Beni akıllı telefonlara emanet ediniz

İngiliz doktor George Oliver, idrardaki şeker miktarını ölçen ve insanlara durumları hakkında bilgi veren idrar test kağıtlarını (Urine Reagent Papers) pazarlamaya başladığında yıl 1883’tü. Bu gelişme hastaların testlerini kendi başlarına ve evlerinde yapmalarını sağlayan büyük bir yenilik olarak tarihe geçti. Oliver’ın kağıtlarıyla aynı mantığı kullanan test yöntemi uzun yıllar revaçta kaldı. Ta ki 1970’lere kadar. 1970’li yıllarda Anton H. Clemens, Ames Reflectance Meter adını taşıyan ve bir dakika içinde sonuçları verebilen, bir kilo ağırlığındaki şeker ölçüm cihazıyla ortaya çıktı. Bu “şeker ölçer” uzun süre Amerikan hastanelerinde kullanıldı. Fakat 1980’li yılların ilk yarısında Bayer’in Glucometer ve rakibi Roche’un Accu-check adlı şeker ölçüm cihazları evlerde kullanılmaya başlandı. Şeker hastalarının hayatını kolaylaştıran bu cihazlar gelişmeye de devam ediyordu. 1990’lı yıllardan itibaren bu cihazlar küçülmeye başladı ve şeker hastalarının hayatlarının önemli bir parçası oldu. Fakat artık ne kadar küçük olursa olsunlar bu cihazlar da tarihe gömülmek üzere. Çünkü her an cebimizde taşıdığımız “akıllı telefonlar” her şeyden olduğu gibi sağlık ekipmanlarından da rol çalıyor.
Veriler bize şu an uygulama marketlerinde 6 bine yakın sağlık ve fitness uygulaması bulunduğunu söylüyor. Bir tahmine göre bu uygulamalar ve akıllı tıbbi cihazlar 2017’de sadece Amerika’da 26 milyar dolarlık bir pazara sahip olacak.
Yeni uygulamalarla ilgili ilk büyük sinyali geçtiğimiz hafta içinde aldık. Apple’ın Healthbook adında yeni bir sağlık uygulamasını piyasaya süreceği iddia edildi. 9to5mac.com internet sitesinde yayımlanan makaleye göre Apple’ın üzerinde çalıştığı Healthbook uygulaması; kan şekerinizi, solunum hızınızı, kalp ritminizi, ağırlığınızı, hidrasyon oranınızı ve fiziksel aktivitelerinizi hatta uyku düzeninizi takip edecek...

Bilimkurgular gerçek oluyor
Apple’ın “sağlık açılımı” size gerçeküstü ve bilimkurguvari geldiyse sizi uyarmamız şart: Apple aslında geç kaldı! Yazılım uzmanları uzun zamandır insanların sağlıklarına odaklanmış durumda.
Sene 2013. Teknoloji şirketi Qualcomm bir “tricorder” geliştirebilmek için 10 milyon dolar ödüllü bir yarışma başlattı. Yarışmanın adı Qualcomm Tricorder XPRIZE. Bilimkurgu fanatikleri “tricorder” terimine yabancı değil. İlk kez “Uzay Yolu / Star Trek” filmleriyle karşımıza çıkan bu cihazlar filmde; alışılmadık, ilk kez ziyaret edilen bölgelerin taranması, canlıların detaylı muayenesi ve verilerin depolanması için kullanılıyordu. Qualcomm’un hayalindeki de buna benzer bir cihaz. Yarışma şartnamesine göre geliştirilecek mobil cihaz; zatürre, diyabet ve uyku apnesi gibi 15 hastalığı bir doktor ya da hemşireye gerek kalmadan teşhis edebilmeli ve solunum hızı, tansiyon ile vücut ısısı gibi ölçümleri yapabilmeli. Kulağa fantastik geliyor değil mi? Fakat bu konu son derece ciddi. 30’dan fazla ülkeden 230 takım bu yarışma için kaydoldu.

