Unutulmaya yüz tutan hobi: Amatör telsizcilik
Bir dönem ülkemizde de epey popüler olan amatör telsizcilik nedir? Bu insanlar bu antika cihazlarla ne yapar ve daha da önemlisi neden yapar? Cep telefonunun arama tuşuna basmak daha kolay değil mi?
“Brek Brek! Yalnız kuş arkadaş arıyor, yalnız kuş arkadaş arıyor!”
Hiç değilse 80’li yıllardan kalan Yeşilçam filmlerinde buna benzer sahneleri görmüş, neyi kastettiğimi hatırlamışsınızdır. Halk bandı bir telsiz, klasik bir ayaklı mikrofon ve gönderim yapan bir telsizci... Maalesef ki ülkemizde, özellikle 80-90'lı yıllarda epey yaygın olan bu hobi, günümüzde unutulmaya yüz tutmuş durumda…
Gelişen teknoloji ve özellikle internetle beraber mobil ağlardaki hızlanma, amatör telsizciliğe olan ilgiyi azalttı ve bu hobiye bir alaturka hava kattı. Tıkladığımızda birkaç saniye geç açılan internet sayfalarına dahi sinirlenirken; telsizin açılması, frekansın ayarlanıp belirli kurallarla çağrı yapılması elbette insanlara tabiri caizse 'antika' geliyor. Öyle ki artık telsizcilik dünya çapında profesyonel kullanım haricinde, sadece bir hobi olarak yaklaşık 3 milyon kişi tarafından sürdürülüyor artık.
Ürdün Kralı Hüseyin de telsiz tutkunuydu
Fakat belirtmek gerekir ki, acil durumlarda en güvenli kitle iletişim cihazı telsizlerdir. Büyük afetlerde çökebilecek dijital altyapı 24 saate kadar tekrar etkinleştirilemez. Ama telsizler bu durumdan etkilenmez. Antenden antene konuşma özelliği olduğundan, doğrudan bağlantı kurmaya elverişlidir ve şarjları olduğu sürece kullanılabilir. Yeterli bir sistem ve şarjlı bir aküyle en azından ilk aşamada haberleşme telsizlerle tesis edilebilir.
Bu noktada şu soruyu soruyorum: Telsiz kullanarak dünya üzerinde bir noktadan bir noktaya; uygun teçhizat ve uygun atmosfer şartlarında görüşebileceğinizi biliyor muydunuz? Kulağa her ne kadar uçuk gelse de doğru... Özellikle yüksek frekans (HF) bandında çalışan telsizler, sinyalleri iyonosfer üzerinden yansıtabildiği için dünyadaki herhangi bir noktayla görüşme yapılabilir.
Hiç görmediğiniz, yüz yüze tanışmadığınız kişilerle konuşmak çoğu insan için zordur; (bu arada bir kralla veya devlet başkanı, başbakanla konuşuyor da olabilirsiniz. Örneğin İspanya Kralı Juan Carlos veya Ürdün Kralı Hüseyin de birer amatördü) “Ne konuşacağız?” diye de düşünebilirsiniz. Ama telsizin mandalına basıp konuşmak, gerçek bir amatör telsizci için en son ve kolay aşamadır. Günümüzde (ülkemizde her ne kadar az olsa da) amatör telsizciler tasarımlar yapıyor, kendi cihaz ve antenlerini üretip bu cihazlarla haberleşebiliyorlar. Bu haz; üretmek, üretebilmek, icat etmek, amatör telsizciliğin ruhunda var. Elbette tüm bunların yanında günümüz koşullarında hazır telsiz setleri de mevcut. Amatörlüğünü bu cihazları alarak yaşayan telsizciler de bulunuyor.
Ücretsiz eğitim imkanı var
Ülkemizde dünya standartlarına uygun olarak belirli frekanslarda çalışan ve uluslararası kurallara tabi olan amatör telsizcilik, mevzuatla düzenlendi. Buna göre amatör telsizcilik belgesi (bu belge telsizcilik faaliyeti yapılmasına dair bir ruhsattır) Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından sınavla veriliyor. Bu sınavlar yılda iki defa düzenleniyor. Çeşitli amatör telsizcilik dernekleri bu sınavlardan önce ücretsiz kurslar açıyor ve amatör telsizci adaylarına eğitim veriyor.
Son olarak amatör telsizcilerin yakındığı bir konudan bahsetmek istiyorum. 'Amatör' kelimesi yaygın olarak 'acemi, beceriksiz' anlamında kullanılıyor. Lakin bu sözcük Fransızca 'amateur' (sevmek) kelimesinden geldiği için; 'severek, gönülden gelerek, hiçbir menfaat gözetilmeksizin yapmak' demektir. Buna uygun olarak amatör telsizciler de faaliyetlerini gönülden ve çıkarsız yapar.
Telsizciliğin ilerleyen yıllarda hak ettiği yerde olması temennisiyle... 73!*
* 73 sayısı amatör telsizcilerin çağrıları bittiğinde kullandıkları bir kısaltmadır.
