Aşkın ve barışın globalizasyonu

Aşkın ve barışın globalizasyonu
Dikkat!!! Testus bir sınav değil... "Çoktan seçmeli testölerle "gırgır" geçmeyi amaçlamakta... Testustaki şıklardan biri mutlaka doğru yanıt ve doğru olanı bazen şıkların en komiği... Yanıtlar her testusun altında, göz ucunda... Ezcümle, en iyi sınav testustan beter...
Ahmet Turhan Altıner

Bu sabah nasıl uyandınız? Bir kalp çarpıntısıyla mı? Yoksa adını koyamadığınız bir hoş sızıyla mı? Bugün yeniden aşık mı olmalısınız? Hayata yeniden mi başlamalısınız? Bugün mayıs ayının ilk pazar günü. Bilirsiniz, mayıs bahar ve aşk demek. Ve de ütopya, barış demek. Hani şu dünyayı değiştiren ay. Hani dünya gençliğinin ayağa kalkıp sosyalist veya kapitalist tüm resmi ideolojilerin boyunduruğuna başkaldırdığı ay.
Sene 1968. Aylardan mayıs. Fransız gençliğinin Paris’te demokratik haklar için Sorbonne Üniversitesi’ni 2 Mayıs’ta işgaliyle başlamıştı her şey. Olaylar o denli hızlı ve yoğun gelişmişti ki çoğu insan bir yandan coşku diğer yandan şaşkınlık duyguları arasında adeta nefessiz kalmıştı. Mevcut düzen ve kültürler, uyumculuğu reddeden dünya gençliğinin yarattığı protesto depremiyle yerlerinden oynamıştı. Sadece Avrupa ve Amerika’da değil, bütün üçüncü dünya ülkelerinde, kısaca bütün dünyada baş gösteren bu antiemperyalist ve demokratik mücadele içinde Türk gençlerinin büyük bir kesimi de "demokratik Türkiye" taleplerini toplumun katmanlarına iletmeye çalışmıştı. Tarihin en kapsamlı savaş aleyhtarı gençlik eylemlerinin, demokratik insan hakları mücadelesinin ve feminist hareketin yarattığı 1968 ütopyasının dalgaları bugünlere ve bu kıyılara ulaşabilmiş midir acep?
1968 Mayıs’ının ruhu neleri değiştirmişti? Bence o ruh, aşkı globalleştirdi önce. Kadın-erkek ilişkileri Batı’da tam bir devrim geçirdi bence. 1968 öncesi Hollywood filmlerini hatırlayın. Erkeğin her daim arkasında, onu başarıya götüren, o rolle var olan, fedakar, şefkatli kadın imajı yerine 1968’den sonra, kendisi için var olan, isteklerinin adını koyan kişilikli kadın çıkmadı mı ortaya? Kadını da kapsayan cinsel özgürlük globalleşmedi mi 1968 Mayıs’ından itibaren? 1968 Mayıs’ının ruhu, emek sömürüsünün globalleşmesine 33 yıldır direnmiyor mu? İşte, 1968’in bugüne uzayan ruhu, 1999’da Seattle’daki Dünya Ticaret Örgütü’nün toplantısında, para ve başarı hırsının globalleştirilmesi programına aşk ve doğa ve barış adına karşı çıkarak gençliğini ve dinamizmini ne denli koruduğunu ispat etmedi mi? Buyur ola 1968 Mayıs’ından esintiler testusuna bu kez de.

1- 1968 Mayıs’ında aşkın ve barışın birleştiği, herkesin kendisini özgürce ifade edebildiği sanatın adı grafiti: özgür duvar yazıları... 13 Mayıs 1968’de Paris’teki Sorbonne Üniversitesi’nin kapısına öğrenciler şu yazıyı asmışlardı... "Biz yeni ve orijinal bir dünya istiyoruz! Hayal gücü iktidara geliyor!" Ütopyanın en güzel tanımı onun gerçekleştirilebilen bir hayal olması değil mi, zaten? Peki, 68’lilerin unutulmayan en ütopik duvar yazısı aşağıdakilerden hangisiydi?
a. "Gerçekçi ol, imkansızı iste."
b. "Her şeyi hemen şimdi istiyoruz!"
c. "Güzellik sokaktadır."
d. Hepsi

2- 1968 Mayıs’ının ruhu bütün dünyaya yayılıyordu. İtalya’da, Almanya’da, İngiltere’de, Türkiye’de, Şili’de, Arjantin’de, Brezilya’da, Hindistan’da, Pakistan’da, Tayland ve Laos’ta öğrenci hareketleri başlamıştı. Ancak sadece bir ülkenin hükümeti öğrenci hareketlerine destek verir görünüyordu. Bunu 21 Mayıs 1968’teki 500 bin kişinin katıldığı Rusya ve Fransa aleyhtarı büyük bir gösteriyle ortaya koymuştu. Hangi ülke?
a. Türkiye
b. Hindistan
c. Çin
d. Hiçbiri

3- ’68 olaylarını hep küçümsemiş olan devrin Fransa cumhurbaşkanına göre her şey Daniel Cohn-Bendit adlı bir delikanlının ve "Kuduruklar" adlı avenesinin muzırlığından kaynaklanmıştı. İşgaller, boykotlar, grevler ve hatta neredeyse Brezilya’daki gençlik hareketleri bile hep bu Bendit keratasının eseriydi! 1968 Mayıs’ının ruhunu ve koskoca dünya gençlik hareketini bir delikanlının "kudurukluğuna" bağlayıveren bu indirgemeci başkan kimdi, hatırlayabilecek misiniz?
a. Coty
b. De Gaulle
c. D’Estaing
d. Mitterand

