Çapkın hafiyenin Türkiye serüveni

Mickey Spillanein yarattığı, fötr şapkası ve pardösüsü ile ünlü dedektif Mike Hammer 1950li ve 60lı yıllarda Türkiyede adı en çok bilinen ve sevilen hafiyeydi. Soyadı çekiç anlamına gelen dedektif, suçluları sinek gibi eziyordu. Sekreteri sarışın Velda ile büyük bir aşk yaşarken her macerasında birkaç kadınla kaçamak yapmayı da ihmal etmiyordu. 1998de bir Mike Hammer macerası olan "Karanlık Yol"un ardından iki Hammer romanı daha yayımlayan Can Yayınları bu yılın başında çıkardığı "Öp Beni Öldüresiye" ile dedektifin maceralarını Türkiyede yaşatmayı sürdürüyor. Yumruklarıyla dövüşen, dudaklarıyla sevişen çapkın hafiye Mayk Hammerın maceraları". Bu cümle 1961de Plastik Yayınlarından çıkan Mayk Hammer serisinin reklamına ait. Asıl adı Frank Morrison Spillane olan yazar bu efsane dedektifi 1947de "Kanun Benim" romanıyla edebiyat dünyasına soktu. Büyük ilgi gören roman kahramanı sinema dünyasına girmekte zaman kaybetmedi. Ardından televizyon dizisi de çekildi. Türkiyede ilk Mike Hammer çevirisini 1954te Kemal Tahir yaptı. Tahir, F.M. İkinci takma adıyla beş Mike Hammer serüveni çevirdi. Kitapların beklenmedik bir ilgiyle karşılanması üzerine Tahir bu defa Spillanein adını kullanarak kendisi dört "Mayk Hammer" macerasını kaleme aldı. Bunlardan en büyük ilgiyi "Derini Yüzeceğim" çekti. Kitap 70 binlik satış rakamını yakaladı. İlk Mike Hammer çevirisini Kemal Tahir yaptı 1955-1958 yılları arasında Afif Yesarinin Muzaffer Ulukaya takma adıyla yazdığı 200 civarında Mike Hammer serüveni yayımlandı. Her iki yazarın Hammer maceraları Çağlayan Yayınevinden çıkan seride yer aldı. Türkiyede yazılan Mike Hammerlar konusunda araştırmalar yapan Cumhuriyet Kitap ekinin editörü Turhan Günay, dün Can Kitabevinde "Mike Hammerın Türkiye Serüveni" başlıklı bir söyleşiye davetliydi. Günay 1954 yılında Türkiyede ilk Hammer macerasının büyük ilgi görmesi nedeniyle iki yılın içinde yerli yazarların yazdığı 200ün üzerinde Mike Hammer ortaya çıktığını söylüyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor: "Tahir ve Yesarinin dışında Hammer maceraları yazan isimlerin arasında Oğuz Alplaçin, Adnan Semih Yazıcıoğlu, Ümit Deniz, Orhan Boran ve Halit Kıvanç da var." Günayın anlattığına göre Mike Hammerın Türkiyeye girişi de bir tesadüfe dayanıyor: "Çağlayan Yayınlarının sahiplerinden Ertem Eğilmez bir gün yabancı kitap satan bir yerde Kanun Benimi görmüş. Kapağı ve adı ilgisini çektiği için romanı satın almış ve yayınevine getirmiş. Yayınevindeki herkes kitabın işe yaramaz olduğunu söylese de Eğilmez, çevrilmesini söylemiş. Çevrilince de kıyamet kopmuş tabii. Kitap arka arkaya altı-yedi baskı yapmış. Ardından da seriler gelmiş." 1980lerdeki Hammer kitapları erotik fotoğraflarla süslü O yıllarda hızı düşen Mike Hammer serileri Türk sinemasını da etkilemiş. Günay "O yıllarda polisiye yerli filmlerin Mike Hammerı olarak Orhan Günşiray gösterilmiştir" diyor. 1960larda hızla düşen Mike Hammer maceraları Türkiye serüvenine 1980li yıllarda Tevfik Yenerin kurduğu Hasal Yayıneviyle devam eder. Yayınevi 10 kadar Mike Hammer kitabı yayımlar. 1980li yılların sonlarında ise Tay Yayınevi, Mike Hammer serisini yeniden çevirir. Serinin kapakları erotik fotoğraflarla süslüdür. Günay, Spillanein yazdığı 34 Mike Hammer macerası olduğunu söylüyor. Mike Hammer tüm dünyada neden bu kadar ilgi çekti sorumuzu ise şöyle yanıtlıyor: "İnsanlar kendileri için aradıkları bireysel kurtuluşu Mike Hammerla buldu. Hammerın yasal olmayan hareketi çok fazla. Bu yönü insanların intikam alma duygusuna tam anlamıyla cevap veriyor. Bu yüzden ilgi çekti. Bu dedektifin yaptıkları doğru olmasa da insanlara sempatik geliyor." Mickey Spillanein de yarattığı karakter gibi hızlı bir hayatı vardı. 1918 Brooklyn doğumlu yazar II. Dünya Savaşında Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetlerinde öğretmenlik ve savaş pilotluğu yaptı. Savaş sonrasında New York polis örgütü hesabına çalıştı. Bu yıllarda birkaç dergiye yazılar yazdıktan sonra roman çalışmalarına başladı. Spillane ilk macerasını 1947de yazdığı Mike Hammer serisinin devamı olan ve 1989da yayımlanan "Ölüm Taciri" 130 milyondan fazla sattı.İki de çocuk kitabı bulunan yazarın hayatı Güney Carolinada patlayan Hugo kasırgasıyla değişti. Saray yavrusu evini ve servetinin büyük bölümünü bu kasırgayla kaybetti. Hatta yeni başladığı romanı da kasırgayla birlikte kayboldu. Zor durumda kalan Spillane, eski dostu Mike Hammerı geri çağırdı: Son Mike Hammer romanı "Karanlık Yol"u 1996da yayımladı.1995te Edgar Allen Poe Ödüllerinde Büyük Usta Onur Ödülünü alan Spillane, "Mike Hammer" ve "Komiser Colombo" dizilerinin de senaryo yazarı. Hemen ekleyelim: 1962de çevrilen "Kız Avcıları" adlı filmde de Hammer rolünü kendisi canlandırdı. Yazarı bir filmde, yarattığı dedektifi oynadı