Temizlikte sınır tanımıyorlar! Dünyanın en temiz ülkeleri...

Dünyanın farklı noktalarında öyle ülkeler var ki, sokaklarında yürürken doğaya ve insana duyulan saygıyı her adımda hissediyorsunuz. Temizlik, bu ülkelerde yalnızca fiziksel bir görüntü değil; bir yaşam biçimi. Çöplerin yere atılmadığı, geri dönüşüm sistemlerinin kusursuz işlediği, toplu taşımanın çevreci alternatiflerle desteklendiği bu ülkeler, çevre bilincinin geldiği noktayı gözler önüne seriyor. Günümüzde çevre sorunları, artık sadece birer haber başlığı değil; hayatımızın tam ortasında duran ve geleceğimizi doğrudan etkileyen gerçekler. Bu nedenle, ülkelerin çevreye olan duyarlılıklarını ölçmek ve karşılaştırmak büyük önem taşıyor. İşte tam da bu noktada devreye giren Çevresel Performans Endeksi (Environmental Performance Index – EPI), ülkelerin çevreye verdikleri değeri bilimsel verilere dayalı bir şekilde ölçmeye yardımcı oluyor. Yale Üniversitesi tarafından yayımlanan bu endeks, ülkelerin çevreye duyarlılığını 0 ile 100 arasında bir puanla değerlendiriyor. Puan ne kadar yüksekse, o ülke çevresel konularda o kadar başarılı sayılıyor. Bu skor; hava kalitesi, su sanitasyonu, atık yönetimi, biyolojik çeşitlilik, sera gazı emisyonları gibi 32 farklı kriter göz önünde bulundurularak oluşturuluyor. Uzmanlar, hem ulusal hem de uluslararası kaynaklardan elde edilen verileri analiz ederek bu değerlendirmeyi yapıyor. DÜNYANIN EN TEMİZ ÜLKELERİ 1. Danimarka (82.5) Danimarka, çevre dostu politikaları sayesinde dünyanın en çevreci ülkesi olmuştur. Bu politikalar, sera gazı emisyonlarının azaltılmasına odaklanmaktadır. Aynı zamanda etkileyici bir biyolojik çeşitliliğe sahiptir ve vatandaşları çevre bilincine sahiptir. 2. Lüksemburg (82.3) Lüksemburg, 82.3 puan ile ikinci en yüksek EPI puanına sahiptir. Nüfus ve GSYİH’sında son yıllarda artış olmasına rağmen, çevresel sürdürülebilirliği korumayı başarmıştır. Ülke ağırlıklı olarak kırsal olduğundan bol miktarda yeşil alana sahiptir ve nüfusu 600.000’in altındadır. 3. İsviçre (81.5) İsviçre, mükemmel su sanitasyonu ve restorasyonu sayesinde üçüncü sıradadır. Ayrıca atık geri dönüşümünde de liderdir. 2050 yılına kadar %100 yenilenebilir enerji ve kara ile denizlerin %50'sinin restorasyonunu hedeflemektedir. 4. Birleşik Krallık (81.3) Birleşik Krallık, dünyanın dördüncü en temiz ülkesidir. İçme suyu ve sanitasyon kategorisinde mükemmel (100) puan almıştır. Atık su arıtımı ise 98.5 EPI puanı ile neredeyse kusursuzdur. Ayrıca atık yönetimi ve biyolojik çeşitlilik puanları da yüksektir. Deniz koruma alanları ve tür koruma endeksinde tam puan almıştır. 5. Fransa (80.0) Fransa, sağlık kategorisinde 91.5 puan ile oldukça başarılı olmuştur. Sanitasyon sistemi kusursuzdur ve biyolojik çeşitlilik puanı 88.3’tür. Küresel kara biyomları, ulusal kara biyomları, tür koruma endeksi ve deniz koruma alanları kategorilerinde tam puan almıştır. 