"11 bin metre kumaş kullandık"

axpaz021.jpg "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?"de olaylar 14'üncü yüzyılda, Bursa'da geçiyor. Filmin 90 kişiden oluşan tasarım ekibi bu dönem filmi için aylarca çalışmış. Ezel Akay'ın istediği masalsı dünyayı olabildiğince renkli yansıtmak için uğraşmış. Cuma günü vizyona girecek olan "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?" kalabalık oyuncu kadrosu kadar kostümleri ve aksesuvarlarıyla da ilgi çekeceğe benziyor. Filmin kostümleri, aksesuvarları ve takıları üç "okuldaş"ın elinden çıkma. Kostüm tasarımcısı Naz Erayda, takı tasarımcısı Çağla Köseoğulları ve aksesuvar tasarımcısı Eren Akay, Mimar Sinan Üniversitesi mezunu. Üçlü bundan önce de yine Ezel Akay'ın yönettiği "Neredesin Firuze"de birlikte çalışmıştı. Naz Erayda: Ezel'in genel olarak gökkuşağı gibi tanımlamasını yaptığı çok renkli bir atmosfer isteği var. "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?"de olabildiğince renkli bir dünyayı ifade etmeye çalıştık. Ezel kendine Ezop diyor ve masalların renkli dünyasını seviyor. Yönetmen Ezel Akay kostümlerin ne tarz olmasını istedi? Naz E.: 450. Ama her bir kostüm dört-beş parçadan oluşuyordu. Çünkü üzerlerine ilave edilen takılar ve çanta gibi aksesuvarlar da var. Filmde toplamda kaç kişiye kostüm yaptınız? "İki karakter de küpeli" Naz E.: 11 bin 250 metre. Filmde yaklaşık kaç metre kumaş kullanıldı? Çağla Köseoğulları: 14'üncü yüzyıl takının çok kullanıldığı bir dönem. Erkekler de en az kadınlar kadar aksesuvar kullanıyor. Küpe ve bilezik takıyorlar. Ana karakterlerin takıları elde yapıldı. Yan karakterlerin takıları ise Kapalıçarşı'dan ve eskicilerden aldı. Ama hepsini bozup tekrar tasarladık. O dönemi yanısıtan takılar nasıldı? Çağla K.: Her ikisi de küpe takıyor. Karagöz karakteri Şaman olduğu için onun üzerinde daha farklı aksesuvarlar kullandık. Şapkasında incik boncuk, muskalar ve deniz kabukları var. Hacivat ise küpenin dışında deri bilezikler, yüzükler ve saçlarına kırmızı cam boncuklar taktı. Beyazıt Öztürk'ün canlandırdığı Hacivat ve Haluk Bilginer'in oynadığı Karagöz'ün takıları nasıl? Naz E.: Evet, kendimize bazı yasaklar koyduk. Turistik olabilecek, çok kullanılmış, tüketilmiş Türk motiflerinden kaçınarak yalın bir stilizasyona gittik. Çağla K.: İzleyicinin filmi izlerken "Ben bunu Kapalıçarşı'da gördüm" demesi inandırıcılığı azaltır. Tasarım yaparken kaçındığınız şeyler oldu mu? "Bazı şeyleri asla kullanmam" dediniz mi? Naz E.: Boğaziçi Üniversitesi ve Mimar Sinan Üniversitesi kitaplıklarında araştırmaları sürdürdüm. 14'üncü yüzyıl hakkında yazılı belge bulmak mümkün. Fakat görsel malzeme sadece minyatürlerden ibaret. Bu nedenle Şamanizmden tutun da Osmanlı'ya kadar pek çok farklı kültürü, farklı giysi eğilimlerini kitaplardan araştırdım. Kostüm ve aksesuvarları hazırlamadan önce aralarında Türkmenlerin ve Bizanslıların da bulunduğu karakterleri etnik gruplara, dinlere, kültürlere göre ayırdık. Eren Akay: Benim alanıma kılıç, miğfer, zırh gibi kostüm aksesuvarlarının yanı sıra dekor aksesuvarları da giriyor. Bu nedenle kaynak olarak kullandığım 14'üncü yüzyıla ait oryantalist resimler o dönemi gözümde canlandırmamı sağladı. "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?" bir dönem filmi. Nasıl bir hazırlık yaptınız film için? Naz E.: Bizim aşina olduğumuz karakterler ve giysileri stilize edilip bu hale gelmiş. Ben daha çok 14'üncü yüzyıl gündelik yaşantısını esas aldım. Zaten yönetmen Ezel Akay'ın niyeti de buydu. Gölge tiyatrosunda gördüğümüz stilize edilmiş karakterlerin çizgilerini aktarmak değil, o dönemin gündelik hayatını yansıtmak istedi. Kostümleri yeniden yorumladım. Zaten bu filmin hikayesi de yorumlanmış bir hikaye. Hacivat ve Karagöz eskiden beri aşina olduğumuz karakterler. Giyimlerini yansıtan kuklalar ve çizimler nedeniyle kıyafetlerini az çok gözümüzde canlandırabiliyoruz. Tasarım yaparken bilinenlere ne kadar sadık kaldınız? "Haluk Bilginer bastonunu, Beyazıt Öztürk gösteri kostümünü aldı" Naz E.: Beyazıt Öztürk, Hacivat ve Karagöz'ün gösteri kostümlerini aldı. Çağla K.: Ayşe Tolga ve Şebnem Dönmez birkaç takı ve aksesuvar aldı. Eren A.: Beyazıt'ın ayrıca deri bir çantası ve rulo rulo mektupları yerleştirdiği bir belliği vardı. Onları da götürdü. Haluk Bilginer ise bastonunu aldı. Oyuncular çekimlerin sonunda anı olsun diye kostümlerden bazılarını "yürüttü" mü? Filmin sekiz aylık araştırma, tasarım ve uygulama aşaması sonucu ortaya çıkan kostümleri, takıları ve aksesuvarlarıyla ilgili notlar... Başrol oyuncularının kostüm kumaşları Kapalıçarşı'dan Murat Haşhaş'ın dükkanından alındı. Diğer kumaşlar sponsor tarafından verildi.Tüm kostümler kostüm ekibine bağlı ekipçe özel yöntemlerle eskitildi.450'şer tane şapka, şalvar, iç gömleği, tunik ve iç elbisesi üretildi.450 ayakkabı ve çizme, 450 kemer, 100 zırh, 100 miğfer hazırlandı.90 kişilik takı, aksesuvar ve kostüm ekibi hem İstanbul hem de Bursa'da çalıştı. Kostüm kumaşları Kapalıçarşı'dan alındı