100 YIL ÖNCEKi PARTi MEKÂNLARI

BÜYÜK LONDRA OTELi

‘Orient Express’ 1883’te yola çıkmış ama beş yıl boyunca İstanbul’a dönemediği için, yolcular Bulgaristan üzerinden feribotla şehre ulaşabilmişti. Tren, beş yıl sonra Sirkeci Garı’na girdiğinde, şehrin ilk turistleri sayılabilecek yolcuları kendilerini hemen Beyoğlu’na, o zamanki adıyla Pera’ya attı. Pera’nın en gözde oteliyse, Londra Oteli, yani Grand Hotel De Londres’ti. O dönemlerden günümüze kalan nadir işletmelerden olan, bugünkü adıyla Büyük Londra Oteli, zaman içinde pek çok defa yenilendi ama hâlâ 1900’lerin atmosferini yansıtmayı başarıyor. Haliç manzaralı odaları ve canlı müzik yapılan barıyla, bugün hâlâ uğrak noktası.

PERA PALAS

Orient Express, 1888’de Paris-İstanbul seferine başladığında, İstanbul’da Batılıların alışık olduğu yüksek standartları sunabilecek bir otel yoktu. Bu boşluğu, kuruluş çalışmalarına 1892 yılında başlanan, 1895’teyse açılış balosu yapılan Pera Palas Hotel doldurdu. Levanten mimar Alexandre Vallaury’nin tasarladığı otel, Haliç manzarasına hakim, kültürel faaliyetleri ve sosyal aktiviteleri nedeniyle ‘küçük Avrupa’ olarak bilinen Pera’nın Tepebaşı bölgesindeydi.
Orient Express’in o dönemki sahibi olan şirket, 1896’da Pera Palas Hotel’in yarı mülkiyetini aldı. Otel, I. Dünya Savaşı’na kadar son derece parlak bir dönem geçirdi. İstanbul’da Osmanlı sarayları dışında elektriğin verildiği, ilk elektrikli asansörün ve ilk sıcak suyun bulunduğu binaydı. İstanbul’un Avrupa standartlarındaki ilk oteli, ünlü konukları pek çok kez ağırladı. Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Greta Garbo, Alfred Hitchcock, Pierre Loti, Jacqueline Kennedy, Ernest Hemingway, Mata Hari, Agatha Christie gibi isimler, Pera Palas’ın ününün dünyaya yayılmasına vesile oldu.

ARTIK YOKLAR

LİDERLERİN TERCİHİ

PARK OTEL

Gümüşsuyu’ndaki meşhur Park Otel’in 1930’lu yıllardaki en seçkin müşterisi Atatürk’tü. İngiltere Kralı VIII. Edward’ın onuruna burada görkemli bir yemek verildiğini, Yahya Kemal Beyatlı’nın uzun yıllar buradaki odasını evi gibi kullandığını biliyoruz. Başbakan Adnan Menderes ise birinci katının tamamen kendisine ayrılmasını emretmişti. Ne var ki, yeni açılan büyük oteller karşısında teknolojik olanaklardan yoksun ve demode görünen Park Otel, 1979’da kapatıldı. 1988’de, dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Bedrettin Dalan’ın imzaladığı kararla, Park Otel’in bulunduğu yere,
33 katlı yapı inşa edilmesine izin verildi. 1930’ların en güzel ‘art deco’ uygulamalarından olan otelin yemek salonu ve özellikle de barı, bu tarzın seçkin birer örneğiydi. Otelin 1979’da satışa çıkarılan barı, bugün Zihni Bar’da kullanılıyor.

BALOLARIN MERKEZİ

TOKATLIYAN

İstiklal Caddesi’nde 1897 yılında inşa edilen Tokatlıyan, hizmete girdiği dönemde İstanbul’un Pera Palas’tan sonra en büyük oteliydi. İlk açıldığında ‘Hotel Splendite’ olan adını, ‘Hotel M. Tokatlıyan’ olarak değiştirildi. İlk işletmecisi, Tokat’tan İstanbul’a göç eden ‘Tokatlıyan’ adlı Ermeni ailesiydi. İşletmesi, otelin kurucusu Mıgırdiç Tokatlıyan’dan sonra 1919’da Sırp asıllı damadı Medovitch’e geçti. Daha sonra da bir Türk tarafından alınarak ismi ‘Konak’ olarak değiştirildi. Geniş, yüksek tavanlı salon ve odaları; özel ‘arma’sını simgeleyen gümüş takımlarıyla efsaneleşti. Uzun süre İstanbul sosyetesinin rağbet ettiği mekânlardan biri oldu. Zamanla içi harabeye dönen otel, mülkiyet sahibi Üç Horan Ermeni Kilisesi tarafından tahliye ettirildi. 1950’lerde iş hanı haline dönüştürülen yapı, bugün bir pasaj olarak tanınıyor. Boğaz’ın en görkemli yapılarından olan Tarabya’daki yazlık şubeyse, 1954’te yandı ve yerine Yeşilçam filmlerinin ünlü mekanı Büyük Tarabya Oteli yapıldı.

YENİ BİR DÖNEMİ BAŞLATTI

iNGiLTERE OTELi

1841 yılında Pera’nın ilk Avrupa Oteli olan Hotel d’Angleterre (İngiltere Oteli), yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Meşhur baloların düzenlendiği ve ünlü yazar Pierre Loti’nin de kaldığı bu otel; 1895’te önce Hallas Kardeşler, ardından Mısır ve son olaraksa Hidiv Otel olarak hizmete girdi. Haliç, liman ve Boğaz manzarası olan otelin arkasında, büyük bir orman vardı. Giriş katındaki restoran ve salondan, ağaçlar arasında uçuşarak öten kuşları görmek ve seslerini duymak mümkündü. Fransız mutfağı konseptli restoranı, otelin işletmecisi Jacques Missirie’nin ismiyle ünlenmişti. Lobide yabancı gazete ve dergiler bulunuyordu. 1860-1870 yıllarının en lüks otel ve lokantasının giriş katında, 1940-1960 yıllarında Avrupa usulü çalışan pasta, şekerlemelerin yanı sıra kahvaltı ve yemek de sunan Cafe Le Bon hizmet verdi. Namık Kemal, Şinasi, Said Duhani, Yunus Nadi’nin müdavimi olduğu mekân, 1950’lere gelindiğinde Hidivyal Palas adıyla iş hanına dönüştürüldü.