4- Martin Luther King Jr. adlı Amerikalı zenci lider, 1968’de James Ray adlı biri tarafından Tennessee’de katledilmişti. ABD’de her ocak ayının üçüncü pazartesi günü onun adına ulusal bayram ilan edilmiş olan ve 1964 Nobel Barış Ödülü sahibi bu insan hakları mücadelecisi liderin 1968 Mayıs’ının grafitolarını hatırlatan en ünlü sözü neydi?
a. "Ne zenci ne beyaz henüz kimse özgür değil."
b. "Artık Afrika’ya dönemeyiz."
c. "Bugün bir rüyam var..."
d. "En sonunda özgürüz, Allah’ım, en sonunda özgürüz."

5- 1968 Mayıs’ının kıpır kıpır protesto merkezi Paris’te St. Germaine semtiydi. ABD’de bu merkez San Francisco’da bir yer... Kestirebilecek misiniz?
a. Hadjee Housrev
b. Haight Ashbury
c. Alcatraz
d. San Jose

6- 1968 Mayıs’ının sımsıcak atmosferine koşup gelmiş ve Paris’te konferanslar vermiş olan Amerikalı "guru" teorisyen kimdi acep? İpucu: Sovyetler Birliği’nin çökeceğini çeyrek yüzyıl önceden söylemişti. "Tek Boyutlu İnsan"ın yazarı...
a. Clark Kent
b. Maharishi Mahesh Yogi
c. Allen Ginsberg
d. Herbert Marcuse

7- 1968’de manevra yapacağız "ayaklarında" Sovyetler Birliği, reform talep eden Çekoslovakya’yı işgal ediverdi. Dünya çapında infial yaratan bu işgal sosyalist resmi ideolojilerin de sonunu getirdi. ABD’de gençler 1968 Şikago ayaklanmasında kendi kentlerinden adını, Prag’da yaşananlara tepki olarak değiştirdiler. Kestirebilecek misiniz, ne koydular?
a. Çekyork
b. Chechago
c. Prago
d. Kızılçekçek

8- 1968’de asrın vahşeti sayılan May Lai katliamının celladını kestirebilecek misiniz? Hani hatırlarsınız, Vietnam’da küçücük bir çocuğa diz çöktürmüş, alnına da tabancayı dayamış Amerikalı bir askerin fotoğrafı vardır. İşte bu acı fotoğraf o vahşet anında çekilmişti...
a. Teğmen Tom Miks
b. Teğmen Kommer
c. Teğmen Caley
d. Hiçbiri

9- 1968’de dünyayı sarsan gençlik hareketinden hiç etkilenmeden yürüyen bir başka hareket vardı. Soğuk Savaş’ın göklerde devam eden büyük uzaysal gövde gösterisi. İki süper gücün milyarlarca dolara mal olan uzay aracı fırlatma yarışı sanki 1968 hareketine tepeden bakarak alay etmekteydi. 1968’de ABD’nin medarı iftiharı Apollo’nun Sovyet rakibinin adı neydi?
a. Glasnost
b. Sputnik
c. Soyuz
d. Gagavuz

10- ’68 tabii ki "rock’n roll" kültürüydü. Jimi Hendrix, Jim Morrison, Janis Joplin, Bob Dylan, Beatles, Jefferson Airplane, Rolling Stones, Woodie Guthrie, Pete Seeger ve daha kimler insanların gönül ateşlerini tutuşturuyordu. Bir şarkıcı, "PATAPATA" adlı kıpır kıpır bir şarkıyla girmişti 1968 Mayıs’ı gençliğinin dudaklarının arasına. "Mama Afrika" diye anılan ve Nelson Mandela’nın büyük destekçisi bu müthiş kıpırdak şarkıcı kim?
a. Bessy Smith
b. Ella Fitzgerald
c. Whitney Houston
d. Miriam Makeba

11- ’68 kuşağının gündelik yaşamdan kaynaklanan modern sanatının adı "pop art" idi. Peki, bu sanatın en ünlü temsilcisi ya da "pop art"ın prensi kimdi?
a. Temel Reis "popeye"
b. Turgut Özal’ın ana karnındaki prensleri
c. Marcel Duchamp
d. Andy Warhol

12- İşin ilginç yanı, 1968 hareketinin "iktidar" hedefine yönelmemiş olması değil miydi? 1968 hareketi bir rejimle sonuçlanmamıştı ama bütün dünyanın o ana kadar görmediği ve belki de bir kez daha göremeyeceği sorgulayıcı ve yaratıcı bir başkaldırıyı gerçekleştirmişti. Böylece ütopyaların her daim hayalcilikle suçlanarak ihmal edilmesi kolaycılığı da sona ermemiş miydi? 1968 kuşağı sanki yirminci yüzyılı aralayan kocaman bir duvar yazısıydı. Peki, 1968 Mayıs’ında en çok okunan yazar kimdi?
a. Sokaktaki herhangi bir grafito yazarı
b. "Hürriyetin Yolları" ile Jean-Paul Sartre
c. "Zeno" ile Marguerite Yourcenar
d. "Yüz Yıllık Yalnızlık" ile Gabriel Garcia Marquez

Yanıtlar: 1) a, 2) c, 3) b, 4) c, 5) b, 6) d, 7) b, 8) c, 9) c, 10) d, 11) d, 12) ?




PAZAR