TOKİ’ye vergi muafiyeti

TBMM Genel Kurulu'nda görüşülen tasarının kabul edilen maddelerine göre, kamu hizmetine tahsis edilen arazi ve arsalar hariç olmak üzere, TOKİ’nin talebi, Maliye, Bayındırlık ve İskan Bakanlarının ortak teklifi ve Başbakanın onayı ile belirlenen arsa üretim alanlarında bulunan Hazine’ye ait taşınmazlar ve Hazine adına tescil edilecek taşınmazların mülkiyeti, TOKİ’ye bedelsiz olarak devredilecek. TOKİ’ye ait arazi ve arsalar, arazi vergisinden daimi olarak muaf olacak.

‘TOKİ denetlenmiyor’

Tasarı üzerinde konuşan MHP Aydın Milletvekili Ertuğrul Kumcuoğlu, Devlet Bakanı Egemen Bağış’ın konuşmasında, TOKİ’nin, Sayıştay denetimine tabi olduğunu söylediğini, ancak TOKİ’nin böyle bir denetime tabi olmadığını belirterek, bürokratların Bağış’ı yanılttığını savundu.

Bakan Bağış ise TOKİ’nin, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurumu tarafından denetlendiğini, ancak bu kurumun zaman zaman denetleme için Sayıştay’dan uzman görevlendirdiğini, bu şekilde Sayıştay tarafından da denetim yapılmış olduğunu kaydetti.

Tasarıyla ilgili eleştirilere de değinen Bağış, TOKİ’nin burada isteğinin yalnızca emlak vergisinden muafiyet olduğunu, Türkiye’de bir çok kurumun hem emlak hem arazi vergisinden muaf tutulduğunu dile getirdi.

CHP Trabzon Milletvekili Akif Hamzaçebi ise Egemen Bağış’ın değindiği, emlak ve arazi vergisinden muaf tutulan kurumların kamu hizmeti sunan, merkezi yönetimli kurumlar olduğunu, bunların zaten bu vergilerden muaf olması gerektiğini söyledi.

Hamzaçebi, TOKİ’nin emlak vergisinden muaf olmasını doğru bulmadıklarını kaydetti.

Hamzaçebi, TOKİ’nin çok sayıda konut üretmesini kendilerinin de istediğini, ancak konutlarının kaliteli ve ihalelerin şaibesiz olmasını arzu ettiklerini sözlerine ekledi.

Tasarı üzerinde BDP Grubu adına konuşan Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, dar gelirli vatandaşların konut ihtiyacının karşılanmasının önemli olduğunu belirterek, "Siyasiler, hayırlı bir iş yapmak istiyorsa evi olmayan yoksul vatandaşların başını sokacak bir eve sahip olması için konut yapımını desteklemeli" dedi.

TOKİ’nin ilk yıllarda yaptığı konutların kalitesinin iyi olduğunu, ancak konut yapımının yaygınlaşmasıyla kalitenin düştüğünü savunan Kaplan, "Aynı zamanda hem rakamlar büyüdü hem de bu işten çıkan kokular da büyüdü" görüşünü ifade etti.

TOKİ bütçesinin Meclis tarafından denetlenmediğini, ayrıca hesaplarının da Sayıştay tarafından incelenemediğini ileri süren Kaplan, bunun yanlış olduğunu söyledi. TOKİ’ye emlak vergisi muafiyeti getirilmesini eleştiren Kaplan, "TOKİ, bu konutların yapıldığı belediyelerden hizmet almayacak mı?" diye sordu.

Kaplan, TOKİ’nin milletvekillerine yapacağı konut için kendilerine 3 kez broşür gönderdiğini, ancak kendisinin kuruma güvenmediği için ev sahibi olmayı düşünmediğini anlattı. Kaplan, "Ben milletvekili olarak tereddüt yaşıyorsam, vatandaş daha fazlasını yaşar. Burada ciddi bir problem var" dedi.

"HER ŞEY ŞEFFAF OLMAKTADIR"

Tasarı üzerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Devlet Bakanı Faruk Nafiz Özak, TOKİ’nin kamu inşaat yükünün tamamını almadığını belirterek, yüzde 7’lik bir paya sahip olduğunu söyledi.

Özak, TOKİ’nin denetim dışı olmadığına işaret ederek, "TBMM KİT Komisyonu denetliyor. Ayrıca Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Başbakanlık ile Bayındırlık Bakanlığı teftiş kurulları tarafından denetlenmektedir. Kamu İhale Yasası dışında değildir. Her şey şeffaf olmaktadır" diye konuştu.

Emlak Vergisinden muaf olmasının TOKİ’nin vergi ödemediği anlamına gelmediğini ifade eden Özak, yapmış olduğu inşaatlar için 4-5 kat daha fazla vergi verdiğini, ayrıca bütün gayrimenkuller üzerinde olduğu için belediyelerin daha fazla veri alabildiğini söyledi.

Özak, "TOKİ’nin yaptığı konutların kalitesinde bazı sıkıntılar olduğu doğrudur. Önceleri bu ihaleleri düşük fiyatlarla alan müteahhitlerin sıkıntılarla karşı karşıya kaldığı da doğrudur. Ancak daha sonra iyileştirmeler olduğu görüldü" dedi.

TOKİ uygulamalarında, talep alımına göre ihaleye çıkıldığına dikkati çeken Özak, bu nedenle idarenin yapıp satamadığı çok az konut bulunduğunu, sistemin hem alıcı hem de satıcı açısından iyi olduğunu kaydetti. Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddelerinin görüşülmesine geçildi.

Kitap tartışma konusu oldu

CHP sinop Milletvekili Engin Altay, önergesi üzerinde söz alarak, Sinop’ta yapılan TOKİ konutlarının sorunlarını dile getirdi. Atalay, konutların yapımında yolsuzluk yapıldığını iddia ederek, bu konuda yazılan "AKP’nin Müteahhitleri" isimli bir kitabı gösterdi. Altay, kitabın adının "Türkiye’nin vampirleri" olarak değiştirilmesini isteyerek, "Bu kitapta adı geçenlerin ve buna sebep olanların gideceği yer Silivri Cezaevi’dir" dedi.

Bunun üzerine söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, bütün müteahhitlerin AK Parti’li olmadığını belirterek, "Türkiye’de her iki kişiden birisi AK Partdi’ye oy verdi. Müteahhitlerin de yarısı bize oy vermiş olabilir. Sizin ’AK Parti Müteahhitleri’ dedikleriniz arasında şu anda sizin bir milletvekiliniz olan Konya Milletvekili Atilla Kart’ın kardeşinin de TOKİ’den aldığı ihaleler var. Atilla beye sorun, o kan emici vampirlerin başında o mu geliyor, gelmiyor mu?" diye konuştu.

CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu da söz alarak, Elitaş’ın Kart’ın kardeşini örnek verdiğini belirterek, "Bütün müteahhitleri suçlamıyoruz" dedi.

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün de yanlış yapılan ihalelerle ilgili itiraz yapılacak yerin Kamu İhale Kurum olduğunu bildirerek, "Yanlışlık varsa gelin birlikte düzeltelim. burada bağırmaya gerek yok" diye konuştu.

TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, çalışma süresinin dolması üzerine, birleşimi 23 Şubat Salı günü saat 15.00’de toplanmak üzere kapattı.