Kalp ritmini iPhone üzerinden ölçüyor
Qualcomm’un bu alandaki yatırımları 2005 yılına dayanıyor. Qualcomm o yıl sağlık sektörünün dönüşümünün potansiyelini keşfederek Wireless-Life Sciences Alliance’ı (WLSA -kaba bir çeviriyle- Kablosuz Hayat Bilimleri İttifakı) kurdu. Amaçları tıp bilimini teknoloji ve mühendislikle birleştirmekti. Böylece sağlık alanında gelişme sağlanacak ve bu hizmetler uygun fiyatlara alınacaktı.
WLSA’in yönetimindeki Don Jones’un konuya kişisel bir yakınlığı da bulunuyordu. Jones’un oğlu Keenan’ın doğuştan gelen bir kalp hastalığı vardı ve sürekli olarak kalp ritmi gözlem altında tutulmalıydı. Uzun bir süre Keenan’ın kalp ritmi holter cihazıyla gözlendi. Fakat Jones’a göre holter cihazı işe yarar bilgiler vermiyordu. Jones bağlantılarını kullandı ve oğlunun kalp ritmini yeni geliştirilmekte olan prototiplerle takip etmeye karar verdi. Bu da kendilerine yeni bir kapı açtı. Şimdi 19 yaşında olan Keenan, AliveCor adı verilen mobil bir sistemle iPhone’u üzerinden kendi kalp ritmini takip ediyor. Bir sorun yaşadığı takdirde ise bilgilerini en yakın hastaneye -hasta geçmişiyle birlikte- gönderebiliyor.

Steve Jobs fırsatı nasıl kaçırdı?

Apple’ın kurucusu Steve Jobs’un 1977’de “ilk sağlık uygulaması” sayılabilecek bir yazılımı reddettiği iddia edildi. İddianın sahibi George Diamond isimli bir kardiyolog. Diamond 1977’de koroner arter hastalığını teşhis edecek bir yazılım geliştirmiş fakat Diamond’ın Jobs’a götürdüğü “birlikte çalışalım” teklifi reddedilmiş. İşte Diamond’ın hikayesi: “Bayes teoremini kullanarak bir yazılım geliştirdim. Apple II’nin piyasaya sürüldüğü zamanlardı. Bunun pazarlanması gerektiğine inanıyordum. Apple’ı aradım ve beni Steve Jobs’a bağladılar. Randevu aldım. Yüz yüze geldiğimizde Jobs bana yaptığım işten çok etkilendiğini fakat bu işte benimle birlikte çalışamayacağını söyledi. ‘Anlamalısın’ dedi: ‘Dikkatim dağılmamalı. Dünyanın en iyi çekicini üretmeye çalışıyorum. Bu çekici bir şeyleri yıkmak ya da bir şeyler inşa etmek için kullanabilirsin. Bu umurumda değil. Ben en iyi çekici üretmeye odaklanmalıyım. Ama senin yaptığın harika bir şey.’
Ben de teşekkür ettim ve oradan ayrıldım.”

“Hastanın kayıtlarına da ulaşıyoruz”

Dr. Özgür Turgay (Acıbadem Mobil Sağlık Genel Müdürü)
iPhone ve Android kullanıcıları için geliştirdiğimiz Mobil Sağlık uygulaması kullanıcıların sağlıkla ilgili sorularına cevap bulabilecekleri bir platform. Uygulamanın içinde ilk yardım konularından hatırlatıcılara, uzman videolarından aşı takvimine kadar hayatı kolaylaştırıcı birçok başlık bulunuyor. Uygulamayla tek tuşla ambulans, doktor ya da hemşire çağırabiliyorsunuz.
Uzun zamandır üzerinde çalıştığımız yeni bir uygulamayı da önümüzdeki hafta paylaşacağız. Bu diyet uygulaması sayesinde diyetisyenlerimizden istendiği zaman destek alınabilecek. Uygulama, negatif duygularla bağdaştırılan diyeti de bir yarış haline getirerek oyunlaştıracak. Acıbadem Mobil Sağlık ile ambulans içinden hasta kayıtlarına ulaşmak da mümkün. Böylece ekipler daha vaka alanına gitmeden, hastanın sağlık durumuyla ilgili güncel bilgileri ediniyor.

“Bluetooth’la 7 gün 24 saat takip ediyoruz”

Dr. Yaser Süleymanoğlu (Diyabet Uzmanı)
Diyabet ve hipertansiyon hastalığı ikiz kardeş gibidir. Biri ortaya çıktıktan sonra diğeri de maalesef zamanla ortaya çıkıyor. Her iki hastalık da ömür boyu sürüyor. Tedavi edilemediğinde uzun vadeli organ hasarı yapabiliyor. Örneğin kalp, böbrek, beyin ve sinirleri bozabiliyor. Hastalıkların esas tedavisi sağlıklı yaşam tarzına uymak, sağlıklı beslenmek ve fiziksel aktivite yapmak.
İlaç ve düzenli takip tedavinin ikinci önemli parçası. Kronik hastalığı olanlar bluetooth’lu cihazlarla yedi gün 24 saat doktorlar tarafından izleniyor
ve ihtiyaç duyulduğu anda müdahale ediliyor. Sürekli takipte olunduğunda, kan şekeri ve tansiyon ölçümü düzenli yapıldığında hastanın doğruları ve yanlışları ortaya çıkarılıyor. Ayrıca bu gibi hizmetlerle kötü gidişe erkenden dur deme imkanı oluyor. Böylece, hastaların ihtiyaç duydukları tedavi dozu
ve değişiklikleri sorunlarla yüzleşmeden yapılıyor.

Hayat kurtarabilecek uygulamalar

ACİL YARDIM MESAJI GÖNDERİYOR
l iHELP: Bluetooth bağlantılı bir bileklikle senkronize çalışan bu uygulama vücudunuzu takip ederek kalp krizi gibi acil bir durumda “acil yardım” mesajı gönderebiliyor. Üstelik bunu 20 saniye gibi kısa bir zamanda yapıyor.

TELEFONLA KULAK MUAYENESİ
l Cellscope Oto: Bu, cep telefonunuzu otoskopa çeviren bir
aparat. Cellscope Oto ile kulağınızın içinin fotoğrafını çekip doktorunuza yollayabiliyorsunuz.

ATEŞİNİZİ VE KALP ATIŞINIZI ÖLÇÜYOR
l Scanadu Scout: Bu aygıt, telefonunuza yüklediğiniz uygulamayla birlikte çalışıp ateşinizi, kalp atışlarınızı ve solunum oranınızı ölçüyor.
Scanadu, ayrıca Scanaflo adlı bir ürün üzerinde de çalışıyor. Evinizde idrar testi yapmanıza olanak sağlayan bu aygıt idrarınızdaki glikoz, protein, lökosit
ve pH değerlerini gösteriyor. Hamileler için ideal olduğu söylenen bu idrar testi, tehlikeli yan etkilere sahip ilaçlar kullanmak zorunda kalanlar için de kullanışlı.

GLİKOZ VE KAN TESTİ YAPIYOR
l Life Watch V: Diğer uygulama ve aparatlardan farklı olarak Life Watch V, başlı başına bir telefon. Bu aygıt haricinde ek bir aparata gerek kalmıyor. Life Watch V ile yapabilecekleriniz şunlar: EKG, glikoz testi, kalp ritmi, stres testi, vücut yağ analizi ve kan koyuluğu testi.

STRESİNİZİ YÖNETİYOR
l The SOMA: Soma Analytics tarafından geliştirilen uygulama, konuşma ve yazışma şeklinizi analiz ederek stres durumunuzu ölçülüyor. Bu sayede oluşturulan 21 günlük program da stresinizi yönetmenize yardım ediyor.

BASİT SORULARLA DİYABET TESTİ
l Diabetes Risk Checker: Uygulama sorduğu basit sorularla diyabet riski taşıyıp taşımadığınızı hesaplıyor.

AYNI ZAMANDA TANSİYON ALETİ
l AliveCor: Uygulama küçük
bir aparata sahip. Aparatı parmaklarınıza ya da göğsünüze dayadığınız zaman telefonunuzdan tansiyon ve EKG bilgilerinizi alabiliyorsunuz.