Yemen'de riyalin değer kaybı yükseldi!

Yemen'de geçen hafta bir dolar 895, Suudi Arabistan riyali ise 235 Yemen riyalinden işlem gördü. Husilerin kontrolündeki başkent Sana ve diğer bölgelerde ise bir Suudi riyali 159, dolar ise 604 Yemen riyalinden satıldı.

Yerel para biriminin değer kaybetmesini, Suudi Arabistan'da ikamet eden hükümet yetkililerinin sessizliğine bağlayan halk, yaşanan durum karşısında tepki gösteriyor. Yemen riyalinin çöküşü ise piyasaya enflasyonun yükselmesi ve ulusal para birimi cinsinden yapılan mevduatların erimesi olarak yansıdı.

Uzmanlar söz konusu değer kaybını 2015'ten bu yana ülkede devam eden iç savaşın sonucu olarak değerlendirirken, Yemen hükümeti bu durumu Husilerin gerçekleştirdiği darbeyle ilişkilendiriyor.

Yemen halkı ekonominin düzeltilmesi için çaba harcanmamasından şikayetçi

Yemenliler, 3 Aralık Perşembe günü Hadramevt'in merkezi Mukalla'da düzenledikleri gösteride, yerel para birimindeki değer kaybını ve bu durum karşısında koalisyon güçleri ile Yemen hükümeti gibi yetkili makamların sessiz kalmasına tepki gösterdi.

Aktivistler de hükümetin ekonomiyi kurtarmasını talep etmek amacıyla 5 Aralık Cumartesi günü "Yemenlilerin hayatı tehlikede" etiketiyle sosyal medya üzerinden kampanya başlattı.

Yemenliler, bu kampanya çerçevesinde ayrıca hükümetin ülkede olmamasını ve ekonomik durumu iyileştirmek için çözüm üretmemesini eleştirirken, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) ülkedeki limanlar gibi gelir kurumlarını kapatması, petrol ve gaz ihracatını engellemesine yönelik tepkilerini ortaya koydu.

Riyalde yaşanan değer kaybını protesto etmek için Aden ile Taiz'de de bankacılık faaliyetleri bir süreliğine durdurulmuştu.

"Ekonomiyi kötüleştiren sebepler gayet açık"

Aden Üniversitesi Ekonomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yusuf Said, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yemen para birimindeki değer kaybının nedenlerini "devletin yokluğu, hükümetin kurulamaması ve Aden'e 70 kilometre uzaklıkta hala savaşın devam etmesi" olarak sıraladı.

Siyasi gerginliklerin, merkez bankasının dış nakit rezervlerinin olmamasının ve kamu kaynaklarının devlet kontrolü dışında olmasının da ekonomik sorunların devamına katkı sunduğunu aktaran Said, bu durumun ülkede yoksulluğun artması, kıtlık durumunun ortaya çıkması gibi birçok yıkıcı sonucunun olabileceği uyarısında bulundu.

"Suudi Arabistan'ın şu anda Yemen hazinesine 4 milyar dolarlık destek sunması gerekiyor" 

Ekonomi uzmanı gazeteci Muhammed el-Cemai de 5 yıldan uzun süredir iç savaşın yaşandığı, bölgesel abluka ve uluslararası müdahaleler altındaki bir ülkede yerel para biriminin değer kaybetmesinin doğal olduğunu savundu.

Hükümet ile Husiler arasındaki ekonomik çatışmanın yıllardır devam ettiğini belirten Cemai, "Hükümet, zayıflığına rağmen Husilere bağımsız bir mali kaynak bırakmadı. Kaynakları kendi hesabına devredip işletilmesini sağladı." dedi.

Cemai, "Suudi Arabistan'ın şu anda Yemen hazinesine 4 milyar dolarlık bir destek sunması gerekiyor. Bu Yemen üzerindeki sıkı kontrolünün ve Husileri yenmek için hükümete destek taahhüdünün bir parçasıdır." diye konuştu.

Yemen'deki BM Dünya Gıda Programı, 1 Aralık'ta yaptığı açıklamada, ülkede iç savaşın başlamasından bu yana Yemen riyalinin yüzde 250 değer kaybettiğini bildirmişti.

Yemen'deki iç savaş

Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen'de İran destekli Husiler ile hükümete bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor.

Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulunduruyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.

BM'ye göre dünyanın en büyük insani krizlerinden birinin yaşandığı Yemen'de nüfusun yüzde 80'i insani yardım ve korumaya muhtaç durumda bulunuyor.