Tiran Piramidi

Beton yapıyı yeniden kullanan piramit, şimdi yeni bir parkta kamusal bir heykel gibi davranıyor. Park ve heykel, orijinal binanın içine ve çevresine dağılmış renkli kutulardan oluşan kütlelere ev sahipliği yapıyor ve bu kutular artık kafelere, stüdyolara, atölyelere, start-up ofislerine, kuluçka merkezlerine, festivallere ve Arnavut gençlerin çeşitli teknoloji konularını ücretsiz olarak öğrenebilecekleri sınıflara mekan oluşturuyor. Binanın eğimli cephelerine eklenen basamaklar, Arnavutluk halkının eski diktatörün bu gösterişli eserinin her yerinde yürümesine olanak tanıyor. İlk olarak 1988 yılında müze olarak açılan Tiran Piramidi çok sayıda farklı kimliğe bürünmüş. Komünist rejimin çöküşünden bu yana bina çeşitli zamanlarda radyo istasyonu, gece kulübü, konferans salonu, yayın merkezi ve 1999 Kosova Savaşı sırasında NATO üssü olarak kullanılmış. Sürekli değişen kullanımlar ve tamamlanmamış önceki yenileme planları, geride iç mekanı dağınık ve karanlık hale getiren bir dizi değişiklik bırakmış. Son yıllarda, binaya ne yapılacağı sorusu oldukça tartışmalı bir hal almış. Ancak 2015 yılında yayınlanan bir araştırma, Arnavutların çoğunluğunun binanın yıkılmasına karşı olduğunu göstermiş ve 2017 yılında hükümet beton yekpare yapıyı dönüştürme planlarını açıkladığında bu istek yerine getirilmiş. Bu söz Arnavut-Amerikan Kalkınma Vakfı (AADF) ve Tiran Belediyesi’nin yardımıyla yerine getirilmiş ve binanın genç Arnavutlar için bir yetiştirme ortamına dönüştürülmesine karar verilmiş. Piramit pek çok Arnavut için rejime karşı kazanılan zaferin sembolü ve MVRDV’nin tasarımı da binayı geri kazanma biçimlerinden esinlenmiş. Diktatörün ölümünden sonra bozulan yapı, eğimli kirişlere tırmanan ve risk almadan aşağı kayan Tiran’ın gençleri için uzun süre bir rekreasyon noktası olarak hizmet etmiş. Şimdi ise basamaklar eğimli kenarlardan yükselerek her yaştan insanın binanın tepesine tırmanmasına olanak sağlıyor. Piramitin dönüşümü, bir binanın karmaşık tarihini korurken aynı zamanda yeni bir çağa nasıl uygun hale getirilebileceğini ve tarihi brütalist binaların yeniden kullanım için ideal olduğunu gösteriyor. Proje aynı zamanda Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen sürdürülebilir kalkınma hedeflerinden bazılarını da karşılıyor. Yapıyı israf edecek şekilde yıkmak yerine, sağlam beton kabuğu döngüsel ekonomi ilkeleri doğrultusunda uyarlanmış. Yapının büyük bir kısmı yılın büyük bir bölümünde çevreye açık olduğundan, yalnızca eğitim programını barındıran ek kutuların iklim kontrollü olması gerekiyor ve bu da enerji tüketimini azaltıyor.