Satın alma, kirala moda olanı yakala

axcaf021.jpg Dolayısıyla artık seyahatle ilintili birtakım zevkler de günlük hayat içinde yerini alıyor. Bu hayat tarzının bir adı da var: Transumerizm. Amerikan danışmanlık şirketi Fitch'in "icadı" olan bu terim aslında özetle genel bir eÇilimi ifade ediyor: Satın alma, kirala! Satın alsan bile kısa bir süre sonra yeni modelini deneyebilmek için -mesela ebay'de- elindekini listele ve kurtul. İşte bu, karakteristik bir transumer davranışı. Birçok tüketici için seyahat geçici özgürlük demek. Seyahat aslında baÇlılıktan, yükümlülükten kaçınma, sınırlı mülkiyet duygusu, sonsuz yeni deneyimler anlamına geliyor. Bu da statik yaşayan, düzenli bir iş ve ev hayatı; yani bu tip yaşamın getirdiÇi sorumluluklara sahip olan insanların en büyük kaçışı. Artık dünyadaki en büyük endüstrilerden biri olan seyahat sektörü, kendi tüketici stilini de yaratmış durumda. Gerçekten de transumerizm'in günümüz hayat tarzını kolaylaştıracak birçok yönü var. Mesela, ne kadar çok mülkünüz ve eşyanız varsa o kadar çok dertle uÇraşmak zorunda kalırsınız. Tamiratlar, modasının geçmesi, hırsızlık, vb... Transumerizm bu sıkıntıları da ortadan kaldırıyor.Statü farkındalıÇı olan tüketiciler lüks ürünlere kısa süreli sahip olmak istiyorlar çünkü gösteriş yapmanın tek yolu bu. EÇer Victoria Beckham deÇilseniz her yeni çıkan lüks ürünü alamazsınız. Ama kiralayabilirsiniz... Gösteriş yapmanın tek yolu Bu eÇilim aslında en çok moda tutkunlarını sevindirdi. Tek bir çanta için binlerce dolar vermek yerine moda olanı bir süre kullanıp daha sonra geri vermeye izin veren web siteleri sayesinde trendler birçok kişi için daha kolay takip edilebilir oldu. Bag borrow or steal'de transumerler aylık ücret ödeyerek diledikleri çantayı kiralayabiliyorlar . "Be a fashionista", "from bags to riches", "shoulder candy" ise bu konudaki benzer siteler. Aynı şekilde mücevher de kiralanabiliyor. Borrowed Bling ve RK Jewellery Hire, bu sitelerden birkaçı. One Night Stand, Estella's Wardrobe ya da Salon Muare'den ise tasarımcı elbiseleri kiralanabiliyor. Otomotivde de benzer durum söz konusu. Türkiye'de de her istediÇiniz arabayı bulamasanız da Glance (www.glance.com.tr), Kharon (www.kharon.com.tr), www.autoviponline.com, www.arackiralamamerkezi.com, www.34rentacar.com gibi sitelerde sınırlı seçeneklerle lüks ve güncel araçlara ulaşmak mümkün. Trend takipçileri transumerler Tabii bütün bunlar çok büyük bir ikinci el piyasası yaratıyor. Bu da bizi e-bay, gittigidiyor ve daha birçok benzeri açık artırma sitesine götürüyor. Bugün ikinci el tüketimi, yeni eşya satın almaya alternatif durumda. Bu sistem bir yandan da yeni eşya tutkunu olan transumerlerin ellerindekileri çıkarıp yeni ürünlere yönelmelerini kolaylaştırıyor. İkinci el piyasası McCann Erickson Stratejik Planlama Direktörü Seda Tatar GüldoÇan transumerizmi "özgür tüketim" ya da "baÇlılık yaratmayan tüketim" olarak adlandırıyor: "Bu trendin en çekici özelliÇi, yarattıÇı özgürlük, baÇsızlık duygusu. Hiçbir şeye baÇlanmadıÇınızda, her şeyi deneyebilme, her an vazgeçebilme, daha az sorumluluk alma, arka planda düşünülmesi gereken noktalar olmaması, daha kısa vadeli planlarla yaşayabilme ve daha o anı yaşamak üzerine kurulu bir hayatınız oluyor. Günümüzde ilişkiler de bu eÇilimden etkilenmiş durumda. Özellikle Televole kültüründe sevgilisinden ayrıldıktan sonra üzülenine pek rastlanmıyor. Siz "Vah zavallı" demeden, o başkasını bulmuş oluyor! Bunun temel sebebi, bu insanların o anki ihtiyaçlarını karşılamak için bir araya gelmiş olmaları. İhtiyaç ortadan kalkınca, karşı tarafa da gerek kalmıyor. Buradaki en önemli nokta, bu eÇilim içerisinde yaşananların/tüketilenlerin asla yüzeysel olarak algılanmaması gerekliliÇi. Ne kadar kısa süreli olursa olsun, kişiler o birlikteliÇin (bir marka ya da bir insanla olan birlikteliÇe) hakkını verircesine yaşıyorlar. Sadece artık ihtiyaç olmadıÇında ellerinde tutmanın bir anlamı olmadıÇına karar veriyorlar." Özgürce tüketmenin zevki Transumerizm'in eksi yönlerini ise şöyle açıklıyor GüldoÇan: "Bu eÇilimin en olumsuz özelliÇi (ve zaman içerisinde insanlara ben ne yapıyorum dedirten) köksüzlük, belirsizlik duygusu yaratması. Hiçbir şey size ait olmadıÇı gibi, siz de hiçbir şeye ait olmuyorsunuz.. Düşünsenize en sevdiÇiniz çantanız yok, ilk maaşınızla ilk kredisini ödediÇiniz bir arabanız yok, hep giydiÇim dediÇiniz bir gece elbiseniz yok... Bir nevi, hatıralarınız yok. GeleceÇiniz yok. Sadece o an var..." Eksi yönleri de var... Transumer tarzı teknolojide de kendini gösteriyor. Schiophol havaalanında açılan "Fuel for Travel" transumerlerin mp3 player veya diÇer dijital cihazlarına müzik, e-kitap, film, tv show'ları indirmelerine olanak tanıyor. Bu havaalanında farklı bir transumer hizmeti de var: "Say yes and go." Havaalanında evlenmek isteyenlere nikâh planlama gibi hizmetler saÇlıyor. Bir nevi yıldırım nikâh hizmeti. Uçmadan önce yıldırım nikâh Peki transumer'ler hareket halindeyken ne oluyor? Havaalanlarında kendileri için ayrılmış film izlemek, kitap okumak gibi aktivitelerin de yapıldıÇı özel alanlarda vakit geçiriyorlar. 1990'da sosyolog Ray Oldenburg bu alanları insanların günlük hayattaki, sıkıntıları geride bırakabilecekleri güvenli bir alan olan "üçüncü yer" olarak tanımlamış. İstanbul Atatürk Havalimanı'da sunulan "Prime Class" hizmeti yolculara aynen böyle bir alan yaratıyor. Duş kitleri, masaj servisi gibi hizmetler içeriyor. 'Üçüncü yer' meselesi