Mağrur, Mahcup, Mani Olunmuş, Meyus, Mecnun, Memnun, Merhametli, Memnuniyet İçinde, Memnuniyetsiz, Mesafeli, Minnettar, Morali Bozuk, Müstehzi, Müşfik, Müsterih, Munis, Müteşekkir

Nazik, Nedamet Getiren, Nefret Dolu, Neşeli, Noksan, Nüfuzlu

Onaylanmamış, Oyuncu, Oyuncul, Olumlu, Olumsuz

Önemli, Önemsiz, Öfkeli, Önemseyen, Özel, Özgüven Sahibi, Özgür

Pişman, Pasif, Pejmürde, Paniğe Kapılmış

Rahat, Rahatlamış, Rahatsız, Reddedilmiş, Rezil

Sabırsız, Sadık, Sakin, Saldırgan, Samimi, Sarkastik, Savunmacı, Savunmasız, Saygı Görmemiş, Sersemlemiş, Sevecen, Sevinçli, Sevgili, Sezişi Güçlü, Sıkılmış, Sinirli, Soğuk, Soyutlanmış, Suçlu

Şakacı, Şakrak, Şaşırmış, Şaşkın, Şaşkına Dönmüş, Şen, Şefkatli, Şok Olmuş, Şükran Dolu, Şüphe İçinde, Suçlu

Tatsız, Tecrit Edilmiş, Telaşlı, Terk Edilmiş, Tedirgin, Tutarsız, Temkinli, Tenkitçi, Tutkulu, Tiksinmiş

Utanmış, Uyanık, Uykulu, Umursamaz, Umutlu

Ümitleri Suya Düşmüş, Ümitli, Ürkek, Ürkmüş, Üzgün

Vefakar, Vicdan Azabı Çeken, Verici

Yalnız, Yaralı, Yaratıcı, Yabancılaşmış, Yetersiz, Yetkin, Yetiştiren, Yorgun, Yoğun, Yıkılmış

Zeyrek, Zorlanmış

fulyaeyilik11@gmail.com