Eurovision 2023 finalinde Loreen tarih yazdı, Käärijä ve Noa Kirel yıldıza dönüştü

Bu yıl 67'ncisi düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması'nda büyük finali de tamamladık ve muazzam bir tarihi ana tanıklık ettik. Türkiye'nin son kez katıldığı 2012 yılında 'Euphoria' ile şampiyon olan İsveç temsilcisi Loreen bir kez daha şampiyon olmayı başardı. En yakın rakibi Finlandiyalı Käärijä'ya 57 puan fark atarak birinci olan Loreen, böylelikle Eurovision tarihinde ikinci kez birinci olan ilk kadın ve aynı zamanda İrlandalı Johnny Logan'dan sonra ikinci yarışmacı oldu. Loreen'in 'Euphoria' kadar efsanevi olmasa da en az onun kadar birinciliği sonuna kadar hak eden şarkısı 'Tattoo' henüz şimdiden Avrupa resmi single listelerine bile girmiş durumda. Aralarında İsveç, Finlandiya, Norveç, Portekiz, Hollanda, Belçika ve İsviçre'nin de olduğu birçok ülkede yarışma öncesinde dahi resmi single listesi başarısı gösteren Loreen'in 'Tattoo'sunun yüksek dijital dinlenme rakamları sayesinde kısa zaman içerisinde çok daha küresel çapta büyük bir liste başarısı elde edeceğini söylememiz rahatlıkla mümkün. Loreen'in birinciliği birçok kişiyi şaşırtmasa da muazzam vokal performansı ve etkileyici, minimal sahnesi sayesinde özellikle jüri oylarında büyük bir patlama yapması tabii ki şaşırtıcı değil. Loreen, artistik açıdan jürinin gözdesi oldu, halk oylamasında da ikinci olmayı başardı. Şarkı, vokal, sahne, aranje... Her açıdan Loreen'in hem jüride hem de genel sıralamada birinci olması oldukça güzel bir gelişme. Ancak Loreen gibi garanti bir ismin 'Tattoo' gibi iyi bir şarkıyla yarışın mutlak favorisi olacağını gayet iyi bilen genç izleyicilerin oyları aslında yarışmanın en az Loreen kadar kazananlarını da ortaya koydu. Bunlar elbette sadece 57 puan farkla ikinci olan, halk oylamasında ve Liverpool'daki seyircinin açık ara favorisi ve birincisi olan Finlandiyalı Käärijä ve İsrail'in Aleyna Tilki'si diyebileceğimiz süper yetenek Noa Kirel oldu. Käärijä yarışı ikinci, Noa Kirel ise üçüncü tamamlayarak ülkelerine ilk 3 derecesi götürmeyi başardı. Daha önce bu 3 ismin yarışa damga vuracağına dair Molatik olduğumuzu hatırlayanlar ise elbette şaşkınlık yaşamadı. Peki Käärijä ve Noa Kirel özellikle gençler arasında sevilmeyi nasıl bu kadar başardı?

Gençlerin açık ara favorisi olmayı başardı

Öncelikle kadınlardan başlayalım. İsrail'de yayınladığı İbranice şarkılarla uzun bir süredir adını duyuran, her şarkısı İsrail'de hit olan Noa Kirel, son birkaç yıldır İngilizce şarkılar da yayınlayarak gelecekte Eurovision'da ülkesini temsil etmeyi düşündüğünü biraz çıtlatmıştı herkese. Nitekim öyle de oldu. İsrail yayın kuruluşu KAN, önceki yıllarda Eden Alene ya da Michael Ben David gibi 'isimsiz yıldız'lar yerine bu yıl Noa Kirel'i seçtiklerini çok erken bir şekilde duyurdu. Herkes Noa Kirel'in muazzam bir iş çıkartacağının farkındaydı ve en kötü ilk 10'da olacağını da biliyordu. Ama şarkısı 'Unicorn' öylesine bir etki yarattı ki sahnede ona jüriden de halk oylamasından da oldukça yüksek sonuçlar geldi. Halk oylamasında 5'inci, jüride 2'nci olan Noa Kirel, özellikle sonu itibarıyla izleyen herkesin ağzını açık bıraktığı dans şovuyla 3'üncü olmayı sonuna kadar hak etti. Ancak Noa Kirel'den bile daha büyük bir etki yapan isim hiç kuşkusuz Finlandiyalı Käärijä oldu. Sempatikliği, çılgınlığı, komikliği, şapşallık sınırındaki içtenliğiyle sıkı Eurovision takipçilerinin bir süredir zaten halihazırda haberdar olduğu Käärijä, bir rap-pop-elektronik hit'i 'Cha Cha Cha' ile özellikle 90'ların techno müziğini çok özleyen bizlere muazzam bir renk kattı. Özellikle Z kuşağının mutlak favorisi olan Käärijä, halk oylamasında en yakın rakibi Loreen'e tam 133 puan fark atmayı başardı. İnanılmaz bir başarı bu gerçekten. Käärijä'yı son tahlilde birincilikten eden şey ise jüride 4'üncü olmasıydı. Eğer Käärijä jüri oylarında biraz daha yüksek puanlar alabilseydi Loreen'in önüne geçmesi çok da imkânsız değildi. Hem halk oylaması hem de jürinin kararlarına bakılması Eurovision'a sürpriz katıyor ve gerçekten hak eden kişinin birinci olmasını sağlıyor. Evet, Loreen çok daha güvenli ve çok daha herkese hitap eden bir şarkıyla birinci oldu bu denge sayesinde. Käärijä ise çoğunlukla gençlerin favorisiydi. Eğer 2000'li yıllardaki gibi sadece halk oylamasına baktığımızda Käärijä açık ara birinci olacaktı. Ancak bu doğru değil. Jürinin oyları da kıymetli. İşte bu noktada Käärijä'nın halk oylamasında adeta tek başına şov yapması kesinlikle çok şahane bir gelişme ama son tahlilde geniş kitleler tarafından birinciliği hak edenin Loreen olduğunu da net bir şekilde biliyoruz ve sonucu meşru, mantıklı buluyoruz.

