OBEZİTE ARTIK TÜRKİYE’NİN DE SORUNU - ÜÇ AYAKLI TEDAVi
Obezite tedavisi, bir yaşam değişikliği olarak kabul edilmeli. Özellikle diyet ve egzersizin cevap vermediği durumlarda önerilen cerrahi müdahalenin ardından hastalar, rehavete kapılmamalı.
Şişli Etfal Araştırma ve Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Mihmanlı, obezite tedavisini anlattı.
DİYET VE EGZERSİZ
Diyet ve egzersiz, tedavinin birinci basamağıdır; çok kolay görünmekle beraber uygulaması zordur.
Tedavinin amacı; az enerji almak ve bol enerji harcamak. Vücut için gereken her türlü besin, vitamin ve elementleri dengeli biçimde az miktarda tüketmek. Diyet sırasında su ihtiyacı düzenli giderilmeli.
Diyet uygulamaları, kurallara bağlı bir diyetisyen eşliğinde yürütülmeli. Egzersiz, şüphesiz herkesin uygulaması gereken bir yaşam biçimi haline getirilmeli. Egzersizle hem kalori yakılır, hem de kişinin performansı artar.
Hızlı yürüme ve yüzme gibi egzersizler tedavide uygulanması kolay ve etkili yollardır.
İLAÇ TEDAVİSİ
Şişmanlığı azaltmak için zaman zaman ilaçlar denenebilir ancak sorunu ortadan kaldıracak bir ilaç yok.
Metabolik bir hastalığa bağlı şişmanlık varsa, ilaçla tedavi işe yarar. Örneğin hipotiroidi olan bir hastaya tiroid ilaçları verilerek tedavisi sağlanabilir.
Normal bir şişmana tiroid hormonu vermek, hastayı biraz zayıflatabilir ancak yan etkileri bakımından zarar verir. Bu nedenle; ilaç kullanımı, bir endokrinoloji ve metabolizma uzmanınca önerilmedikçe denenmemeli.
CERRAHİ MÜDAHALE
Diyet ve egzersiz uygulamalarını gerçekleştiremeyen aşırı şişmanlara, cerrahi tedavi önerilebilir. Cerrahi tedavinin amacı, gıda deposu olan ve şişmanlarda çok genişleyen mideyi küçültmek, gıdaların tam sindirilmeden atılmasını sağlayacak ek işlemler yapmak. Bunlardan ikisi şunlar:
Tüp mide: Hastanın midesi laparoskopik olarak tüp haline getirilir. Bu, mide hacmini küçülten bir ameliyattır. Mide hacmi 2000 cc’den 50-60 cc’ye, yani yarım çay bardağı sıvı alacak kadar düşürülür. Hasta, uyumda zorluk çekmez, iyileşme periyodu kısadır. Bu hastalarda alınan gıdaların emilimi normal olduğu için vitamin eksikliği de az görülür.
Gastrik bypass: Hem mide hacmini küçültülmeyi, hem de gıdaların sindirimini azaltmayı hedefler. Ameliyat sonrasında demir, B12 vitamini, çinko ve magnezyum desteği gerekir.
AMELİYAT SONRASI SÜREÇ
Cerrahi tedavide uygulanan ameliyatların ardından hastanın toplam ağırlığının yüzde 40’ını vermesi hedeflenir. Ancak hastalar genellikle daha çok zayıflar. Kilosunun yüzde 50-60’ını verenler bile var. Sıkı hekim kontrolü, diyetisyen desteği ve spor yapmak bu vakalarda çok önemli. Bu ameliyatla yaşam biçimi de değişir. Hastalar, “Ameliyat oldum, artık rahat davranabilirim” rehavetine kapılmamalı.
OBEZİTEDEN KORUNMA YOLLARI
- Yeterli ve dengeli beslenmeyle düzenli fiziksel aktivite; vücut ağırlığının kontrolünde temel koşul.
- Süt ve süt ürünleri, et-yumurta-kurubaklagiller, meyve-sebze, ekmek-tahıl grubu besinleri, önerilen miktarlarda tüketin.
- Bol bol su için.
- Kilolu olduğunuzu düşünüyorsanız hızlı bir diyet yapmak yerine uzman bir diyetisyene görünün.
- Aşırı yağlı, şekerli ve tuzlu besinlerden kaçının.
- Doğal ve taze besinleri tüketmeyi tercih edin.
- Kızartma ve kavurma yerine haşlama ve ızgara gibi pişirme yöntemleri tüketin.
- Etli yemeklere, pişirme esnasında yağ ilave etmeyin.
- Meyve ve sebzeleri, mevsiminde bol suyla yıkadıktan sonra, mümkünse kabuğuyla yiyin.
- İçecek olarak taze sıkılmış meyve suyunu, süt ve ayran gibi içecekleri tercih edin.
- Beyaz ekmek yerine tam buğday unundan mayalandırılarak yapılan ekmek yiyin.
- Düzenli olarak egzersiz yapın.