Yüksek kolesterolün kalp damar hastalığı, kalp krizi ve inme gibi tehlikeli durumlara büyük katkıda bulunan önemli bir sorun olduğu artık günlük hayatımızdaki konuşmalarda bile yer alacak kadar yaygın bir bilgi. Yüksek kolesterol tedavisinin doğru yapılması bu sorunlar nedeniyle çok önemli ama bu tedavide doktorunuzun öneri ve düzenlemeleri yanında, sizin de bilinçlenmeniz ve gayretiniz başarınızda çok önemli rol oynar.
Birçok kişi için yaşam tarzında değişiklikler yapmak, yediklerine dikkat etmek, kilo vermek ve fiziksel egzersiz yapmak kolesterolü düşürmek için yeterli olabilmekte. Bazıları için ise yaşam tarzı değişikliklerine ilave olarak, ilaç tedavisi de gerekmekte. Yüksek kolesterolü, düşürmek için güvenli ve çok iyi yol haritası ve tedaviler var artık elimizde. Bunlar kalp krizi, inme ve ölüm riskini doğrudan azaltabildiğine göre, bu avantajı niçin kullanmayalım?
Kolesterolü yüksek olan biri, işe nereden başlamalı?
İlk önlem, yaşam tarzında üç değişiklik yapılmasıdır: Yediklerimize dikkat etmek, kilomuzu korumak ve egzersizi artırmak. Her ne kadar yaşam tarzı değişiklikleri gerçekten kolesterolü düşürmeye yardımcı olsa da, hastaların çoğu buna maalesef yeterince önem vermiyor. Hastalar çoğunlukla hızlı sonuç almak istiyor. Oysa egzersiz ve diyetle kolesterolü düşürmek için ilaca göre daha uzun bir süre gerekiyor.
Kolesterolü düşürmek için verilecek olan mesaj “yağlı yemeyin” gibi basit değildir. Önemli olan doymuş yağların yani hayvansal yağların tüketimini kısıtlamaktır. Doymuş yağları azaltıp, zeytinyağı, yağlı balıklar gibi faydalı olan diğer yağ çeşitlerini koymaktır.
Üzerinde “kolesterolsüz” yazan her gıdanın da sizin için mutlaka iyi olduğunu varsaymayın. Bunların içinde kolesterol olmasa bile kalorileri yüksek olabilir. Diyet için doktor veya diyetisyeninizden spesifik önerilerde bulunmasını isteyin. Doktorunuzun planladığı tedaviyi, diyetisyeninizle birlikte günlük yaşamınıza adapte etmeniz en iyi sonuçları getirir. Diyete rağmen kolesterolünüz düşmezse kendinizi suçla-mayın. Bazı kişilerin bünyesi bu yaklaşıma yanıt vermeyebilir.
Sağlıklı yaşam ve özellikle kalp hastalıklarından korunmada çok önemli rolü olan fiziksel aktivite, dolaylı olarak yüksek kolesterol üzerine de etki eder. Egzersiz, trigliseridleri ve daha az ölçüde LDL (kötü) kolesterolü düşürebilir, asıl önemlisi HDL (iyi) kolesterolü artırır. Doktorunuz izin veriyorsa haftada en az üç gün, mümkünse her gün, 30-60 dakikalık tempolu yürüyüş yapın. Egzersiz yapmak doğrudan yüksek kolesterol üzerinde fazla etkili olmasa da, HDL (iyi) kolesterolü artıracak, kilo kontrolü ve sağlıklı yaşam için yararlı olacak ve özellikle kalp damar hastalığı risklerini çok önemli ölçüde azaltacaktır.
Tedaviyi kendi başınıza bitirmeyin
Önerilen sağlıklı yaşam düzenini uygulamakla kolesterolünüz yeterince düşmezse ya da kalp damar hastalıkları riskiniz yüksekse, kalp damar hastalıklarınız varsa veya şeker, fazla kilo gibi diğer risk faktörleriniz mevcutsa doktorunuz ilaç tedavisine derhal başlayabilir. Doktorunuzun önünde çok çeşitli ilaç seçimleri vardır, kolesterol tedavisi kişiye özel olduğundan size gerekli ilacı seçecektir. Bazı durumlarda tek bir ilaç, bazen de ilaçların kombinasyonunu tercih edebilir. Doktorunuzun size kolesterol düşürücü ilaç vermesi, dilediğinizi yiyebileceğiniz anlamına gelmez. Unutmayın, bu ilaçlar uyguladığınız diyetin yerine geçen değil, onu tamamlayan bir tedavidir.
Kolesterol tedavisinde doktorunuz size en uygun tedaviyi planlayacaktır. Önemli olan doktorunuzun önerdiği tedaviyi, sizin hiçbir şekilde değiştirmemeniz ve zamanından önce kesmemeniz. Kolesterolüm düştü diye kendi kendiniz ilacınızı kesinlikle kesmeyiniz, dozunu doktorunuz ayarlayacaktır.
Yüksek kolesterollü kişilerin bilinçli beslenmeleri ve sağlıklı yaşam tarzı şartlarını uygulamaları ömür boyu sürecek bir alışkanlık olmalıdır. İlaç tedavisi ise uzun süre, yerine göre ömür boyu sürebilir.
Hissedilen bir zararı olmadığından, kolesterolünüzün yüksek olduğunu unutmanız çok kolaydır. Bu nedenle tedaviye ve yaşam tarzı değişikliklerine uyum da zamanla gevşeyebilir. Kolesterolü yüksek olanların ve başka risk faktörleri bulunanların doktorlarının önerdikleri aralıklarla, ama en geç yılda bir defa test yaptırmaları ve doktorlarıyla ilaç dozlarını ayarlamaları gerekir.