Akıllı insanların köyü

Uskumruköy, Sarıyer ilçesinin denize sahili olmayan köylerinden biri. Gümüşdere, Kilyos, Demirciköy, Zekeriyaköy, Bahçeköy ve Belgrad ormanlarıyla çevrili. Köy, İlçe merkezine dokuz, Taksim’e 29 ve Eminönü’ne 32 kilometre uzaklıktadır.
Köyün ismi bir efsaneye dayanıyor. Efsaneye göre bir ermiş kişi buradan geçerken atı kösteklenmiş ve yere düşmüş. Yardıma koşanlara köyün ismini sormuş. Onlar ‘Kumru’ olduğunu söyleyince ermiş ‘O halde buranın adı Uskumruköy olsun’ demiş ve köyün ismi öyle kalmış. Diğer bir söylenceye göre köyün ismi ‘us’ (akıl) dan ileri geliyor ve akıllı insanların köyü anlamına gelen Uskumruköy denildiği anlatılıyor.
Uskumruköy yerleşim bölgesi olarak çok eskilere dayanan bir tarihe sahip. Cenevizlilerin bölgeye hakim olduğu dönemlerden kalma Ceneviz yapısı gözetleme kulesi hâlâ yerli yerinde. Kule ismini İmparator Augustus’un, açık saçık şiirler yazdığı için Roma’dan kovduğu Ovidius’tan alıyor.
Uskumruköy’ün yerli halkı Rum’du. 17’nci yüzyılda Sultan III. Murat, Rus Kazaklarının boğaz köylerine yaptıkları baskınları önlemek amacıyla köye yeniçeri bölükleri yerleştirdi. Böylece köyün ilk Müslüman sakinleri askerler ve onların aileleri oldu. Uskumruköy 93 Harbi (1877 Rus Harbi) nedeniyle büyük göç aldı. 1924 mübadelesinde gelenlerle beraber köy halkı karışık hale geldi. Köy son zamanlarda göç vermesine karşın siteleşme nedeniyle her geçen gün büyümektedir.

Çayırları cennetten bir köşe
Köy halkı eskiden bahçecilik, hayvancılık ve odunculukla uğraşırdı. Son yıllarda köyün verimli arazileri müteahhit ve kooperatiflere satılarak aşırı derecede villa tipi ve site şeklinde yapılanmaya gidilmiştir. Böyle olunca da köyde, ormancılık, sulu ziraat ve hayvancılık yerine ticaret gelişme göstermeye başlamıştır.
Uskumruköy’ün en büyük kaybı meşhur Uskumruköy kumulunun imara açılmasıdır. Ayrıca Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın yayımladığı ‘Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı’ adlı eserde, bu kumulların önemli bitki alanlarından biri olduğu belirtiliyordu. Ancak İTÜ mensuplarının kooperatifi tarafından bu alana Arıköy Sitesi yapılmak suretiyle doğal yaşam bozuldu. Köy çevresinde yer alan Güney Villaları, VIP Sitesi, Park Villaları, Arıköy Sitesi, Boğaziçi Üniversitesi Kilyos Sarıtepe Kampusu ve Metaş Villaları gibi yerleşim bölgeleri de köy nüfusunun artmasına neden oldu.
Evliya Çelebi’nin “Çayırları cennetten bir köşeyi andırır” dediği Uskumruköy turizme açık köylerden biridir. Çay bahçeleri, piknik yerleri ve lokantalarıyla bilhassa yaz aylarında binlerce insanı ağırlar. Sarıyer ilçesi içinde en çok lokanta ve çay bahçesine sahip olan köyü denebilir.