KİRALIK İLAN NASIL VERİLİR?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Yapılan düzenleme ile beraber gayrimenkul ilanlarında 1 Ocak itibarıyla başlayacak yeni dönem kısmen ertelenmiş oldu. Aslında gayrimenkullerle ilgili e-Devlet'ten mal sahiplerinin vereceği ilan verme izni 1 Ocak itibarıyla tüm gayrimenkul ilanlarında başlayacakken, yapılan açıklama çerçevesinde bunun sadece ilk etapta kiralık taşınmaz ilanları için devreye alınmasına karar verildi. Satılık ilanların ne zaman Elektronik İlan Doğrulama Sistemine tabi olacağına ilişkin net bir zaman belirtilmedi.
Elektronik İlan Doğrulama Sistemi iki aşamalı olarak hayatımıza girdi. Bu aşamalardan ilki geçen yıl devreye giren kimlik doğrulama sistemiydi, ikincisi ise 15 Eylül tarihi itibarıyla devreye alınan yetki doğrulama uygulamasıydı.
‘SADECE KİRALIKLAR İÇİN GEÇERLİ OLACAK’
15 Eylül 2024 tarihinden itibaren sürece ilişkin testler başlamıştı ve 1 Ocak itibarıyla tüm taşınmazlarda zorunlu hale gelecekti. Ticaret Bakanlığı yaptığı değerlendirmede ilan platformları üzerinden yapılan geri dönüşler kapsamında yetki doğrulama sürecinin yeni yıl itibarıyla sadece kiralık taşınmazlar için geçerli olmasına karar verdi.
‘AYDA 350 BİN KİRALIK İLAN VERİLİYOR’
Bu karar gerek kiralık daireleri gerekse kiralık iş yerleri gibi ticari gayrimenkul tarafını ilgilendiriyor. Ülkemizde sayısal anlamda baktığımızda her ay kiralık ilan tarafında ilan portallarında 350 binin üzerinde taşınmaz kiralık olarak piyasaya arz ediliyor. Aslında elimizde kaçının kiralandığına ilişkin net bir veri söz konusu değil. Tahminimize göre bunun 275 bininin konutlardan oluştuğunu, yaklaşık 75 bininin de ticari gayrimenkullerden oluştuğunu söyleyebiliriz. Kiralık tarafta elektronik ilan doğrulama süreci ilk etapta başlayacak.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Elektronik ilan doğrulama sisteminde taşınmaz ilanını mal sahibi kendisi verebiliyor, eşinin adına kayıtlı olan bir yeri verebiliyor ve birinci, ikinci derece akrabalarının adına kayıtlı olan bir yerin ilanını kendisi girebiliyor.
Elektronik İlan Doğrulama Sistemi, Nüfus, Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü entegrasyonları ile devreye alınıyor. Ama bir kişi eş bağı, akrabalık yokken, kendisi başka birinin taşınmazını ilan olarak giremeyecek. Bu da kiralık ilanlarda başlayacak.
‘BİRÇOK MAĞDURİYETİN ÖNÜNE GEÇECEK’
Birisi komşusunun yerini kiralık olarak ilan vermek isterse bu ilanı yayınlayamayacak. Ülkemizde kiralanan yerleri kiralayan kişiler ve gruplar var. Bir daireyi kişiler eşyalı hale getirip eşyalı halde kiraya verebiliyorlar. Kiraladıkları daireyi resmi artışlarla kiranın düşük kalması nedeniyle başkalarına çok daha yüksek kira verip buradan gelir elde edenler var. Kiralamaların e-Devlet sistemine geçecek olması emlak işletmeleri dışında bu işlemlerde aracılık yapan çok sayıda haksız gelir elde eden kişilerin de elenmesine imkan tanıyacak.
‘SATILIK DAİRELER İÇİN GEÇERLİ DEĞİL’
Sürecin satılık ilanlar kısmında ertelenmesi sektörde kısmen karmaşıklığa neden olacak. Bunun normalde satılık ilanlarda da başlaması planlanmıştı. Kiralık dairede Elektronik İlan Doğrulama Sisteminden girip vatandaşın e-Devlet'ten yetki vermesi istenirken satılıkta bu istenmeyecek. Ne zaman isteneceği belli değil.
KİMLER YETKİLENDİRMEDEN İSTİSNA TUTUTLACAK?
Yabancılara ait taşınmazlar istisna kapsamında, tapusu olmayan yerler vb. istisna kapsamında, doğrulanan ilanlarda Elektronik İlan Doğrulama Sistemi’nden yetki doğrulaması yapıldığına dair bir logoya yer veriliyor olacak. Süreç gayrimenkul sektörü açısından önemli bir düzenleme. “