6. Avusturya (79.6) Avusturya, 8.85 milyonluk nüfusa ve %58.75 şehirleşme oranına sahiptir. Düşük şehirleşme oranı çevre koruma açısından avantaj sağlamaktadır. Sanitasyon kategorisinde 100 puan almıştır, biyolojik çeşitlilik puanı ise 85.5’tir. 7. Finlandiya (78.9) Finlandiya, solunabilecek en temiz havaya sahiptir ve hava kalitesi 98.8 puanla değerlendirilmiştir. Sanitasyon ve içme suyu kategorilerinde de mükemmel puanlara sahiptir. Ancak biyolojik çeşitlilik puanı 75.5 ile diğer kategorilere kıyasla düşüktür. 8. İsveç (78.7) İsveç, temiz hava kalitesi ile öne çıkar. Sanitasyon ve içme suyu kategorilerinde yüksek puanlara sahiptir. Atık yönetimi 99.8, atık su arıtımı ise 100 puandır. Biyolojik çeşitlilik puanı ise 72.5’tir. 9. Norveç (77.7) Norveç, 77.7 EPI puanı ile dokuzuncu sıradadır. En temiz havaya sahip ülkelerden biridir ve sağlık kategorisinde 98.5 puan almıştır. Biyolojik çeşitlilik puanı ise 71.5’tir. 10. Almanya (77.2) Almanya, 88.8 gibi yüksek bir biyolojik çeşitlilik puanına sahiptir. Katı atık yönetimi ve atık su arıtımı kategorilerinde de iyi performans göstermiştir. Sanitasyon sistemi kusursuzdur ve içme suyu kalitesi de oldukça yüksektir. 11. Hollanda (75.3) Hollanda, sağlık kategorisinde 91 puan almıştır. Sanitasyon ve içme suyu kategorilerinde de başarılıdır. Katı atık yönetimi sisteminde 100 puan ile örnek teşkil etmektedir. 12. Japonya (75.1) Japonya, 75.1 EPI puanı ile dünyanın on ikinci en temiz ülkesidir. Sağlık kategorisinde 90.3 puan almıştır. Sanitasyon sistemi oldukça iyidir ve biyolojik çeşitlilik puanı 76.6’dır. 13. Avustralya (74.9) Avustralya’nın nüfusu yaklaşık 25 milyondur ve %86.24’ü şehirleşmiştir. Buna rağmen, biyolojik çeşitlilikte 83.7 puan almıştır. Sağlık kategorisinde de yüksek puanlara sahiptir. Ancak sanitasyon ve atık yönetimi konusunda geliştirmeye ihtiyaç duymaktadır. Atık su arıtımı 92.7, içme suyu ise 81 puan almıştır. 14. İspanya (74.3) İspanya, genel olarak 74.3 EPI puanına sahiptir. Biyolojik çeşitlilik puanı 87.6’dır. Sanitasyon kategorisinde başarılıdır, içme suyu 94.6, atık su arıtımı ise 91.5 puan almıştır. 15. Belçika (73.3) Belçika, %98’in üzerinde şehirleşme oranına sahiptir. Buna rağmen 87.4 gibi etkileyici bir biyolojik çeşitlilik puanı almıştır. 16. İrlanda (72.8) İrlanda, yaklaşık 4 milyonluk nüfusu ile sağlık kategorisinde oldukça yüksek puanlar almıştır. Sanitasyon ve içme suyu kategorileri de etkileyicidir; içme suyu kategorisinde tam puan almıştır (100). 17. İzlanda (72.3) İzlanda, 350.000 kişilik küçük bir nüfusa sahiptir ancak %94 gibi yüksek bir şehirleşme oranına sahiptir. Sağlık kategorisinde 98.1 puan ile rakiplerinden açık farkla öne çıkmaktadır. 18. Slovenya (72.0) Slovenya, 20.272,50 km²'lik yüzölçümünde yüksek biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Sanitasyon kategorisinde başarılıdır ve atık su arıtımı puanı 89.1’dir. 19. Yeni Zelanda (71.3) Yeni Zelanda, hava kalitesi kategorisinde mükemmel bir performans göstermiştir. Bu kategoride 97.4 puan almıştır. Biyolojik çeşitlilik puanı ise 84’tür. 20. Kanada, Çekya ve İtalya (71.0) Kanada, Çekya ve İtalya aynı EPI puanı olan 71.0’ı alarak birlikte dünyanın en temiz yirminci ülkesi olmuştur.