Günlük hayatta yapabileceğiniz bir dizi basit değişiklikle kanser riskinizi azaltabilirsiniz: Sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek, güneşten korunmak, aşı olmak ve güvenli seks bunlardan bir kaçı
Kanser hep korkulan bir hastalık. Bu korkuyu bilinçli bir korunmaya dönüştürmenin bize kansere karşı avantaj sağlayacağı da kesin. Günlük hayatta kolayca yapabileceğimiz bir dizi değişiklik, kanser riskimizi azaltmaya yardımcı olur. İşte size basit, ama geçerliliği kanıtlanmış öneriler:
Sigarayı bırakın
Aslında hemen herkesin bildiği bu gerçeği artık söylemek bile gereksiz ama yine de buradan başlamakta yarar var. Sigarayı bırakmak hayatınız boyunca sağlığınızla ilgili alacağınız kararların belki de en önemlisi olacaktır. Sigara içilen ortamlarda bulunmak da akciğer kanser riskini artırdığını unutmayın. Sigaranın akciğer kanseri dışında, başka bir çok kanser türü ile de ilişkili olduğu bilinmektedir.
Sağlıklı yemek çeşitlerini artırın
Bitkisel kökenli beslenmeyi artırın, ama yediğiniz sebze ve meyvelerin tarım ilacı kalıntısı ve başka toksik maddelerden iyice temizlenmiş olmasına da dikkat edin. Sebze ve meyvelerin yıkanması ve kabuk soyma gibi önlemler toksik kalıntıları azaltabilir. Bol ve çeşitli meyve ve sebze tüketin. Günde en az beş porsiyon veya daha fazla. Tam tahıllar, baklagiller, bol posalı besinleri sofranızdan eksik etmeyin. Böylece kalın bağırsak (kolon), yemek borusu, akciğer ve mide kanseri riskinizi azaltmış olacaksınız.
Aşı olun
Bazı kanserlerle viral enfeksiyonlar arasında bağlantı vardır. Doktorunuzla konuşarak bu aşılarla ilgili bilgi ve destek alın:
Hepatit B karaciğer kanseri riskini artıran bir enfeksiyon. Bebeklikten itibaren herkesin aşılanması öneriliyor. Hepatit B’ye karşı aşılanmadıysanız aşılanın.
Human papillomavirus yani HPV rahim boynu kanserine yol açabilen bir virüstür. Kız çocuklarının ve genç kadınların kansere neden olan iki HPV tipine karşı aşılanması öneriliyor, bu konuyu jinekoloğunuzla konuşun.
Riskli davranışlara dikkat
Kanser riskini artırabilecek enfeksiyonlara yol açabilen riskli davranışlardan kaçının: HPV esasen sık rahim boynu kanseri ile ilişkili, ama anüs, penis, yutak, vulva ve vagina kanserlerini de artırabiliyor. Hayatınız boyunca ne kadar çok cinsel partneriniz olursa HPV riski de o ölçüde artıyor.
HIV yani AIDS hastalarında anüs, rahim boynu, karaciğer, lenf kanseri ve Kaposi sarkomu riski daha fazla. Korunmasız cinsel ilişki, HIV riskini artırıyor.
Hepatit B ve C. Kronik hepatit B veya hepatit C enfeksiyonu, kanser riskinizi artırabilir. Cinsel temasla bulaşabilen bu hastalıklarda cinsel ilişkide kondom kullanımı basit ama etkili bir önlemdir.
Güneşten korunun
Deri kanseri en sık kanser türlerinden biri ve aynı zamanda en önlenebilir olanı. Zira güneşe maruz kalınması deri kanserinin en yaygın nedeni. Tabii ki güneşten korunma da en etkili önlem. Erken tanı konulduğunda hemen hemen bütün deri kanserleri şifaya kavuşabilir ama hastalığa yakalanmaktansa korunmak daha iyi. Sabah saat 10.00 ile öğleden sonra 16.00 arasında güneşte kalmayın. Açık renkli, rahat kıyafetler giyin ve kulaklarınızı da güneşten koruyan geniş kenarlı bir şapka takın.
Hayvansal yağ alımını kısıtlayın
Alkol içiyorsanız, az ve ara sıra için. Ağız, yutak, yemek borusu, böbrek, karaciğer ve meme kanserleri riski alkol ile artıyor. Bu risk artışı aldığınız alkol miktarı ve düzenli alkol kullanımının süresi ile bağlantılı. Erkekseniz günde 2 kadeh karşılığı (mesela 2x 100 ml şarap), kadınsanız günde bir kadeh (ya da her iki cinsiyet için 65 yaşından sonra günde bir kadeh) gibi miktarları geçmeyin, bunlar bile yerine göre riski artırabilir.
Aktif yaşam ve kilo kontrolü
Kilonun kalp hastalıkları için risk faktörü olduğu bilinir de kanserdeki rolü pek bilinmez. Oysa fazla kilolu olmak meme, kolon, yemek borusu, böbrek ve rahim kanserleri riskini artırabilir. Fiziksel aktivite gerek kilo kontrolüyle gerekse kendi başına faydalı bir faktör olarak meme, kolon, prostat ve rahim kanseri risklerini azaltabiliyor. Örneğin haftada 3-5 gün 30 dakika veya daha uzun süreli hızlı ve tempolu yürüyüş gibi fiziksel aktivite kansere karşı genel bir korunma önlemidir. Tabii doktorunuzun onayını aldıktan sonra.
Ve düzenli doktor kontrolü (tarama testleri)
Düzenli tıbbi taramalar, check-up ve kendi kendine meme muayenesi, vücudumuzdaki benler gibi değişikliklere dikkat kanserde erken tanı şansını artırabilir böylece tedavinin başarı şansı da artar. Deri, ağız, kolon, rektum, erkekte prostat, testis, kadında meme, rahim boynu taramaları ve doktorunuzun önereceği başka taramalar bu listede yer alır. Vücudunuzdaki ve vücut fonksiyonlarındaki değişimlere karşı duyarlı olun. Bunlarda değişiklik fark ederseniz doktorunuza görünmeyi ihmal etmeyin.