ABBA'nın zaferinden tam 50 yıl sonra ev sahibi oldular

Önümüzdeki yıl Eurovision Şarkı Yarışması İsveç'te düzenlenecek. Üstelik aşırı sevindirici bir gelişmeyle. En son 1993 yılında Eurovision'a katılan Lüksemburg, tam 31 yıllık aradan sonra yarışmaya döneceğini duyurmuş durumda. Sıkı Eurovision hayranları arasında muazzam bir mutluluk olarak görülen bu gelişme elbette hepimizi umutlandırmış durumda. Çünkü Eurovision tarihinin en unutulmaz şarkılarına imza atan ülkeler arasındaki Lüksemburg'un bir Benelüks ülkesi olmasının dil açısından zenginliğini ve daha da önemlisi 90'lar sonrasından beri takip edemediğimiz Lüksemburg'un yarışmaya neler katacağını hepimiz merak ediyoruz şu anda. Lüksemburg'un çağ dışı kalmasının sona ermesi elbette Eurovision'a katılmayan diğer ülkeler açısından da umut verici. Eurovision'un yalnızca Eurovision olmadığını günümüzde resmi single listelerinin dijital müzik platformlarındaki dinlenme sayıları baz alınarak oluşturulmasından anlıyoruz aslında. Çünkü artık kaset ve CD satılmıyor. Korsan da yok. Herkes yasal bir şekilde para ödüyor ve dilediği şarkıyı dilediği an dinleyebiliyor. Böyle bir devirde resmi single listelerini dijital müzik platformlarındaki dinlenme rakamlarına göre oluşturan ülkeler de haliyle sıkı müzik dinleyicileri için önemli keşifleri vesile oluyor. Dileyen herkes şu anda İsveç'te hangi şarkıların çok dinlendiğini resmi single listesi Sverigetopplistan'a bakarak görebilir mesela. E bir de buna Eurovision şarkılarının her geçen yıl daha da yüksek dinlenme rakamlarına ulaştığını hatırladığımızda, şarkıların ve sahnelerin çok daha modern ve trend olduğunu gördüğümüzde Eurovision'un yalnızca bir geceden ibaret olmadığını net bir şekilde hatırlamış oluyoruz. Daha önce 1974'te müzik sahnesine ABBA gibi bir efsane kazandıran Eurovision, ABBA'nın 'Waterloo' ile elde ettiği zaferin tam 50'nci yıl dönümünde bir kez daha İsveç'te düzenlenecek. İsveç'in, ABBA'nın zaferinden tam 50 yıl sonra Eurovision'a ev sahipliği yapması bile tek başına Loreen'in birinciliği için sevinmek yeterli ama yetmez elbette. Daha çok sevinmeliyiz. İyi olan şarkılar artık 1 gece değil uzun bir dönem boyunca dinleniyor Eurovision sahnesinde. Tıpkı 2021'de önce Sanremo'yu sonra Eurovision'u kazanan Måneskin'in artık günümüzde evrensel bir yıldız gruba dönüştüğünü biliyoruz mesela. Loreen zaten bu konumda. Käärijä ve Noa Kirel'in de artık çok daha büyük yıldızlara dönüşmesi an itibarıyla oldukça yüksek bir ihtimal. Türkiye'ye şu ana kadar ilk ve tek birincilik getiren Sertab Erener'i anmadan 2023 Eurovision Şarkı Yarışması'nı bitirmeyelim. Letonya'nın başkenti Riga'da 2003 yılında birinci olan Sertab Erener, 'Every Way That I Can' ile Türkiye'ye tarifsiz bir mutluluk yaşatmıştı. Sertab Erener, Türkiye'nin ilk ve tek birincisi olmak istese de, daha doğrusu bunun esprisini yapsa da elbette her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gibi o da yalnızca ilk olarak kalmayı tercih edecektir, buna eminiz. Türkiye'den yalnızca 1 yıl sonra, 2004'te İstanbul'daki Abdi İpekçi Arena'da düzenlenen Eurovision'da Ruslana'nın ilk defa Ukrayna'ya birincilik kazandırdığını ancak Ukrayna'nın Jamala ve son olarak da geçen yıl Kalush Orchestra ile tam 3 kez Eurovision şampiyonu olduğunu hatırladığımızda, evet, Türkiye'nin de en az Ukrayna kadar Eurovision'da şampiyonluk kazanmayı hak ettiğini net bir şekilde söyleyebiliriz. Mabel Matiz, Gülşen, Edis, Aleyna Tilki ya da ismi pek bilinmeyen ancak geniş kitlelere trend bir şarkı sunabilecek başka bir isim, fark etmez. Neden Megastar'dan sonra bir yıldızımız daha doğmasın ki? Üstelik de bu dijital çağda. Seneye İsveç'te görüşmek üzere!

twitter.com/mayksisman
instagram.com/mayksisman
youtube.com/mayksisman
can.sisman@milliyet.com.tr