07.07.2025 - 11:08 | Son Güncellenme:
Milli Savunma Bakanlığı, operasyon sırasında metan gazına maruz kalan askerlerden 12’sinin şehit olduğunu açıkladı. Doğal gazın bir bileşeni olan metan, solunduğunda ciddi sağlık sorunlarına ve ölüme yol açabiliyor. Peki, metan gazı nedir, nasıl zehirler? Metan gazının özellikleri ve zararları nelerdir?
Metan, küresel ısınmaya neden olan sera gazlarından biridir. Ayrıca çöplerdeki metandan yakıt elde edilebilir. Normal sıcaklık ve basınçlarda gaz halinde bulunan metan, kokusuzdur. Doğal gazın bir bileşenidir ve önemli bir yakıttır.
Doğal metan hem zemin altında hem de deniz tabanı altında bulunabilir. Yüzeye ve atmosfere ulaştığında atmosferik metan olarak bilinir. 1750'den beri Dünya'nın atmosferik metan konsantrasyonu arttı. Metanojen bakteri (arkelerde) metan üretimi yapar. Bu canlı türü zorunlu anaerob bakteridir.
Metan başka kimyasallarla karıştığında patlayıcı olabilir. Yüksek konsantrasyonda metan gazı tutuştuğunda ölümcül olabilir. Toprağın altından gelen doğal metan madenlerdetrajik patlamalara sebep olmuştur.
İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Abdullah Fişne, metan gazıyla ilgili Milliyet’e açıklamalarda bulundu. Metan gazının zehirli bir gaz olmadığını belirten Fişne “Metan gazı boşluğa dolduğu zaman oksijen oranı azaldığı için, soluduğunuzda zehirlenmezsiniz aslında boğulursunuz” dedi.
Fişne, metan gazının nasıl biriktiğini de şöyle anlattı: “Tahmini olarak bu oranda bir etki oluşturabilmesi için metan gazı üreten kayaçlardan kaynaklanmış olabilir. Her kayaç metan gazı oluşturmaz, bir şekilde organik malzemenin gelip yerleşmiş ve rezervuar kaya diye tabir ettiğimiz bir yapı olması gerekiyor. Metan gazı, belli mesafe altında ve kömür gibi organik madde içeren oluşumlar varsa, organik çürüme sonucu oluşur. Mağarada organik maddelerin çürüyerek bu oranda bir metan gazı oluşturması için çok büyük hacimde olması gerekiyor. Bu nedenle kayaçtan kaynaklanmış olabileceğini düşünüyorum.”
Prof. Dr. Fişne “Metan gazı renksiz, kokusuz ve tatsızdır. Bu nedenle duyu organınızla hissetmeniz mümkün değil. Ancak ölçüm cihazlarıyla ölçersiniz. Basit ve cep telefonu büyüklüğünde cihazlardır. Maden sektöründe yaygınlıkla kullanılıyor” dedi.