İnsanlar hastalanır, hastalığı ilaçlar yener... Zarar gören organlarıysa kök hücreler onarır.
Bu yıl ‘Harvard Üniversitesi Kök Hücre Toplantısı’na (Stem Cell Summit 2015) kaydımı yaptırırken, acaba bu sene yeni şeyler öğrenebilecek miyim diye kendime boşuna sormuşum. Toplantı geçen hafta Boston’da yapıldı ve korkunç gelişmelere şahit oldum.
KOAH, diyabet, otizm ve alzheimer hastalıkları kök hücre sayesinde düzeltilecek. Şeker hastaları genelde her gün defalarca uyguladıkları insülin iğnelerinden şikayet eder. Ancak damardan verilen kök hücreler, zarar görmüş pankreas dokularını onarır ve insülin iğneleri yerine ağızdan alınan şeker ilaçlarıyla kan şekeri ayarlanabilir.
İtfaiye hücreleri işbaşında
Eskiden kök hücreler doğrudan pankreas içine enjekte edilir ve kanamalar olabilirmiş. Günümüzde damardan verilen kök hücreler, vücuttaki bozuk organları daha doğrusu iyi oksijenlenmeyen dokuları (hipoksi fenomeni) bulup tamir ediyor. Amerikalılar bu tür kök hücrelere “İtfaiye” diyor ve yangını bu hücrelerin söndürdüğüne inanıyorlar.
Kanser hastalarında kök hücreler, ilaçları metastazların içine kadar taşır. Kök hücre sayesinde kanser ilaçları doğrudan karaciğer, beyin veya kemik metastazının içine yollanır, aynı tankların kamyon sırtında savaş alanına götürülmesi gibi. Sadece kanser hastalarında değil, genetik hastalarda da kök hücreye bindirilen virüsler kromozomlara gidip doğuştan hatalı veya daha sonra çevre zehirleriyle bozulmuş genleri onarır.
Ameliyatsız tedavi mümkün
Eskiden kök hücreler felçli hastalarda kafa tasları açılarak kafalarının içine konurdu ve hatta Almanya’da bir hastada beyin kanaması meydana gelmişti. Günümüzde damardan verilen kök hücreler, ameliyatsız olmadan aynı işi görür. Kanser tekrarlayabileceği için kök hücre tedavisi de bazen tekrarlanmalı.
Hatalı bağışıklık düzeltiliyor
Birçok kötü hastalığın nedeni çevresel etkenler (radyasyon, geniyle oynanmış gıdalar ve ağır metaller). Bu etkenler yüzünden bağışıklığımız bozulup hasta oluyoruz. Bağışıklık hastalıkları olan bazı kanserler, MS, romatizma, alerjiler ve kan hastalıkları (mesela ülkemizde yaygın olan Talasemi) gelecekte kök hücrelere yüklenen virüsler tarafından düzeltilecek.
Yurdumuzu ileri götürmek isteyen sponsorlar sadece üniversitelerle değil özel sektörle de çalışmalı. Halen ülkemizde sunulmadığından, kök hücre tedavisi için hastalar Yunanistan ve İsrail’de açılan kök hücre merkezlerine gidiyor. Türkiye’de de bu tedaviler olmalı.
