Öğrenilmiş çaresizlik nedir?

Öğrenilmiş çaresizlik nedir?

Çeşitli stres verici durumla karşılaştıktan sonra durumu kontrol edemeyeceğine ya da değiştiremeyeceğine inanan ve bu yüzden de kontrol etme ve değiştirme fırsatı ve olsa dahi değiştirmeyi denemeyen insanlarda görülen duruma öğrenilmiş çaresizlik denir.

Öğrenilmiş çaresizliğin sonuçları nelerdir?

Öğrenilmiş çaresizlik, yaşamda çok erken yaşlarda başlayabilir. Özellikle çocuklarda yardıma ihtiyaç duyduklarında ancak hiç kimse yardımlarına gelmediğinde, yaptıkları hiçbir şeyin durumu değiştirmeyeceği hissine kapılmaları ile çaresizlik ve umutsuzluk duygularının ortaya çıkmasına sebep olabilir. Ayrıca çocuk davranışta bulunduğunda çevrede hemen bir değişim meydana getirebiliyorsa hâkim olma duygusu gelişir. Davranış ve sonuç arasında zamansal bir ardışıklık olmazsa çocukta hâkim olma duygusu zedelenerek umutsuzluk ve çaresizlik duyguları ortaya çıkabilir. Bu duyguları destekleyen ve tekrarlayan deneyimler yetişkinlikte de devam edebilir ve problemleri çözmek için yapabilecek hiçbir şeyin olmadığını düşünmelerine neden olabilir.

Öğrenilmiş çaresizlik nasıl tedavi edilir?

Öğrenilmiş çaresizliğin tedavisi için pek çok yöntem vardır. Bu yöntemlerden en yaygın olanı bilişsel davranışçı terapidir. Bilişsel davranışçı terapi, öğrenilmiş çaresizliğe katkıda bulunan düşünce ve davranış kalıplarını ortadan kaldırmada yararlı olabilecek bir psikoterapi şeklidir. BDT’nin amacı bireyin öğrenilmiş çaresizlik duygularına katkıda bulunan olumsuz düşünce kalıplarını belirlenmesi ve bu düşünceleri daha akılcı ve iyimser düşüncelerle değiştirmektir.