Kilauea Yanardağı'nın patladığı Hawaii'de neler oluyor?
ABD'ye bağlı Hawaii Adası'nda yer alan Kilauea Yanardağı'nın patlamasıyla beraber bölgede yaşayan binlerce kişi tahliye edildi. Dünya basınına yansıyan görüntüler son derece vahim bir tablo çizse de yetkililer patlamanın çok küçük bir alanda etkili olduğunu söylüyor. O halde Hawaii'de neler oluyor biraz yakından göz atalım.
Hawaii'de bulunan Kilauea Yanardağı, geçtiğimiz hafta sonu 90 metre yüksekliğe kadar lav püskürdü. Zeminde oluşan yeni çatlaklarla beraber lav akışı sürüyor.
Kaya düşmesi sebebiyle 6 Nisan 2018'de faaliyete geçen Kilauea Yanardağı şu ana kadar 26 evi ve diğer 5 yapıyı yuttu. Hawaii Sivil Savunma İdaresi'nde yapılan açıklamada, Kilauea Yanardağı'nın faaliyetlerinin azaldığına dair herhangi bir durumun da gözlemlenmediği belirtildi.
WeatherNation, Twitter hesabından paylaştığı nota, lavların bir otomobili nasıl yuttuğunu gösteren video da ekledi.
Absolutely insane video out of Leilani Estates, HI.
— WeatherNation (@WeatherNation) 7 Mayıs 2018
Watch a wall of lava engulf a car. pic.twitter.com/PIlpxpYZsT
Kilauea Yanardağı'nın patlamasıyla beraber, Hawaii'de irili ufaklı çok sayıda deprem kaydedildi. 4 Mayıs Perşembe günü 6.9 şiddetinde büyük çaplı bir deprem yaşandı. Bu deprem, Hawaii'de son 42 yılda meydana gelen en büyük deprem oldu. Kilauea Yanardağı'nın doğu tarafındaki zeminde 10 kadar çatlak açıldı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, çatlaklardan akan lavın uydu görüntülerini Twitter hesabında yayınladı.
Lava continued to spew from the new fissures in #LeilaniEstates #Puna #Hawaii. Our polar orbiting Suomi NPP satellite captured this image yesterday, showing a continued bright spot in the location of the fissures. Learn more about the #volcano #eruption: https://t.co/aA2Tw1ZbIm pic.twitter.com/pHzl3WxgqV
— NOAA Satellites (@NOAASatellites) 7 Mayıs 2018
Hawaii Adası'na ait raporlar ve uydu görüntüleri, çatlaklardan yükselen dumanları ve ormanlık alanda ilerleyen lav akıntılarını gösteriyor.
Parklar ve üniversite kampüslerinin kapatıldığı Hawaii'de yaşayan 185 bin kişiden 1800'ü de evlerini boşaltmak zorunda kaldı. Kara yollarının bir kısmı, oluşan çatlak, lav akıntısı ve depremler sebebiyke kullanılamaz hale geldi. Uzmanlar yeni çatlakların da oluşabileceği ihtimaline karşı uyarıyor.
Hilo Grow Shop (@hilogrowshop)'in paylaştığı bir gönderi ()
Hawaii'den gelen görüntüler son derece korku verici olsa da yetkililer, patlamanın yalnızca adanın küçük bir bölgesini etkilediğini söylüyor.
Fakat Kilauea Yanardağı'nda faaliyet sürdükçe daha çok deprem ve artçı sarsıntının meydana gelebileceğine dikkat çekiliyor.
Patlama ile beraber açığa çıkan en büyük tehlike kükürtdioksit. Uzmanlar, renksiz olan kükürtdioksit gazına maruz kalmanın ölümcül etkileri olabileceği konusunda uyarılar yapıyor. Atmosfere salınan önemli ölçüde kükürtdioksit gazı, Dünya genelindeki ısı üzerinde de etki yaratabilir.
Kilauea Yanardağı'nın patlamasıyla beraber çok sayıda deprem meydana geldi ve gelmeye devam ediyor. Bilim insanları, sarsıntıların yeni çatlaklar oluşturabileceğine vurgu yapıyor.
Sismik faaliyetlerin son derece yoğun olduğu Hawaii'de yanardağ patlamaları da olağan doğa olaylarından biri. Pasifik Okyanusu'nda yer alan Hawaii'de kayıtlara geçen en büyük sarsıntı 1975'te yaşanan 7.1 büyüklüğündeki deprem. 7.1 büyüklüğündeki depremin sonucunda adayı tsunami dalgaları vurmuştu.
Kilauea da, adanın en genç ve aktif yanardağı. 1952 yılından bu yana 30'dan daha fazla faaliyet gözlemlenen Kilauea Yanardağı, 1983 yılından beri sürekli olarak düşük seviyede patlamalara sahne oluyor.
Bilim insanları Kilauea Yanardağı'nın, dünyanın en büyüğü de olan komşu yanardağ Mauna Loa'nın bir uzantısı olduğunu düşünüyordu. Fakat yeni araştırmalar, Kilauea Yanardağı'nın, yerin 65 km derinliğinden lav taşıyan ve kendisine özel bir sistemi olduğunu gösterdi.
Son 20 yıldır nüfusu hızla artan Hawaii'de yerleşim alanlarında da genişlemeler yaşandı. Kalapana kentinin büyük bir bölümü 90'lı yıllarında başında Kilauea Yanardağı'ndan püsküren lavların altında kaldı.
Why was #LeilaniEstates allowed to be developed? Flows from the 1955 #KilaueaEruption (red areas on map) showed area has HIGH hazard for future eruptions & flows? Eastern edge of development even has prominent craters (yellow areas) Seems at best ignorant & at worst negligent. pic.twitter.com/M6YK2qe1ip
— Brian Olson (@brianpeolson) 4 Mayıs 2018
Pasifik Deprem Kuşağı boyunca uzanan dik yamaçlı yanardağların aksine Kilauea Yanardağı'nın zırhlı ve eğik yamaçları sayesinde adada yaşayanlar, yanardağın yan taraflarına evler inşa etti.
Fakat jeolog Brian Olson, Twitter hesabında, inşaat kararının yanlış olduğuna dikkat çekti ve bunun yapılmış en büyük ihmalkarlık olduğunu savundu.
Kilauea Yanardağı'nın patlaması aslında şunu gösteriyor: Doğayla savaşma, uyum sağla!
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu
