16.01.2008 - 00:00 | Son Güncellenme:
Acıbadem Bursa Hastanesi çocuk hastalıkları uzmanı Dr. Bülent Öztürk, emzirilen bebeklerin memeden kesilme sürecinde yaşanan zorlukların nasıl aşılabileceği yönünde öneriler verdi. Bebek doğar doğmaz refleks olarak annesini emer ancak bu refleks bir müddet sonra annesini ayrı bir kişi olarak algılamamasına, kendisinin bir uzantısı olarak görmesine sebep olur. Emzirme, anne ile bebek arasında bağlılık duygusunu geliştirir. Emzirme boyunca bebek, kendini huzurda ve güvende hisseder. Bir süre sonra bebek anneyi memesi ile özdeşleştirir. Bu nedenle ilerleyen aylarda bebeğin memeyle ve emzirmeyle ilişkisini kesmek güçleşir. İlk altı ay sadece anne sütü daha sonra ek gıdaya geçilmesi önerilir ve bebeklerimizin iki yaşa kadar emzirilmesi önerilir. Anne sütünün gelmesi ve oluşması emzirme ile ilişkilidir. Her emzirme bir sonraki beslenmeye uygun süt üretmeye sebep olur. Bu, beynin memeden aldığı komutla olur. Ek gıdalara geçildiğinde bebek daha az emzirileceği için daha az süt gelecektir. Ek gıdaya geçmek bebeği emmeden adım adım uzaklaştırır. Anne sütü alan bebek kendini rahatlatacak diğer becerileri edinemeyebilir, keşfedemeyebilir. Çocuklar kendini kötü hissettiklerinde rahatlatayak şeyler arar, yeni oyuncak vs... Ancak her kötü hissettiklerinde anne memesine dönebilen çocuk, annesi yanında olmadığı zaman ne yapacağını şaşırır. Ne yapacağını öğrenemez. Emzirdikçe süt gelir Normalde, öğün aralarında verdiğiniz anne sütünün aşamalı olarak yani günde bir öğün atlatarak memeden kesmeyi başlarsanız hem bebeğiniz hem de sizin için yumuşak geçiş olur. Emzirmeden kesmek için en doğru yaş aslında yoktur. Bebeğin anne sütünü mümkün olduğu kadar uzun süre almasını sağlamalı ancak bu süre iki yaşı geçmemelidir. Biberonla beslenen çocuklar emmeyi daha erken bırakır ama damak yapıları bozulduğundan kaşıkla beslemek daha uygun olacaktır. Memeden kesmek için 12. aydan itibaren kademeli olarak emme süresi azaltılmalıdır. Çünkü bu yaşta bireyselleşme, çevreye yönelme, yürümeyle bağımsız olma, anneden ayrılma denemeleri başlamaktadır. Bu davranışların desteklenmesi çocuğun gelişimi açısından önemlidir. Aksi takdirde anne bağımlı çocuk oluşmasına neden olur. Ayrıca memeden bırakma işlemlerine başlamadan önce annenin kendini hazır hissetmesi daha önemlidir. Ne zaman, nasıl başlamalı? Bebeğin memeden kesilmesi gerektiği kararına varıldıktan sonra bu kararın bebek tarafından anlayışla kabul görmesini beklememek gerekir. Çünkü o ana kadar istediği her zaman ulaşabildiği, başlangıçta zorla verilen memenin ona yasaklanmasını anlamayacak, kızacak, hırçınlaşacak, ağlayacak, inatla size karşı gelecektir. Bu durumda inatlaşmamak, memeden kesmeyi planlı ve aşamalı olarak yapmak gereklidir. Memeden keserken şunlara dikkat edilmeli: Başlangıçta günde bir kez emmeyi atlayın, bunun yerine daha önceden mevcut anne sütü, su, meyve suyu veya mama verilebilir. Emzirme süresini (memede kalış süresini) azaltın. Azalttıktan sonra hâlâ açsa ek gıda verin. Aralıklı emziriyorsanız emzirmeyi erteleyin, daha sonra emzireceğinizi söyleyin. Emzirme saatlerinde bebeğin yanında olmayın. Tanıdığı veya sevdiği bir kişinin yanında kalsın, o beslesin. Bebeğiniz bir yaşından büyükse bazı kısıtlamalar getirin. Yalnızca evde, yalnızca bu odada, bu koltukta... gibi. Gece emmelerinden kesmek çok zordur. Bunu en sona bırakın, bu süre içinde yanınızda yatırmamaya çalışın, tensel temastan kaçının. Nelere dikkat edilmeli? Bebek emmeyi bırakmazsa çeşitli sorunlar çıkabilir. İki yaşından sonra bebek hâlâ anneyi emerse sosyal ilişki kurmada güçlük, içe dönüklük, sosyalleşememe, özgüven geliştirememe gibi davranış problemleri ortaya çıkmasının yanı sıra aslında bu annesinin memesini bırakamaması nedeniyle değildir. Çocukta veya ailede de bir sorun (psikolojik vb.) olabilir. Memeyi bırakma konusunda profesyonel yardım gerekebilir. Meme emmek bebeğin dişlerini etkiler. Çürük riskini artırır. Gece uyurken ağzında süt kalıntıları olması çürüklere sebep olmaktadır. Bu nedenle süt içen çocukların dişleri mümkünse gece yatarken bez yardımıyla silinip temizlenmelidir. İki yaşını geçirmeyin