0-2 YAŞ ARALIĞINDA TEDAVi ZOR
Çocukluk çağında görülen tümörlerin tedavisi, yaşın küçük olması nedeniyle erişkinlere göre daha zor. Özellikle radyoterapi tedavisi, yan etkileri yüzünden tercih edilmiyor
İki yaşına kadar, kemikler tümüyle kaynamamış ve bıngıldaklar da kapanmamış olduğu için, kafatası esneyerek genişleyebilir. Bu dönemde oluşan tümörlerde nörolojik bulgulardan daha çok bazı davranış bozuklukları ve baş çevresinin daha büyük olması dikkat çeker.
Memorial Ataşehir Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Murat İmer, çocukluk çağındaki tümörlerin neden olabileceği sorunlar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
* Çocukluk çağı tümörleri hangi yaş gruplarında ortaya çıkar?
Çocukluk çağı tümörleri, gösterdiği farklılıklar nedeniyle; yaşamın ilk iki yılında ortaya çıkan ve 16 yaşına kadar saptananlar olmak üzere, başlıca iki alt grupta incelenir. Yaşamın ilk iki yılında ortaya çıkan beyin tümörleri, genellikle doğumsal lezyonlar olarak kabul edilir. Bu tümörlerin, çocukluk çağında görülme sıklığı, erişkin yaşa kıyasla daha fazla. Merkezi sinir sistemini oluşturan ‘nöronal’, ‘glial’ ve ‘mezenkimal’ adı verilen hücrelerden kaynaklanan tümörler çok farklı özellikler gösterebilir. Bu özellikler, tümörlerin tiplendirilmelerinde, tanı ve tedavilerinde önemli güçlükler yaratır.
* Hangi belirtilerle kendini belli eder?
Beyin tümörüne neden olabilecek faktörler arasında ilk sırada iyonize radyasyonun etkisi yer alır. İki yaşına kadar tümörlerde, hastalığın erken evresinde; kişilik değişiklikleri, oyunlara katılmama, içine kapanma, dikkat ve bellekte zayıflama, bilinç bulanıklığı, konuşma bozuklukları dikkati çekebilir. İki yaşın üzerindeki çocuklardaysa fokal nörolojik bulguların yanı sıra, nöbet geçirilmesi, baş ağrısı, kusma ve okul performansında düşme gibi belirtiler ön planda.
* Tanı ve tedavisinde cerrahinin yeri ne?
Günümüzde, beyin tümörü düşünüldüğünde ilk uygulanması gereken tanı yöntemi MR. Tanı konulduktan sonra tedavi planlaması yapılabilir. Henüz tam gelişmemiş olan sinir sistemi için ışın tedavisi ve kimyasal tedavi gibi erişkinde sıklıkla kullanılan yöntemler çocuklara zarar verebilir. Bu nedenle özel durumlarda ve kısıtlı olarak uygulanabilir. Özel yerleşimli (beyin sapı gibi) tümörler dışında başlangıç tedavisi, biyopsi veya radikal cerrahi. Özellikle düşük evreli yani nispeten iyi huylu tümörlerin çıkarılması ömrü uzatır. Hemen tüm hastalıklarda olduğu gibi erken tanı ve tedavi, elde edilen sonuçların iyi olmasına doğrudan etki eder.
* Çocuklar radyoterapi görebilir mi?
Radyoterapi tedavisi çocuklar için çok önemli ve hassas bir konu. Üç yaşın altındaki çocuklar radyoterapinin olumsuz etkilerini daha fazla hisseder. Bu sebeple pek fazla uygulanmaz.
* Erken teşhisin önemi ne?
Beyin tümörüne bir dizi genetik ve çevresel etkilerin sebep olduğu gösterilmekle birlikte tam sebebi şu an bilinmiyor. Ailesel yatkınlık ve radyasyon, beyin tümörlerinin oluşmasında rol alabilir. Beyin tümörlerinin erken teşhisi hastanın hayatını ve yaşam kalitesini olumlu yönde etkiler. Bunun için hastanın bedeninde olan değişikliklerin erkenden fark edilmesiyle vakit kaybetmeden hekime başvurulması gerekir. Çünkü bazı tümörlerde tam tedavi şansı yakalanarak tümörün sebep olabileceği ikincil etkiler azaltılabilir veya oluşmadan engellenebilir.
* Anne karnında tanı mümkün mü?
Tümörler yaşamın ileri evrelerinde ortaya çıkabildiği gibi doğumsal da olabilir. Bazı tümörlerinse anne karnında saptanması mümkün. Bunu sağlamak için USG ve MR yöntemleri kullanılabilir. MR ve USG ile beyinde bir kitle olup olmadığı gösterilebilir, ancak patolojik tanı için doku gerekir.
YARIN: KAFA TRAVMALARI