Diriyah Art Futures
29.04.2025 - 02:20 | Son Güncellenme:
Diriyah Art Futures, Körfez bölgesinde yalnızca dijital sanata adanmış ilk müze olma özelliğini taşıyor. İtalyan mimarlık ofisi Schiattarella Associati tarafından tasarlanan yapı, Suudi Arabistan’ın ekonomik, kültürel ve sosyal dönüşümüne yön veren Vizyon 2030 planı kapsamında hayata geçirilen ilk kamu projesi olma özelliğini taşıyor. Bu çağdaş yapı, çölün kıyısında, Riyad’ın kuzeyinde, UNESCO tarafından koruma altına alınmış At-Turaif bölgesinin yakınında konumlanıyor. Necd çöl bölgesinin eski başkenti olan At-Turaif, Arap Yarımadası’nın en önemli tarihi ve arkeolojik alanlarından biri olarak kabul ediliyor.
Suudi Arabistan Kültür Bakanlığı tarafından sipariş edilen ve küratörlüğü üstlenilen “Diriyah Art Futures” 12.000 metrekarelik bir alanda stüdyolar, sergi alanları, araştırma laboratuvarları, sanatçı rezidansları, bir oditoryum ve yeni medya ile dijital diller için bir eğitim merkezi barındırıyor.
Diriyah Art Futures, kompakt bir yapıdan ziyade, Wadi Hanifa sırtı boyunca yatay olarak uzanan, ince ve belirgin hacimlerden oluşuyor. Vadi'nin kentsel ve tarımsal kısımlarını yeniden birbirine bağlamak ve yapı ile doğa arasındaki dengeyi yeniden kurmak üzere tasarlanan bu yapılar, bölgeye özgü geleneksel Necd mimarisini takip ederek gölgeli ve serin bölgeler yaratan dar ve derin geçitlerle dönüşümlü olarak inşa edilmiş. Bu tasarım anlayışı, belirli hedefler doğrultusunda şekillendirilmiş bir “terzi işi” mimari yaklaşımı yansıtıyor.
Atık üretmeyen bir yaklaşımla ele alınan Diriyah Art Futures’ın tasarımında çöl geleneğine uygun form ve mekansal dağılımla mümkün olduğunca fazla ihtiyaca cevap vermek hedeflenmiş. Bu süreçte, yerel koşullar, malzemeler ve geleneksel yapı bilgisi etkin bir şekilde kullanılmış. Binanın hacimleri arasındaki boşluklar, eski yerleşimlerin dar sokaklarını ve küçük meydanlarını çağrıştırıyor. Amaç, rüzgarın aktığı, sıcaklığı düşüren ve yayaları güneşten ve sıcaktan koruyan kompakt, gölgeli alanlar yaratmak olmuş. Bu amaçla, daha nemli bir alan olan vadi yönüne doğru havalandırma kanalları oluşturulmuş. Kompleks, en güncel sürdürülebilirlik ilkelerine uygun şekilde tasarlanmış ve güneş ışığını en verimli şekilde kullanacak şekilde konumlandırılmış. Ayrıca, jeotermal soğutma, yağmur suyu toplama ve yeniden kullanım sistemleri ile enerji verimliliği en üst seviyeye çıkarılmış.
Paola Schiattarella tarafından tasarlanan iç mekanlarda çamur sıva ve Riyad taşı gibi yerel malzemeler tercih edilmiş. Yapının güneş ışığından ve sıcaktan korunan, yerin altındaki bölümü, dijital sanat için laboratuvarlara ve stüdyolara ev sahipliği yapıyor. Çelik, cam, çimento gibi çağdaş malzemelerin kullanıldığı bu bölüm Suudi Arabistan’daki iç mekanlarda nadir rastlanan ahşapla tamamlanıyor. Bu yer altı alanının merkezinde, sanatçıların bir araya geldiği geniş bir açık alan bulunuyor. Doğal ışık, büyük bir “çan” formundaki açıklıktan süzülerek iç mekana derinlemesine ulaşıyor ve aydınlık bir atmosfer yaratıyor.
