Gerçek bir Amerika deneyimi: Ann Arbor

fturkmenoglu@milliyet.com.tr Ann Arbor'a ilk geldiğim, burayı ilk gördüğüm günü hatırladım. O yapış yapış nemli ve mahşer gibi yanan temmuz öğleden sonrasını. Bu mu yani bütün şehir? Bir kalabalık merkez, bir ana cadde? Hah, işte "Main Street"; yok,burası da aradığım canlılıktan çok uzak. Ben buna "şehir" bile demem... Bir girdim, hooop, şehirden çıkıvermişim..." Ann Arbor, Ortabatıda, Michigan Eyaleti'nde küçücük bir üniversite şehri. İlk kez 2003 yılında aldığım gazetecilik bursuyla gitmiştim; iki seneye yakın kaldım. Geçenlerde ziyaret ettim. Meğer uzak kalınca bu düzenli, küçük, sevimli şehirciği ne kadar özlemişim; orada geçirdiğim beş günde "İşte gerçek Amerika bu" dedim! Ann Arbor, ortabatıda yerleşimin eski olduğu bölgelerden. İsmindeki "arbor", ağaçlık-koru anlamına gelen "arborteum"dan türemiş. "Ann" ise yüzyıllar önce burada yaşayan iki arkadaşın eşlerinin isminden. İki kadının adı da Ann olunca, "hadi bari bu yaşadığımız şehrin adı Ann Arbor olsun" demişler. Şehri 1824 yılında resmen kurmuşlar. Ann Arbor, yıllardır ABD'de "en güzel yaşanır şehir" listelerinde ilk sıralarda yer alıyor. Her taraf yeşil. Ormanlar ve göller arasında kurulmuş bütün şehir. Hayat kolay. Suç oranı, neredeyse yok denecek kadar düşük. Evlerin kapıları genelde kilitlenmiyor. Trafik yok. Buna karşın, şuncacık şehirde bir sürü sosyal aktivite var. Her hafta bir büyük konser veya gösteri, son Avrupa filmleri... Kütüphanelerinde, Türkiye'de "saati 100 YTL" olan çocuk dersleri var ya, onların hepsi, her gün var. Bedava olduğunu belirtmeme gerek yok tabii. Hikâye anlatma, ambalaj yapma, boncuk dizme, vs. Listede ik sıralarda Michigan Eyaleti, Amerika'daki "red state cumhuriyetçi eyalet"lerden biri. O meşhur "8 Mile" filminin çekildiği yerler, Ann Arbor'a pek uzak değil. Yıkılmış, neredeyse terk edilmiş bir dönemlerin güzelim Detroit'i de yanıbaşında. Bütün bunlara karşın, Ann Arbor sonsuz liberal. Ülkenin en iyi üniversitelerinden birine, 1837'de kurulmuş olan Michigan Üniversitesi'ne ev sahipliği yapmanın gururunu taşıyor. Ann Arbor'da doktorası olmayana kız verilmiyor (Yani neredeyse!). Yaşlı başlı ev kadınları, torunlarıyla birlikte üniversiteye dönüp, master yapıyor. Tartışmalar, konferanslar salonların kapılarına kadar doluyor. Her ne kadar "U of M" tartışmasız öncüyse de, irili ufaklı birçok başka üniversite, dünyanın birçok ülkesinden gelen öğrencilere kucak açıyor. Burası ABD'nin her yerinden başka. Hâlâ yan komşu tatile giderken kapınızı çalıp "ne olur ne olmaz" diye anahtarını bırakıyor. Ve kim olursanız olun, ne olursanız olun, herkes maç günlerinde stadyumu doldurup "Go Blue, Wolverines" diye bir ağızdan bağrışıyor... Doktorası olmayana kız yok KLM ve Northwest ortaklığıyla harika uçtum. Detroit, Ann Arbor'a yarım saat uzaklıkta. Amsterdam'daki aktarması sadece bir saat bekletiyor. Amsterdam-Detroit arasında her koltukta bulunan TV ekranı ve çeşit çeşitli filmlerle hiç sıkılmadım. Bir kabin amiri vardı, kadın elli yaşlarında ve Çinli. İngilizcesi ne kadar kötüydü, anlatamam. Onun dışındaki tüm hostesler de Amerikalı. İşte bu da bu ülkenin güzelliği. Bilet fiyatlarını her an kontrol etmekte fayda var. www.klm.com Nasıl gidilir? Kerrytown: Ann Arbor'ın en hoş alışveriş merkezi. Girişte cumartesi sabahları, köylü pazarı da kuruluyor. Crazy Wisdom Bookstore & Tearoom: Bitki çayı yudumlarken, "akıl ve ruh sağlığı" kitaplarının sayfalarını karıştırabilirsiniz. Ayrıca akupunktur, zen veya yoga aksesuarları da satın alabilirsiniz. Ortam mükemmel, kitapevi değil, sosyal bir kulüp gibi. The Ark: Bir sivil toplum örgütü ve gece kulübü. Dünyanın her köşesinden etnik müziğe destek vermek amacıyla kurulmuş. Ne konserler seyrettim, aklım almıyor şimdi.Nichols Arboretum: Doğa yürüyüşleri yapmak için veya spor amaçlı açık hava mekânı olarak tercih ediliyor. Gallup Parkı: Mutlaka etrafında yürüyüş yapın. Pazar günleri piknik yapılıyor. Her mevsim çok güzel. Hudson Mills Metropark: 18 delikli bir golf sahası var; meraklılara. Michigan Stadyumu: Bütün ülkede ünlü, hatta Ann Arbor'dan daha ünlü. Renkleri mavi ve sarı. Maç günleri civarında park yeri bulmanın imkanı yok. Sanat Fuarı: Temmuz ayında oluyor, bir haftaya yakın sürüyor. Şehrin bütün sokakları, ülkenin her yanından gelen sanatçılarla dolup taşıyor. Ann Arbor'ın en güzel zamanı.Michigan Theater: Mutlaka bir film izleyin; öncesinde tarihi orgla verilen konserle birlikte...Müzeler: Çocuklar için "Hands on Museum" çok uygun, çok eğlenceli. Tarih, Arkeoloji ve sanat müzelerini ziyaret edebilirsiniz. Ne yapılır? Good Time Charley's: Şehir merkezinde. Tam bir Amerikan deneyimi yaşamak için. Tavuk kanatları da sandviçleri de harika.Zingerman's: Yemekleri, sandviçleri, peynirleri harika. Ann Arbor'da doğmuş, ünü tüm Amerika'ya yayılmış olan çok meşhur bir şarküteri-lokanta-cafe zinciri. Ann Arbor'a gidip de Zingerman's'da yemek yememek olmaz.Ayşe's Cafe: Sahibi Ayşe Hanım, bir Türk. Yemekler "eh işte". Ayşe Hanımı da bir kere tanıdım, öyle bir "Ege esintisi, vatan özlemine ilaç" durumu yok. Gene de canınız çok Türk yemeği çekerse, aklınızda bulunsun.Palio's: Şahane bir İtalyan lokantası. Fiyatları çok uygun; servis çok iyi. Cafe Zola: Çok şeker bir cafe, ama hayatınızda görebileceğiniz en sevimsiz Türk garson orada çalışıyor. Kız Türk olduğumuzu anladığı andan itibaren bütün ilişkiyi kesti. Sorun nedir güzelim? Ne yenir?