KANSER iÇiN YENi UMUT:‘HEDEFE YÖNELiK TEDAVi’

VKV Amerikan Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nde çalışmakta olan Prof. Dr. Sevil Bavbek yeni bir dönem yaratan ‘hedefe yönelik tedaviler’ hakkında bilgi verdi

Türkiye’de kanser vakalarının her geçen gün arttığını söyleyen VKV Amerikan Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nde çalışmakta olan Prof. Dr. Sevil Bavbek, kanserin zamanında tanı konulduğunda tedavisi belli oranlarda mümkün bir hastalık olduğuna ve teknolojiyle tedavi alanlarında büyük gelişmeler yaşandığına dikkat çekti. Kanser alanında birçok çalışması bulunan ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden emekli olan Prof. Dr. Bavbek, hastalıkla savaşta ‘hedefe yönelik tedavi’nin umut verici gelişmeler kaydettiğini belirtti.

* Kanser tedavi edilebilir bir hastalık mıdır?
Kanser zamanında tanı konulduğunda tedavisi belli oranlarda mümkün olan bir hastalıktır. Kişilerin belli belirtiler konusunda farkındalık sahibi olması ve belirti ortaya çıkmadan belli kurallar çerçevesinde sağlık taraması yaptırmaları kanserin tedavi edilebilir evrede yakalanması için önkoşuldur. Her kanserin, her evresinde kendine has tedavi metotları tanımlanmıştır ve dünyada tıp, tedavi konusunda gelişmeler için var gücüyle çalışmaktadır.

* Tedavide yeni gelişmeler nelerdir?
Kanser tanı ve tedavisinin her alanında son 20 yıl içinde inanılmaz gelişmeler kaydedilmiştir. Tanı yöntemlerinden patoloji, moleküler ve sitogenetik teknikleriyle tümörleri adlandırma çabaları ve ileri görüntüleme, bize kanser hastalığını daha iyi tanıma ve yakalama şansı vermektedir. Cerrahi yöntemlerin yanı sıra radyoterapi ve kemoterapide de yeni teknikler kullanılmaya başlandı. Son olarak, kanser hücresinin hareketlenmesini sağlayan, besleyen ve büyüten moleküler mekanizmaların tanımlanmasıyla, hücredeki molekülleri hedefleyen ve normal dokuları az-çok koruyan ‘hedefe yönelik tedaviler’le bazı kanserlerin tedavisinde yeni bir döneme girilmiştir.

* Geçmişte yapılan kanser tedavileriyle bugün uygulananlar arasında ne gibi farklar var?
Günümüzde kanser tedavisinde en önemli kavram ‘kişiye özel tedavi’dir. Büyük hasta gruplarında belli oranda başarılı olmuş bir tedaviyi, örneğin tüm meme kanserli hastaları, aynı kefeye koyarak tek tip tedavi etmek yerine, her hastanın kişisel bazı özelliklerine göre hangi tedaviden daha çok yararlanacağını ayırt etmeye çalışmaktır. Çalışmalar, alt grup analizleriyle nüansları yakalamaya çalışırken, patoloji kaynaklı moleküler ve genetik araştırmalar, hangi tedavinin bu kansere daha yararlı olabileceği konusunda ipucu vermektedir.

İkinci büyük ölüm sebebi
* Türkiye’de kanserin görülme sıklığı nedir? Yaşa ya da cinsiyete göre farklılık gösterir mi?
Kanser Savaş Dairesi tarafından 2004-2006 yılları arasında sekiz ilden alınan verilere göre, kansere yıllık yakalanma sıklığı erkeklerde yüz binde 245.6, kadınlardaysa yüz binde 164.4’dür. TBMM Kanser Araştırma Komisyonu raporundaysa Türkiye’de yılda
150 bin yeni kanser vakası görüldüğüne, yaşayan 400 bin kadar kanserli hasta olduğuna dikkat çekilmektedir. Kalp ve damar hastalıkları ardından ikinci büyük ölüm sebebinin kanser olduğu, her 100 kişiden 14’ünün kanser nede- niyle kaybedildiği vurgulanmaktadır. Çalışmada 2004’te yüz binde 167 olan kanser görülme hızının, 2005’te yüz binde 180.3’e, 2006’daysa yüz binde 200’ün üzerine çıktığı bildirilmekte, yani kanser sıklığı artmaktadır.

* Kanser tedavileri ülkelere göre farklılık gösterebilir mi?
Tedavi, uluslararası rehberlere göre yapılmakta, bu rehberlerde yer alan öneriler de büyük bilimsel çalışmalara göre düzenlenmektedir. Ancak iki önemli etmeni dikkate almak zorundayız. Birincisi, ırklar arasında genetik yapı farklılıkları olabilir, bu gerek bir ırkta kanserin seyrinin gerekse ilaç metabolizmasının ve dayanıklılığının farklı olmasına yol açabilir. İkincisi, kanser tedavisinin ekonomik boyutu. Bazı ülkeler, kendi ekonomik modellerine uygun şekilde uyarlamalar yapabilir ve tedavi rehberlerini oluşturabilirler.