Tarihin en yıkıcı tsunami felaketleri
Tsunami, son derece yıkıcı bir doğa olayı. Japoncada 'liman' anlamına gelen 'tsu' ve 'dalga' anlamına gelen 'nami' sözcüklerinin birleşiminden oluşuyor. İşte gelmiş geçmiş en yıkıcı tsunami olayları...
Tam 230 bin kişi yaşamını yitirdi
26 Aralık 2004'te Endonezya'nın Sumatra Adası açıklarında yerin yaklaşık 30 kilometre derinliğinde 9.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Tsunamiye sebep olan depremin oluştuğu fay hattının uzunluğu tam bin 300 kilometreydi. Fay hattı boyunca yatay olarak metrelerce yükseliğinde dalgalar oluştu. Tsunami dalgasının en büyük olanı 50 metreydi ve Sumatra Adası'ndaki Meubolah yerleşkesinin 5 kilometre kadar içine girdi. Dünya genelinde yaklaşık 10 milyar dolarlık maddi hasar oluştu, felakette tam 230 bin kişi yaşamını yitirdi.
Radyoaktif sızıntı korku yarattı
11 Mart 2011'de Japonya'da yerin 24.4 kilometre derinliğinde 9.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Kayıtlara geçen en büyük 4'üncü deprem, saatte 800 kilometre hızla hareket eden 10 metrelik tsunami dalgalarını oluşturdu ve tsunami dalgaları Japonya'yı vurdu. 18 binden fazla kişi yaşamını yitirdi. Tsunami dalgaları Fukuşima'da nükleer santral kazasına yol açtı ve meydana gelen radyoaktif sızıntı sadece Japonya'da değil dünya genelinde büyük bir korkuya yol açtı.
Üç büyük tsunami dalgası oluştu
1 Kasım 1755'te İberya Yarımadası'nın Atlas Okyanusu açıklarında 8.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem sebebiyle Portekiz ve İspanya'nın kuzeyini vuran ve yüksekliği yer yer 30 metreye ulaşan üç büyük tsunami dalgası oluştu. Deprem ve beraberinde meydana gelen tsunami yüzünden Portekiz, Fas ve İspanya'da 60 binden fazla kişi yaşamını yitirdi.
Yanardağ patladı, devamında tsunami geldi
Krakatau Yanardağı'nın patlaması sonucu 27 Ağustos 1883'te Endonezya'da tsunami oluştu. Yer yer 37 metreye ulaşan tsunami dalgaları ülkenin Anjer ve Merak kentlerini vurdu. Tsunami sonrası Hindistan'ın Mumbai kentinde deniz çekildi, Endonezya'da yanardağ patlamasında 2 bin, oluşan tsunami sonucunda toplam 38 bin kişi hayatını kaybetti.
Gölü denizden ayıran kıyı yok oldu
20 Eylül 1498'de Japonya'nın Kii, Mikawa, Surugu, Izu ve Sagami sahiilleri açıklarında 8.3 büyüklüğünde deprem meydana geldi ve deprem sonucu tsunami dalgaları bu kentleri vurdu. Tsunami sonucunda Hamana Gölü'nü denizden ayıran kıyı yok oldu. Tsunami sonucunda toplamda 31 bin kişi hayatını kaybetti.
Ülkenin iç tarafında kalan kenti bile etkiledi
28 Ekim 1707'de Japonya'da meydana gelen 8.4 büyüklüğündeki deprem 25 metrelik dev tsunami dalgalarının, Japonya'nın Pasifik Okyanusu kıyısında kalan Kyushyu, Shikoku ve Honshin kentlerine vurmasına yol açtı. Tsunamiden Osaka da nasibini aldı. Tsunami dalgaları sebebiyle 30 bin kadar yapı hasar gördü ve 30 bin kadar kişi yaşamını yitirdi. Aynı gün saat 15:00 ve 16:00 saatleri arasında bir düzine dev dalganın kıyılara ulaştığı rapor edildi. Bazı dalgaların ülkenin iç tarafında kalan Kochi kentine kadar ulaştığı da iddia edildi.
11 binden fazla ev yıkıldı
Tarih boyunca tsunami ile mücadele eden Japonya'da 15 Haziran 1896'da bir başka tsunami daha meydana geldi. Sanriku kenti açıklarında meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem 38.2 metrelik tsunami dalgaları yarattı. Tsunami sonucu 11 binden fazla ev yıkıldı ve 22 bin kişi öldü. Kayıtlara geçen bilgilere göre deprem ayrıca Çin'e kadar ulaşan bir başka tsunamiyi de tetikledi. 4 bin kadar kişinin yaşamını yitirdiği Çin'de ekinler büyük hasar gördü.
2-3 gün boyunca devam etti
13 Ağustos 1868'de Şili'ye ait olan Arica kıyısı açıklarında 8.5 büyüklüğünde çok büyük iki deprem meydana geldi. Depremler, Pasifik Okyanusu'nu çevreleyen ülkelerin tümünü 21 metrelik tsunami dalgalarıyla vurdu. Tsunami dalgaları 2-3 gün boyunca devam etti ve Avustralya'nın Sidney kentine kadar ulaştı. Peru ve Şili kıyısında yaşayan 25 binden fazla kişi hayatını kaybetti ve 300 milyon dolarlık zarar oluştu.